حتما داستان های بسیاری درباره حاملگی زنان در سنین ۵۰، ۶۰ یا ۷۰ شنیده اید اما در واقع این بارداری ها با تخمک اهدایی انجام شده اند و یا با کمک IVF . باروری طبیعی زنان با افزایش سن کاهش می یابد. در واقع ۵ تا ۱۰ سال قبل از یائسگی فرد دیگر قادر به بارداری طبیعی نیست.
زنان با تمامی تخمک هایی که تا یائسگی نیاز دارند به دنیا می آیند. با افزایش سن، تعداد تخمک ها کاهش یافته و همچنین غیر طبیعی تر می شوند.
بنابراین احتمال اختلالات منجر به کاهش شانس بارداری افزایش می یابد. آندومتریوز یکی از این اختلالات است.
در حدود ۴۵ سالگی احتمال بارداری طبیعی در فرد تقریباً به صفر می رسد. بعد از یکسال تلاش، شانس بارداری طبق سن به شکل زیر است:
- تا زیر ۳۰ سالگی ۸۵ درصد
- در ۳۰ سالگی ۷۵ درصد
- در ۳۵ سالگی ۶۶ درصد
- در چهل سالگی ۴۴ درصد
خطرات بارداری در سنین بالا
اصطلاح پزشکی برای زنانی که بعد از ۳۵ سالگی باردار می شوند، حاملگی در سنین بالا (AMA) است. بارداری در این سن خطراتی برای مادر و جنین به همراه دارد. اگر به بارداری بعد از ۳۵ سالگی فکر می کنید درباره خطرات این اقدام هم با پزشک صحبت کنید.
خطرات عبارتند از:
- چند قلوزایی
- دیابت بارداری
- نقص های مادرزادی
- سقط جنین
- فشار خون بالا
- زایمان زودرس
- کاهش وزن نوزاد
اکثر زنان باردار بالای ۳۵ سال بارداری و نوزاد سالمی خواهند داشت. در عین حال به مراقبت های خاصی نیاز دارند مثل:
- مشاوره قبل از بارداری برای بررسی خطرات
- جلسات مرتب و مکرر با پزشک
- غربالگری ها و آزمایش ها و مشاوره های مرتبط با نقص های مادرزادی
- ملاقات با فرد متخصص درباره خطرات مرتبط با سن برای مادر و نوزاد
- کنترل بیماری های فعلی مادر تحت نظر پزشک متخصص مربوط به آن بیماری
- نظارت دقیق رشد جنین
- غربالگری های زود هنگام برای درمان دیابت بارداری و فشار خون بالا
- برنامه ریزی برای زایمان جهت پیشگیری از احتمال نیاز به سزارین
برای کاهش بروز شانس بیماری ها و عوارض ثانویه موارد زیر را رعایت کنید:
- سیگار نکشید
- رژیم غذایی سالمی داشته باشید
- الکل و مواد مخدر مصرف نکنید
- افزایش وزن را کنترل کنید
- فعال باقی بمانید
- در دوران اقدام برای بارداری و در طول بارداری مصرف کافئین را به حداقل برسانید
- از قرارگیری در معرض بیماری هایی مثل سرخچه اجتناب کنید
- غذاهای خطرناک مثل گوشت نیمه خام را در دوران بارداری مصرف نکنید
بارداری در سنین بالا
فرد می تواند در سنین بالا باردار شود اما کمی مشکل است. باروری بستگی به عملکرد تخمدان و سلامت کلی بدن زن دارد.
اگر تخمک گذاری مرتب انجام شود و تخمک ها با کیفیت باشند، بارداری طی یک سال و فقط با رابطه جنسی صورت می گیرد.
می توانید قبل از بارداری و در دوران اقدام با پزشک مشورت کنید تا عملکرد تخمدان بررسی شود.
همچنین احتمال موفقیت در بارداری به صورت طبیعی مشخص خواهد شد.
می توانید ابتدا از روش «گان شات» استفاده کنید. در این روش هر یک روز در میان و در یک سوم میانی سیکل خود رابطه جنسی برقرار کنید.
