التهاب دهانه رحم یا سرویسیت + علت، علائم و درمان
توسط: دکتر عاطفه نظری
دهانه رحم بخش مهمی از دستگاه تناسلی زنان است که 2.5 تا 5 سانتی‌متر طول دارد، در انتهای رحم قرار گرفته و در طول قاعدگی برای بیرون‌ریزی خون قاعدگی باز می‌شود.
همچنین به قدر کافی اتساع می‌یابد تا نوزاد در زمان زایمان طبیعی از آن عبور کند. اسپرم هم از این مجرا وارد رحم و لوله‌های فالوپ می‌شود تا تخمک را بارور کند.
اما دهانه رحم هم مثل سایر قسمت‌های بدن مستعد التهاب است. این التهاب معمولا از طریق عفونت‌های آمیزشی به وجود می‌آیند اما سایر علل غیر مرتبط با فعالیت جنسی هم می‌توانند باعث این التهاب شوند.
دهانه رحمِ تحریک شده یا ملتهب به طور مختصر التهاب دهانه رحم ، سرویسیت (Cervicitis) نام دارد. بیش از نیمی از زنان در مقطعی از زندگی خود این مشکل را تجربه می‌کنند.
در صورت عدم درمان، این مشکل منجر به عوارض جدی مثل بیماری‌های التهابی لگن و مشکلات باروری می‌شود.
چون برخی زنان با وجود سرویسیت هیچ علامتی را تجربه نمی‌کنند، مهم است درباره این بیماری، علل بروز، تشخیص، درمان و پیشگیری از آن آگاه باشید.
علائم التهاب دهانه رحم یا سرویسیت
در اکثر موارد، التهاب دهانه رحم هیچ علائم و نشانه‌ای ندارد و فقط بعد از معاینه لگن زنان توسط پزشک و متخصص زنان و زایمان برای علتی دیگر، از وجود آن با خبر می‌شوید.
در صورت بروز علائم، این موارد را تجربه خواهید کرد:
- حجم بالایی از ترشحات غیر طبیعی واژن
- تکرر ادرار با درد
- درد حین مقاربت
- خونریزی بین دوره‌های قاعدگی
- خونریزی واژن بعد از مقاربت که ربطی به قاعدگی ندارد
تشخیص سرویسیت
اگر متخصص زنان و زایمان مشکوک به وجود التهاب دهانه رحم در بیمار باشد معاینه لگن انجام می‌دهد. این امر به دکتر اجازه بررسی دقیق‌تر و نزدیک‌تر دهانه رحم را خواهد داد.
همچنین پزشک با سواب مایعات واژن را جمع می‌کند و میزان ضعف دیواره واژن با سواب بررسی می‌شود.
به علاوه، سوال‌هایی درباره سابقه روابط جنسی بیمار می‌پرسد از جمله اینکه:
- تعداد شرکای جنسی که از قبل داشتید
- آیا با کاندوم رابطه داشته‌اید یا خیر؟
- نوع روش پیشگیری از بارداری
حتی اگر علائم ندارید، پزشک معاینه روتین برای بررسی سرویسیت انجام می‌دهد اگر:
- باردار هستید
- پزشک تشخیص دهد در خطر بالایی برای بیماری‌های آمیزشی قرار دارید
آزمایش تشخیص سرویسیت
یک پزشک متخصص زنان و زایمان ترشحات، ورم، حساسیت به لمس و خونریزی واژن را بررسی می‌کند. همچنین مایعات واژن را جهت وجود هرگونه باکتری یا ویروس مضر آزمایش خواهد کرد.
یکی از راه‌هایی که پزشک میتواند التهاب دهانه رحم را تشخیص دهد آزمایش کولپوسکوپی است. شما میتوانید برای انجام آزمایش کولپوسکوپی در تهران به کلینیک دکتر عاطفه نظری مراجعه کنید.
درمان التهاب دهانه رحم
درمان این مشکل بستگی به علت بروز آن دارد. اگر عفونت است، دو درمان استاندارد عبارتند از:
- کلامیدیا که با آنتی بیوتیک درمان می‌شود. داروی توصیه شده داکسی سایکلین، دوبار در روز برای یک هفته است. درمان جایگزین شامل آزیترومایسین به شکل تک دوز یا لووفلوکساسین، روزی یک عدد برای یک هفته خواهد بود.
- سوزاک که با تزریق 500 میلی‌گرم سفتریاکسون درون عضله درمان می‌شود.
- تریکومونیازیس با مترونیدازول 500 میلی‌گرم دو بار در روز برای یک هفته درمان می‌شود. تیدازول به شکل تک دوز، جایگزینی برای مترونیدازول است.
- تبخال تناسلی با داروهای ضد ویروس مثل فامیسی کلاویر، والترکس یا آسیکلاویر درمان پذیر است. دوره درمان 7 تا 10 روز متغیر است و موارد شدید احتمالاً به آسیکلاویر تزریقی احتیاج داشته باشند.
- درمان واژینوز باکتریایی با آنتی بیوتیک است. درمان توصیه شده شامل مترونیدازول خوراکی یا ژل و کرم مترونیدازول است که هر دو موضعی هستند و مستقیم روی واژن زده می‌شوند.
