در کل دوران بارداری مادر باید تحت آزمایش های مختلف قرار بگیرد از جمله سونوگرافی.
با کمک سونوگرافی می توانید وضعیت جنین و سیر رشد او را ببینید و در صورت لزوم درمان های لازم یا تصمیم گیری های مهم مربوط به بارداری های آتی را مد نظر قرار دهید.
انواع مختلف سونوگرافی در بارداری
سونوگرافی جنین آزمایشی است که از امواج صوتی جهت خلق تصویری از کودک درون شکم استفاده می کند.
انواع مختلف سونوگرافی این ها هستند:
سونوگرافی شکمی
سونوگرافی شکمی روشی مفید برای بررسی جنین، کبد، مثانه پانکراس، و طحال او است.
برای سونوگرافی شکمی طی ۱۲ هفته اول بارداری باید مثانه پر باشد تا تصویر واضحی از جنین ارائه شود.
سونوگرافی واژینال
سونوگرافی واژینال روشی مفید برای بررسی اندام های داخلی جنین مثل کبد، مثانه، پانکراس و طحال است.
برای سونوگرافی واژینال طی ۱۲ هفته اول بارداری باید مثانه پر باشد تا تصویر واضحی از جنین ارائه شود.
سونوگرافی داپلر
از سونوگرافی داپلر برای بررسی جریان خون در ورید های جنینی استفاده می شود.
در حاملگی های پرخطر، استفاده از سونوی داپلر جهت بررسی جریان خون جنین بسیار مفید خواهد بود.
سونوگرافی سه بعدی
سونوگرافی سه بعدی حاصل چندین تصویر دو بعدی از زوایای مختلف است.
مزیت سونوگرافی سه بعدی این است که اطلاعات بصری قوی ای فراهم می کند و زمان تفسیر نتایج کاهش می یابد.
همچنین میزان تشخیص اشتباه را به شکل چشمگیری می کاهد.
سونوگرافی چهار بعدی
سونوگرافی چهار بعدی شیوه تقریباً جدیدی است که به تازگی به عرصه پزشکی وارد شده است و تصاویر جنین را به شکل کاملاً واقعی ارائه می کند.
سونوگرافی چهار بعدی تمامی جزئیات چهره جنین، حرکات تنفسی و دهان و تشخیص جهت اندام ها را نشان می دهد.
سونوگرافی داپلر چیست
بسیاری از زنان باردار این سوال را مدام از خود می پرسند: سونوگرافی داپلر در بارداری چیست؟
در واقع سونوگرافی داپلر نوعی سونوگرافی است که هدف آن ارزیابی وضعیت جریان خون جنین در عروق او، جفت و نخاع و تعیین عملکرد محل جنین به شمار می آید.
سونوگرافی داپلر اختلالات جریان خون را تشخیص می دهد که ارزش بسیار بالایی دارد.
این نوع سونوگرافی وجود نارسایی جفتی یا تاخیر رشد جنین را به خوبی تشخیص می دهد. تشخیص به شکل “مادر- جفت – کودک” انجام می شود.
در واقع سونوگرافی داپلر برای همه زنان باردار ضروری است.
به لطف این سونوگرافی، می توانید طول امواج صوتی و چگونگی بازتاب آنها از بافت های مختلف بدن را بسنجید.
کامپیوتر اطلاعات دریافتی را پردازش می کند و بعد از رمزگشایی، به شکل تصویر رنگی دو بعدی نمایش می دهد. با این روش میزان رشد جنین مشخص می شود.
سونوگرافی داپلر در بارداری
یک سونوگرافی معمولی، بافت های نرم را بدون ارزیابی جریان خون به تصویر می کشد.
جهت تشخیص هرگونه مشکل، سونوگرافی معمولی کفایت می کند اما در مواردی که نیاز به تعیین قطر رگ ها، شیوه جریان خون و سطح فشار خون باشد از سونوی داپلر استفاده می شود.
اثربخشی این سونوگرافی از طریق توانایی ارزیابی محیط دینامیک بدن به دست می آید.
اسکن تریپلکس در بارداری
اسکن تریپلکس به سه شکل انجام میشود یعنی طیفی (Spectral)، معمولی و رنگی.
سونوگرافی داپلر تریپلکس در بارداری فرصتی جهت ارزیابی بستر عروقی، آناتومی رگ ها، جریان خون و باز بودن رگ ها به صورت تصویری رنگی و دقیق فراهم می کند.
بنابراین پزشک مطمئن ترین تصویر از روند رشد و وضعیت کنونی جنین به دست می آورد.
بیشتر بخوانید : آیا سونوگرافی برای سلامت نوزاد خطر دارد؟
اسکن داپلکس در بارداری
این نوع از سونوگرافی داپلر انواع طیفی و متعارف را ترکیب می کند. تصویر حاصل شده بعد از بررسی داپلر، سیاه و سفید خواهد بود.
با این روش دقیق پزشک می تواند ویژگی های تشریحی عروق را ارزیابی کرده و طبیعی بودن سرعت خون را درک کند.
