بی نظمی قاعدگی قبل از یائسگی اختلالی شایع است. در اکثر مواقع این مسئله طبیعی بوده و جای نگرانی نیست.
در هر صورت با مشاهده موارد زیر باید به پزشک مراجعه کرد:
- خونریزی بسیار شدید و سنگین به گونه ای که هر یک تا دو ساعت باید پد عوض کنید.
- خونریزی ای که بیش از هفت روز طول بکشد
- بین پریودها خونریزی رخ دهد
- پریود ها زودتر از ۲۱ روز اتفاق بیفتند
علائم ذکر شده احتمالا نشانه وجود مشکل در اندام های تولید مثل بوده که به تشخیص صحیح و درمان احتیاج است.
در ۱۰ درصد از زنان، یائسگی بدون به هم خوردن چرخه قاعدگی ایجاد می شود. قاعدگی نامنظم یکی از اولین علائم نشان دهنده آمادگی بدن برای یائسگی است.
دقیق ترین علائم بی نظمی های پریود طبق چرخه قاعدگی متفاوت است و در اکثر موارد از ۳ تا ۱۰ سال قبل از یائسگی آغاز می شوند.
قاعدگی های نامنظم اغلب یکی از اولین علائم قبل از یائسگی هستند.
با این که علائم اختلالات قاعدگی طبق چرخه خاص قاعدگی هر زن متفاوت هستند اما اکثر زنان این مشکل را ۳ تا ۱۰ سال قبل از توقف کامل پریود تجربه می کنند.
در واقع تنها ۱۰ درصد از زنان بدون هیچ اختلالی در قاعدگی دچار یائسگی می شوند.
با نزدیک شدن به یائسگی، عدم تعادل هورمون ها و وابستگی کامل چرخه قاعدگی به هورمون ها، پریودها نا منظم خواهند شد.
پیش یائسگی چیست؟
پیش یائسگی مرحله عبور بدن به سمت یائسگی است. شاید قبلا این اصطلاح را نشنیده باشید چون مردم اغلب پیش یائسگی را با خود یائسگی (دوران بعد از آخرین پریود) اشتباه می گیرند.
پیش یائسگی چند ماه و یا تا ۸ سال طول می کشد. به طور میانگین ۴ تا ۵ سال مدت زمان پیش یائسگی است.
در این زمان سطوح هورمون ها نوسان داشته و بعد کاهش می یابد. سپس علائم و تغییرات آغاز می شوند.
تجربه علائم پیش یائسگی بین افراد و نژادهای مختلف متفاوت است.
بیشتر بخوانید : قاعدگی غیرطبیعی در زنان + علل و درمان
بی نظمی های قاعدگی در یائسگی
قبل از این که درباره بی نظمی قاعدگی بدانیم بهتر است ابتدا با چرخه طبیعی قاعدگی آشنا شویم.
به طور معمول بین پریودها ۲۵ تا ۳۱ روز وقفه می افتد یعنی از اولین روز شروع خونریزی.
این خونریزی حدود پنج روز ادامه دارد و میانگین خون از دست رفته در این مدت ۲ تا ۸ قاشق غذا خوری است.
در واقع نرمال بودن پریود در هر زن تا حدودی با دیگری تفاوت دارد. پریودهای نا منظم، تغییر در چرخه منظم قاعدگی هستند که چندین ماه ادامه دارند.
خونریزی های غیرطبیعی و / یا چرخه های بلند مدت قاعدگی از ویژگی های اختلالات قاعدگی هستند.
علائم رایج عبارتند از:
- پریود های کم یا مکرر
- قطع گاه و بیگاه چرخه قاعدگی
- کرمپ های دردناک حین پریود
- خونریزی های غیرطبیعی
- دفع لخته های خون
تحقیقات اخیر نشان داده اند فواصل اندک بین پریودها یکی از شایع ترین علائم اختلال قاعدگی در شروع یائسگی است.
علل بروز بی نظمی های قاعدگی
عوامل بسیاری منجر به اختلالات قاعدگی می شوند اما در زنان در سنین یائسگی، علت این پدیده نوسانات هورمونی است که از سن ۴۵ سالگی شروع شده و تا ۵۵ سالگی ادامه می یابد.
چرخه قاعدگی یک زن از هورمون های او جدا نیستند چون هورمون ها و مخصوصاً استروژن و پروژسترون کل این پروسه را کنترل می کنند.
با آغاز کاهش تولید هورمون، پریود ها دچار بی نظمی می شوند. برای درک بهتر علت هورمونی بی نظمی پریود ها، باید درباره نقش هورمون ها در دوران قاعدگی آگاه باشیم.
عدم تعادل هورمونی دلیل اصلی اختلال قاعدگی در زمان یائسگی است.
اما یک سری مشکلات در سبک زندگی و زمینه سلامت وجود دارد که روی تنظیم چرخه قاعدگی تاثیر می گذارند از جمله:
- اختلالات تغذیه
- تخمدان پلی کیستیک
- سندرم روده تحریک پذیر
- بیماری سل
- بیماری کبد
- اختلالات غده تیروئید
- هتروتوپی آندومتر
درمان بی نظمی قاعدگی قبل از یائسگی
برای درمان این علامت یائسگی، روشی سه گانه به خدمت گرفته می شود. توصیه شده ابتدا با کم تهاجمی ترین شیوه ها آغاز کنید.