همچنین، تی نی دازول، سکنی دازول یا قرص‌های کلیندامایسین هم احتمالاً تجویز شوند.
کلیندامایسین واژینال هم گزینه دیگری است.
بسته به میکروارگانیسم درگیر، عفونت باید طی چند روز از بین برود. بهبود علائم احتمالاً چند روز بیشتر طول بکشد چون میکروبیوم واژن باید بازسازی شود.
میکروبیوم واژن مجموعه‌ای از میکروب‌هایی است که به شکل معمول در واژن زندگی می‌کنند.
علل غیرعفونی را معمولا می‌توان با اجتناب از ماده یا فعالیت‌های تحریک کننده التهاب کاهش داد.
هر بیماری زمینه‌ای یا مشکلی که باعث التهاب دهانه رحم می‌شود هم نیاز به کنترل دارد. درمان به موقع سرویسیت بسیار پر اهمیت است.
عفونت‌های درمان نشده احتمالاً منجر به بیماری‌های لگنی شوند که مشکلی دردناک و ناتوان کننده است و میتواند باعث زخم، حاملگی خارج رحمی و ناباروری شود.
آیا سرویسیت قابل پیشگیری است؟
ممکن است با کاهش خطر ابتلا به این بیماری از سرویسیت جلوگیری شود. این امر از طریق اقدامات زیر قابل انجام است:
- اجتناب از آلرژن‌ها و محرک‌های بالقوه مثل دوش واژینال، کرم‌های اسپرم کش یا کلاهک‌های دهانه رحم
- به طور کلی از باقی ماندن جسم خارجی یا ماده شیمیایی در دهانه رحم برای طولانی مدت باید اجتناب شود
- انجام رابطه جنسی ایمن و اجتناب از رابطه جنسی با چندین شریک
- تغییر روش‌های پیشگیری از بارداری مثلاً تغییر داروهای ضد بارداری خوراکی به محلول‌های اسپرم کش
- تخلیه مثانه بعد از مقاربت
- رعایت بهداشت و نظافت به خصوص قبل و بعد از رابطه جنسی
- شرکای جنسی هم ممکن است نیاز به درمان پیدا کنند
- زنانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند باید مراقب باشند چون بیشتر در معرض عفونت هستند
- آزمایش پاپ اسمیر را طبق توصیه پزشک به طور منظم انجام دهید
وقتی که عامل ایجاد کننده آن مشخص نباشد، ممکن است پیشگیری از التهاب دهانه رحم امکان‌پذیر نباشد.
آیا سرویسیت مسری است؟
خیر سرویسیت التهاب دهانه رحم است و علائم آن شامل خونریزی بین پریودها، درد حین مقاربت و ترشحات غیر طبیعی است.
گاهی هم سرویسیت علامتی ندارد. خود این بیماری مسری نیست و میتواند علل غیرعفونی بسیاری داشته باشد مثل واکنش آلژیک (محصولات بهداشتی واژینال، لاتکس و…)، واژینوز (وجود باکتری‌های زیاد در واژن).
با این وجود، در اکثر موارد، التهاب دهانه رحم پاسخی به یک بیماری مقاربتی مثل کلامیدیا، سوزاک، تبخال تناسلی، یا تریکوموونیازیس است.
در این موارد، خود سرویسیت منتقل نمی‌شود و فقط عفونت ایجاد کننده التهاب انتقال می‌یابد. با درمان التهاب، سرویسیت با موفقیت از بین می‌رود.
آیا برای رفع سرویسیت درمان‌های خانگی وجود دارد؟
یک سری درمان‌های خانگی برای التهاب دهانه رحم وجود دارند مثلاً میتوانید دم کرده چای پامچال یا چای هویج بنوشید.
یک درمان خانگی دیگر برای رفع سرویسیت استفاده از آلوئه ورا به علت قدرت بازسازی و عملکرد ضد التهابی‌اش است.
ما توصیه می‌کنیم در صورت مشاهده علائم این بیماری به متخصص زنان مراجعه کنید و از انجام درمان‌های خودسرانه در منزل تا حد امکان پرهیز نمایید.
سخن آخر
بسیاری از افراد با وجود سرویسیت یا التهاب دهانه رحم هیچ علامتی ندارند چون این مشکل در اکثر موارد به علت عفونت ایجاد می‌شود.
در صورت فعالیت‌های جنسی باید غربالگری بیماری‌های مقاربتی صورت بگیرد. شریک یا شرکای جنسی هم باید غربالگری شوند.
زنانی که فعالیت جنسی انجام می‌دهند و بیشتر در خطر بالای عفونت قرار دارند باید سالی یک مرتبه با مراجعه به یک متخصص زنان برای کلامیدیا و سوزاک غربالگری شوند.
اگر تهران هستید و هر یک از علائم التهاب رحم را تجربه کردید، میتوانید برای تشخیص علت و آغاز فرآیند درمانی به کلینیک دکتر عاطفه نظری مراجعه نمایید.
شما می توانید اولین دیدگاه این مطلب را از طریق فرم بالا ارسال کنید.