بنابراین با اسکن داپلکس، باز بودن عروق بررسی می شود.
سونوگرافی داپلر در بارداری چگونه انجام می شود
مهم ترین اصل این روش، اثر دابلر است که از اندازه گیری میزان انعکاس امواج فرا صوت از ذرات خون در حال حرکت تشکیل می شود.
سونوگرافی داپلر در بارداری جهت تعیین به موقع هرگونه ناهنجاری در جفت حائز اهمیت است چون بستگی به این دارد که جنین مواد لازم برای رشد را دریافت می کند یا خیر.
این شیوه تشخیصی، سطوح اولیه هیپوکسی را تشخیص داده و مانع از نارسایی جفتی می شود.
آندیکاسیون های سونوگرافی داپلر
در زمان بارداری، متخصص زنان و زایمان برنامه نظارتی برای جنین فراهم می کند.
روش های تشخیصی بر اساس وضعیت کلی سلامت مادر، عادات بد او و بیماری های مزمنی که دارد مشخص می شوند.
سونوگرافی از شیوه های تشخیصی اجباری برای زنان باردار است. به علاوه پزشک با معاینه معمولی متوجه ناهنجاری ها نمی شود و در این صورت سونوگرافی داپلر تجویز می شود.
آندیکاسیون ها عبارتند از:
- مشکلات کلیوی
- افزایش فشار خون
- پره اکلامپسی
- عادات بد مثل سیگار کشیدن
- چند قلویی
- ژستازیس
- تضاد خون پدر و مادر
- عدم مطابقت اندازه جنین با دوره بارداری
- نتایج منفی کاردیوتوکوگرافی
- دیابت و سایر پاتولوژی های ژنتیکی
ویژگی های متمایز سونوگرافی داپلر در بارداری
تفاوت زیادی بین سونوگرافی معمولی و داپلر وجود دارد. جدید ترین تکنیک ها ویژگی های متمایز زیر را دارند:
- میزان سلامت عضلات قلب کودک را تعیین می کند
- میزان باز بودن بند ناف را مشخص می کند
- عملکرد جفت را ارزیابی می کند
- تشخیص درهم تنیدگی بند ناف جنین
- تعیین میزان تامین خون توسط رگ های خونی جنین
- تشخیص هیپوکسی جنین
سونوگرافی داپلر سرعت جریان خون در عروق و رگ های مغز، بند ناف، آئورت و رحم را تعیین خواهد کرد.
بیشتر بخوانید : تعیین جنسیت نوزاد با سونوگرافی
آمادگی برای انجام سونوگرافی داپلر
برای سونوگرافی داپلر آمادگی خاصی نیاز نیست. مادر می تواند صدای ضربان قلب و جریان خون رگ ها را بشنود که از ویژگی های متمایز این روش سونوگرافی است.
تشخیص ناهنجاری ها در جریان خون
انحرافات تشخیص داده شده در تفسیر داپلر در بارداری می توانند وجود میزان ناهنجاری ها در رحم، جفت و سیستم جفت – جفت را تایید کنند.
در صورت تایید اختلال جریان خون درجه یک، باز هم احتمال ختم بارداری در ۳۸ هفته (فول ترم) و زایمان طبیعی زیاد است.
اصولا ناهنجاری های درجه یک منجر به مرگ جنین نخواهند شد. معاینه به شکل دوره ای دو هفته یک بار انجام شده و کنترل CTG (کاردیوتوکوگرافی مستمر) صورت می گیرد.
فشار خون مادر هم کاملاً تحت کنترل است. در مرحله دوم اختلالات جریان خون، مشکلاتی در عروق رحم و بند ناف مشاهده می شود.
در چنین موقعیتی مادر و کودک باید تحت نظارت مداوم پزشک باشند و اقدامات درمانی جهت رفع کاهش اکسیژن جنین را انجام داد.
مرحله سوم اختلال جریان خون با این واقعیت توصیف می شود که شاخص های کمی سرعت بالا به صفر متمایل هستند.
ممکن است با شل شدن عضله قلب، جریان خون معکوس شود. در این صورت اقدامات زیر قابل انجام هستند:
- اگر سن بارداری ۲۲ هفته یا بیشتر باشد جراحی توصیه می شود
- اگر فرصت اندک باشد، درمان های فشرده تجویز خواهد شد تا فرد به حداقل ۲۲ هفته برسد و جنین به دنیا بیاید
سخن پایانی
وقتی مادر نگران سلامت کودک خود می شود هزینه سونوگرافی داپلر دیگر مطرح نخواهد بود.
مادر نباید از توصیه های پزشک برای گزارش بارداری و زایمان در زمان تعیین شده غافل شود.
برای انجام و بررسی نتایج سونوگرافی داپلر در بارداری می توانید به کلینیک دکتر عاطفه نظری مراجعه کنید.
شماره تلفن های تماس برای دریافت نوبت
09036830686 – 02165833148 – 02166661879
سایر اطلاعات تماس همراه با آدرس کلینیک صفحه تماس با ما