منوراژی (هایپرمنوره) یا خون ریزی شدید قاعدگی

پریودهای سنگین می‌توانند چالش برانگیز و مخرب باشند و روی فعالیت‌های روزانه و کیفیت کلی زندگی تاثیر بگذارند.

بیماری منوراژی با نام دیگر هایپرمنوره که با خونریزی بیش از حد قاعدگی مشخص می‌شود بسیاری از زنان را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

پریود سنگین (منوراژی) چیست؟

پریودهای سنگین یا منوراژی در واقع خونریزی‌های شدید قاعدگی هستند که به صورت غیر طبیعی شدید یا طولانی تجربه می‌شوند.

به بیان دیگر، خونریزی شدید یعنی خیس شدن یک یا چند نوار بهداشتی یا تامپون در هر ساعت و طی چند ساعت، نیاز به استفاده همزمان از پد و تامپون یا چند پد با هم، بیدار شدن از خواب در طول شب و عوض کردن پد، خونریزی بیش از 7 روز، دفع لخته‌های بزرگ خون، تجربه علائم کم خونی مثل خستگی یا تنگی نفس.

از هر پنج زن یک نفر با مشکل منوراژی یا خونریزی شدید قاعدگی به مدت 7 روز مواجه است.

با منوراژی جریان خون به قدری می‌تواند سنگین باشد که به تعویض تامپون یا پد هر یک ساعت یک بار احتیاج باشد.

همچنین، گرفتگی عضلات به قدری شدید است که فرد نمی‌تواند فعالیت‌های عادی روزانه خود را انجام دهد.

قاعدگی با خونریزی شدید و سنگین ممکن است ناشی از مشکلات رحم یا هورمونی و یا سایر مشکلاتی مثل اختلالات خونریزی یا سرطان باشند.

اگر در هر ساعت یا بیشتر به شکل منظم از یک پد یا تامپون استفاده می‌کنید به پزشک مراجعه کنید.

بیشتر بخوانید : اختلالات قاعدگی بعد از سقط جنین

علائم خونریزی شدید قاعدگی

علائم خونریزی‌های سنگین قاعدگی عبارتند از:

• پریودهای بیشتر از 7 روز
• دفع لخته به اندازه بزرگ با رنگ قرمز، صورتی، قهوه‌ای یا شبیه زنگ زدگی
• خیس شدن یک یا چند تامپون یا پد در هر ساعت برای بیش از دو ساعت متوالی
• نیاز به تعویض تامپون در نیمه شب
• گذاشتن لایه محافظتی روی پد برای محافظت در برابر نشت
• دستورالعمل کلی میزان خونریزی معمولی در هر دوره قاعدگی 2 تا 3 قاشق غذاخوری است اما در خونریزی‌های شدید این مقدار به 5 قاشق غذاخوری می‌رسد.
• درد شکم یا گرفتگی شدید و کرمپ
• احساس خستگی و تنگی نفس به علت خونریزی زیاد (کم خونی)

نحوه تشخیص منوراژی به چه شکل است؟

خونریزی شدید قاعدگی کیفیت زندگی را مختل می‌کند. بسیاری از افراد با خونریزی‌های شدید تصور می‌کنند پریود شدن در کل ناخوشایند است اما پریود هرگز نباید اجازه دهد فعالیت‌ها محدود شوند.

در طول قاعدگی فرد باید بتواند موارد زیر را انجام دهد:

• استفاده از پد برای 3 تا 4 ساعت بدون تعویض
• استفاده از پد یا تامپون بدون نیاز به دو برابر کردن آن
• عدم نیاز به پد شبانه
• ترک منزل بدون برداشتن کیسه‌های پد بهداشتی یا زیرپوش اضافه
• گذران زندگی به صورت عادی و معمول بدون اجتناب از بیرون رفتن در جمع یا نادیده گرفتن فعالیت‌هایی که همیشه لذت می‌برید

علل بروز خون ریزی شدید قاعدگی یا منوراژی

اگر می‌خواهید بدانید چرا پریودهای سنگین یا طولانی دارید، دلایل بسیاری وجود دارند. برخی عوامل منجر به خونریزی شدید پریود عبارتند از:

عدم تعادل هورمونی یا تغییرات هورمونی

یکی از شایع‌ترین دلایل پریودهای سنگین، مشکلات هورمونی است. مثلاً در سندرم‌ تخمدان پل کیستیک سطوح غیر طبیعی هورمون‌ها چرخه قاعدگی را به هم می‌ریزند و همین امر منجر به عدم تخمک گذاری یا تخمک‌گذاری نادر می‌شود که پریودهای نامنظم را در پی دارد.