پزشک در مشخص کردن زمان دقیق این دوره مهم به فرد کمک می کند. اگر برای ۶ ماه روش گان شات را امتحان کردید و موفق نشدید باید از روش های دیگری مثل IVF استفاده کنید.
مزایای مادر شدن در سنین بالا
با اینکه باردار شدن در سنین بالا سخت است اما مزایایی هم برای مادر وهم نوزاد دارد. این مزایا عبارتند از:
دانش‌آموزانی با مهارت های زبانی بالا
کودکان در سنین پیش دبستانی که مادر مسن تری دارند سلامت کلی بالاتری نشان دادند.
همچنین میزان بالای ایمنی، حداقل زمان بستری و کمترین میزان آسیب های ادراری را نسبت به کودکان و مادران جوان تر داشتند.
همچنین این کودکان مهارت های زبانی و رشد زبانی بهتری را بروز دادند.
افزایش هوش با افزایش سن
زنانی که بعد از ۳۵ سالگی زایمان می کنند در سنین ۴۱ تا ۹۲ در تست های نیاز به تفکر و حافظه کلامی نمرات بالاتری کسب کردند.
علاوه بر آن زنانی که برای بیش از ده سال پیشگیری از بارداری انجام می دادند مهارت های حل مسئله و عملکرد اجرایی بالاتری در زمان پیری نشان دادند.
مهارت های فرزند پروری بهتر
افراد در سنین بالاتر صبر و حوصله بیشتری دارند. مادران مسن تر کمتر سر کودک خود فریاد زده و رفتارهای خشن کمتری دارند.
همچنین در قرار دادن حد و مرز برای کودکان بهتر عمل می کنند. کودکان با مادران مسن تر مشکلات رفتاری، اجتماعی و احساسی کمتری دارند.
بیشتر بخوانید : انجماد یا فریز تخمک در زنان
سنجش باروری زنان
برای اقدام جهت داشتن فرزند، هم مادر و هم پدر باید مشارکت داشته باشند. اگر برای یک سال یا بیشتر اقدام به بارداری داشته و موفق نبوده اید، باید هر دو آزمایش های باروری بدهید.
به عنوان یک زن، تست های بسیاری در این زمینه قابل انجام است. اگر طی یک سال تلاش برای بارداری و عدم استفاده از وسایل پیشگیری باردار نشدید باید این تست ها را انجام دهید.
در موارد زیر انجام زود هنگام تست ها واجب است:
- بیشتر از ۳۵ سال دارید
- اگر چرخه های قاعدگی نامنظم دارید
- اگر مشکلاتی در رحم، لوله های فالوپ یا حفره شکمی دارید
بیشتر بخوانید : بارداری بعد از 35 سالگی : بارداری ایمن، نوزاد سالم
انواع آزمایش های باروری
باید به تست های باروری به روش متمرکز نگریست. یعنی به گونه ای که بتوانید به آرامی تمامی عوامل بالقوه را تحلیل کنید.
مرد هم در عین حال باید آزمایش هایی انجام دهد. بهتر است با کم تهاجمی ترین آزمایش ها آغاز کرد.
مهم ترین مسئله، تنظیم این تست ها با شرایط، سابقه پزشکی و چارچوب زمانی خودتان است.
برخی اقدامات و آزمایش ها در اولین قدم موارد زیر هستند:
زن و مرد هر دو باید سابقه پزشکی خود را با متخصص در میان بگذارند.
احتمالاً سوالاتی درباره سابقه بیماری های آمیزشی، داروهای مصرفی، شیوه پیشگیری از بارداری، استفاده از کافئین، الکل و داروها پرسیده شود.
همچنین باید درباره چرخه قاعدگی توضیحاتی داده و آزمایش بیماری های آمیزشی انجام دهید.
معاینه بالینی انجام می شود. این معاینه عبارت است از تست پاپ اسمیر و معاینه لگن. بررسی بیضه هم انجام خواهد شد.