بیشتر بخوانید : اختلالات هورمونی در زنان و مردان

زنان در سنین یائسگی ممکن است چنین موردی را تجربه کنند. یعنی تخمک گذاری نامنظم و پریودهای سنگین چون پوشش داخل رحم بیشتر می‌شود.

اختلالات شدید تیروئید هم می‌تواند هورمون‌ها را مختل کند و در برخی زنان منجر به پریودهای سنگین خواهد شد.

فیبروم رحم

فیبروم های رحم که تومورهای خوش خیم بافت عضلانی رحم هستند، سبب پریودهای سنگین می‌شوند. فیبروم مشکلی تقریباً رایج است و ۷۰ تا ۸۰ درصد زنان در مقطعی از زندگی تحت تاثیر قرار می‌گیرند.

با اینکه تئوری‌های متعددی وجود دارد، اما متخصصان هنوز علت بروز فیبروم را نمی‌دانند.

پولیپ رحم

مثل فیبروم‌ها، پولیپ‌های رحم تومورهای کوچک و غیر سرطانی هستند. آنها داخل حفره آندومتر دهانه رحم قرار می‌گیرند و سبب خونریزی شدید یا به هم خوردگی قاعدگی می‌شوند.

در صورت اضافه وزن، فشار خون بالا، مصرف تاموکسیفین برای سرطان سینه یا هورمون جایگزین تراپی با دوز بالای استروژن، بیشتر در معرض خطر ابتلا به پولیپ قرار دارید.

آدنومیوز

آدنومیوز وقتی رخ می‌دهد که پوشش داخل رحم به جای داشتن یک اتصال مشخص، در داخل عضله رحم رشد می‌کند و باعث پریودهای سنگین می‌شود.

در این صورت بافت آدنومیوز در هر سیکل قاعدگی به ضخیم شدن، شکست و فرو ریختن ادامه می‌دهد. این امر می‌تواند منجر به بزرگ شدن رحم و قاعدگی‌های دردناک و سنگین شود.

مصرف بعضی از داروهای خاص

برخی داروها می‌توانند باعث شدیدتر شدن پریود شوند. بیمارانی که از رقیق کننده‌های خون استفاده می‌کنند اغلب به علت مشکل شدت پریودهای‌شان به پزشک مراجعه می‌کنند.

در این صورت خون کمتر مستعد لخته شدن است.

اختلال انعقادی خون

برخی افراد دچار اختلالات خونریزی می‌شوند که همین امر منجر به خونریزی‌های سنگین قاعدگی خواهد شد.

اما در اکثر موارد این بیماران تغییر حادی را در شیوه خونریزی خود مشاهده نمی‌کنند چون سابقه مادام العمر خونریزی شدید قاعدگی دارند.

مثلاً بیماری فون ویبلراند توانایی بدن را در لخته کردن خون دچار مشکل می‌کند و همین امر منجر به خونریزی غیر طبیعی رحم می‌شود.

همچنین گاهی خونریزی شدید قاعدگی علامت هشدار دهنده برخی سرطان‌های زنانه مثل سرطان رحم و دهانه رحم است.

در صورتی که یائسه شده‌اید و تست پاپ اسمیر غیر طبیعی است، در این صورت احتمال بروز سرطان بیشتر خواهد بود.

مراجعه به پزشک به تشخیص صحیح منوراژی کمک می‌کند.

تشخیص منوراژی

تشخیص منوراژی شامل ارزیابی جامع و دقیق پزشک است از جمله گرفتن تاریخچه پزشکی، انجام معاینات فیزیکی و آزمایشاتی مثل:

• آزمایش خون
• سونوگرافی
• بیوپسی آندومتر
• استروسکوپی
• تست پاپ اسمیر
• آزمایش‌های تخصصی

درمان منوراژی یا خون ریزی شدید قاعدگی

داروهای منوراژی اولین خط درمان جهت کاهش خونریزی شدید قاعدگی است یعنی:

• داروهای هورمونی : مصرف قرص‌های ضد بارداری یا پروژسترون که تعادل هورمون‌ها در بدن را تغییر می‌دهند و به پریودهای سنگین پایان می‌دهند.
•  آی.یو.دی : برخی آی.یو.دی‌ها هورمون‌هایی ترشح می‌کنند که ممکن است به کاهش خونریزی قاعدگی کمک کنند.
• ضد التهاب‌ها : داروهای ضد التهابی یا ناپروکسن سدیم می‌توانند گرفتگی و میزان خون قاعدگی را کم کنند.
• آنتی فیبرینولیتیک‌ها : ترانگزامیک اسید را می‌توان در دوران قاعدگی جهت کاهش میزان خونریزی مصرف کرد. این دارو آنزیم‌های حل کننده لخته‌ها در پوشش داخل رحم را متوقف می‌کنند.
• آگونیست‌ها و آنتاگونیست‌های هورمون آزاد کننده گونادوتروپین : این داروها که به نام GnRH شناخته می‌شوند به کاهش خونریزی قاعدگی کمک می‌کنند.

الاگولیکس و رلوگولیکس را می‌توان به تنهایی یا با هورمون‌ها جهت کاهش خونریزی ناشی از فیبروم و آندومتریوز استفاده کرد.

اقدامات پزشکی

اگر هنوز هم بعد از مصرف داروها دچار قاعدگی‌های شدید و سنگین و دردناک هستید، پزشک چند نوع روش پزشکی دیگر را توصیه می‌کند.

• سونوگرافی : پزشک می‌تواند فیبروم‌ها را با امواج سونوگرافی هدف قرار داده و کوچک کند.
• آمبولیزاسیون شریان رحم : در این شیوه پزشک یک کاتتر را در رگ پای بیمار قرار می‌دهد و سپس از طریق آن دانه‌های ریزی تزریق می‌کند که جریان خون را به فیبروم‌ها مسدود کرده و آنها را کوچک می‌کند.
• عمل جراحی : اگر پزشک تشخیص پولیپ یا فیبروم داده است، قابل برداشت هستند. در این صورت خونریزی شدید متوقف می‌شود.
• کورتاژ و دیلاتاسیون (D&C) : در این روش پزشک دهانه رحم را باز می‌کند، مقداری از بافت را از بیرونی‌ترین لایه پوشش داخل رحم ساکشن کرده یا خراش می‌دهد. در این صورت قاعدگی‌های سنگین متوقف می‌شوند اما برخی بیماران به بیش از یک بار احتیاج دارند.
• سایر روش‌ها مثل ابلیشن آندومتر و برداشتن آندومتر که پوشش داخل رحم از بین می‌رود. در این صورت پریودها سبک‌تر شده و بعد از آن دیگر قطع می‌شوند. پزشک توصیه می‌کند زنان بعد از برداشتن آندومتر باردار نشوند. همچنین باید از شیوه‌های پیشگیری از بارداری هم استفاده کرد.
• هیسترکتومی : در موارد شدید احتمالاً به این شیوه درمانی احتیاج شود. در هیسترکتومی رحم خارج می‌شود و فرد دیگر پریود نخواهد شد و همچنین قادر به بارداری هم نیست.

اگر منوراژی درمان نشود چه می‌شود؟

خونریزی شدید منجر به کم خونی خواهد شد که مشکلی جدی است. اگر فکر می‌کنید منوراژی دارید حتماً به پزشک مراجعه کنید.

سخن پایانی

اگر پریودهای سنگین و طولانی‌تر از حد معمول دارید یا دچار لخته‌های بزرگ و تعویض مکرر پد شده‌اید، احتمالاً در حال تجربه کردن منوراژی هستید.

خونریزی‌های شدید قاعدگی می‌توانند به علت خجالت، ترس از خونریزی و نشر به لباس، توانایی شما را برای ادامه فعالیت‌های روزمره در مدرسه یا محل کار مختل کنند.

علل بالقوه زیادی برای پریودهای سنگین وجود دارد که برخی از شایع‌ترین آنها عبارتند از عدم تعادل هورمونی و فیبروم رحم.

در این صورت باید به پزشک مراجعه کنید تا بفهمید چه چیزی باعث شدت خونریزی شده است.

خونریزی‌ای که درمان نشود منجر به مشکلات بزرگتری مثل کم خونی ناشی از فقر آهن می‌شود و در برخی موارد نشان دهنده مشکلات شدیدتری مثل سرطان دهانه رحم یا رحم است.

گاهی صحبت با پزشک اندکی ناراحت کننده است اما اجازه ندهید شما را از کمک گرفتن برای خونریزی شدید قاعدگی باز دارد.

صحبت آشکار در مورد علائم به پزشک کمک می‌کند تشخیص صحیح دهد و در ادامه درمان‌های لازم را پیاده کند.

در مجموع در صورتی که علائم آزاردهنده دارید و الگوی خونریزی‌تان تحت تاثیر قرار گرفته حتماً به پزشک مراجعه کنید.

بیشتر بخوانید : اختلالات قاعدگی یا اختلالات پریودی زنان

سوالات متداول

برای درمان مشکلات مربوط به زنان مانند مشکلات قاعدگی در شرایط مختلف، بایستی به یک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید. برای دریافت نوبت حضوری از دکتر عاطفه نظری یکی از بهترین متخصصین زنان و زایمان در تهران با شماره تلفن‌های زیر تماس بگیرید.