سپس آزمایش ادرار تجویز می شود. مخصوصا اگر زن در چرخه قاعدگی قرار دارد. بنابراین پزشک سطح هورمون پروژسترون و لوتئینی کننده را اندازه گیری می کند.
تست ادرار برای بررسی تیروئید و TSH و پرولاکتین انجام می شود. اگر قاعدگی نامنظم دارید آزمایش پرولاکتین تجویز خواهد شد.
پرولاکتین هورمونی است که در غده هیپوفیز ساخته می شود.
آزمایش های خاص خون برای بررسی هورمون آنتی مولرین و انواع آزمایش ذخیره تخمدان انجام خواهد شد. احتمالا تست تحریک تخمک گذاری هم نیاز شود.
برخی از تست ها برای تشخیص بیماری های آمیزشی انجام می شوند که به نمونه ادرار، نمونه گیری از دهانه رحم و یا مجرای ادراری نیاز است.
گاهی ممکن است از زن خواسته شود علاوه بر آزمایشگاه در منزل هم آزمایش ادرار انجام دهد.
در این صورت نوسانات دمای بدن علاوه بر اطلاعات دقیق درباره قاعدگی ارائه می شود.
بیشتر بخوانید : انواع آزمایش ها در دوران بارداری
سری بعدی تست ها
اگر تمامی این تست ها را انجام دادید و علت ناباروری مشخص نشد، سری بعدی تست ها تجویز خواهد شد از جمله:
- سونوگرافی لگن : در این تست تصاویری از رحم، سایز، شکل و ساختار تخمدان ارائه می شود. موقعیت رحم و تخمدان ها علاوه بر ذخیره تخمدانی مشخص خواهند شد.
- هیستروسالپنگوگرافی : با عکس رنگی رحم داخل رحم و لوله های فالوپ نمایش داده شده و هرگونه انسداد لوله های فالوپ باز می شود.همچنین علت عدم رسیدن تخمک به رحم مشخص خواهد شد. مشکلات رحم، شکل یا سایر مشکلات مانع از باروری نمایش داده می شوند.
- سونوهیستروگرام : در این تست از محلول آب و نمک در ترکیب با سونوگرافی استفاده می شود تا تصویر بهتری از سیستم تولید مثل به دست بیاید.
- لاپاراسکوپی : در حالی که لاپاراسکوپی تستی تشخیصی به شمار می آید اما عملی است که تحت بیهوشی انجام می شود. لاپاراسکوپی شامل برشی کوچک روی شکم و فرستادن چراغ و دوربین به داخل بدن است. در این صورت انواع کیست ها، بافت های زخم، فیبروم ها و عفونت ها مشخص می شوند. این عمل برای درمان آندومتریوز هم به کار می رود. اگر هنوز هم علت ناباروری مشخص نشد آزمایش های زیر توصیه می شوند:
- آزمایش آنتی بادی خون : این تست ها آنتی بادی های آنتی اسپرم در خون یا ترشحات تناسلی فرد را مشخص می کنند. این آزمایش ها بحث های بسیاری را در جامعه پزشکی ایجاد کرده است بنابراین با احتیاط انجام دهید.
- تست کروموزوم و ژنتیک : برخی اختلالات ژنتیک در توانایی باروری و نگهداری جنین تا زمان زایمان اختلال ایجاد می کنند. بنابراین یا آنالیز کروموزوم و یا تست ژنتیک انجام می شود.
- هیستروسکوپی : در این تست اسکوپی چراغ دار وارد واژن شده و پزشک احتمالا توده یا نمونه هایی از لوله های فالوپ بر می دارد.
برای بررسی وضعیت جسمانی قبل از بارداری و دریافت خدمات مراقبت های بارداری در تهران به کلینیک دکترعاطفه نظری متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید.
شماره تلفن های تماس برای دریافت نوبت
09036830686 – 02165833148 – 02166661879
سایر اطلاعات تماس همراه با آدرس کلینیک صفحه تماس با ما