تغییر در سبک زندگی
تغییرات ساده در سبک زندگی به کاهش اختلالات قاعدگی کمک می کنند مثلاً کم تحرکی، عدم فعالیت و نوشیدن مقادیر بالای کافئین یا الکل علائم را افزایش می دهند.
استرس فاکتور دیگری است که تاثیر منفی روی چرخه قاعدگی می گذارد. بنابراین تمرین تکنیک های کاهش استرس، یوگا و مدیتیشن به طرز چشمگیری تأثیرگذار هستند.
خواب کامل شبانه، تغذیه صحیح و ورزش برای زنان در سنین یائسگی تاثیر مثبت دارد.
داروهای جایگزین
اگر تغییر سبک زندگی موثر نبود و هنوز هم اختلال قاعدگی وجود دارد، گزینه درمانی دیگری را در نظر می گیریم.
استفاده از داروهای گیاهی با ترکیبات فعال و برخی مکمل ها، همراه با تغییرات سبک زندگی به حل مشکل چرخه قاعدگی کمک می کنند.
قبل از مصرف این داروها با پزشک مشورت کنید.
هورمون تراپی
هورمون جایگزین و جراحی آخرین شیوه های درمانی برای مبارزه با بی نظمی های قاعدگی و علائم یائسگی هستند.
یک پزشک مجرب هرگز با هورمون تراپی درمان را آغاز نمی کند. به غیر از مزایای بسیار، هورمون جایگزین در مواردی هم منع مصرف دارد.
اکثر متخصصین توصیه به درمان با تغییر سبک زندگی و طب جایگزین (یا ترکیب این دو) می کنند.
تنها در صورت عدم تأثیر این دو، جراحی یا هورمون درمانی تجویز خواهد شد.
علل بروز بی نظمی قاعدگی قبل از یائسگی
عوامل مختلفی سبب بروز این بی نظمی ها می شوند اما در سنین یائسگی، علت اصلی نوسان هورمون ها است.
این تغییرات هورمونی معمولاً بین ۴۵ تا ۵۵ سالگی تجربه می شوند. چرخه قاعدگی یک زن با هورمون ها ارتباط مستقیم دارد چون هورمون ها و علی الخصوص استروژن و پروژسترون این پروسه را هدایت می کنند.
برای درک بهتر علت هورمونی اختلال پریود باید درباره عملکرد و نقش هورمون ها در دوران قاعدگی بیشتر بدانیم.
بیشتر بخوانید : انواع مراحل چرخه قاعدگی در زنان
نقش هورمون ها در طول چرخه قاعدگی
در حالی که بسیاری از هورمون ها نقش اصلی در قاعدگی دارند، پروژسترون و استروژن اولین هورمون های مرتبط در اختلال قاعدگی به حساب می آیند.
استروژن
استروژن مسئول ضخیم سازی دیواره رحم قبل از تخمک گذاری است.
با کاهش سطوح این هورمون در زمان یائسگی، دیواره رحم مدام به صورت غیر معمول فرو می ریزد و خونریزی های سنگین ایجاد می شوند.
پروژسترون
پروژسترون در تنظیم آزادسازی تخمک یا همان تخمک گذاری نقش مهمی ایفا می کند.
همچنین مسئول کنترل شدت و طول دوره خونریزی قاعدگی است. وقتی پروژسترون در زمان یائسگی کاهش می یابد، منجر به پریود های غیر معمول می شود.
در زمان تخمک گذاری، پروژسترون تولید نشده و یا میزان آن کافی نیست. با کاهش تولید این دو هورمون قبل از یائسگی، پریود ها تحت تاثیر قرار می گیرند.
سطوح این هورمون ها ابتدا نوسان پیدا می کنند و بعد کاهش می یابند. در نهایت هم پریود ها بی نظم می شوند.
علائم پیش از یائسگی
در دوران پیش از قاعدگی یک سری تغییرات اندک یا شدید در بدن رخ می دهند از جمله:
- اختلالات قاعدگی : با غیر پیش بینی شدن تخمک گذاری، طول دوره بین پریود ها کوتاه تر یا بلندتر و جریان خون سبک تر یا سنگین تر می شود.
گاهی هم یک یا چند دوره پریود اتفاق نمی افتد. اگر تغییر ثابت (بیش از هفت روز) در طول چرخه قاعدگی رخ دهد احتمالاً در پیش یائسگی قرار دارید.
اگر بین پریودها ۶۰ روز یا بیشتر وقفه افتاد به احتمال زیاد در اواخر دوران پیش یائسگی هستید.
- گُرگرفتگی و مشکلات خواب : گُرگرفتگی در پیش یائسگی رایج است. شدت، طول دوره و تعداد دفعات آن در هر فرد تفاوت دارد.
مشکلات خواب اغلب به علت گر گرفتگی ها و یا تعریق شبانه رخ می دهند اما گاهی اوقات بدون این مشکلات هم در خواب اختلال ایجاد می شود.
- نوسانات خلقی : نوسانات خلقی، کج خلقی و تحریک پذیری و افسردگی در دوران پیش یائسگی رخ می دهند.
علت بروز این علائم احتمالا اختلالات خواب مرتبط با گرگرفتگی ها باشد. تغییرات خلقی هم به علت نوسانات هورمونی ایجاد می شوند.
- مشکلات واژن و مثانه : وقتی سطح استروژن کاهش می یابد، بافت واژن لغزندگی و کشسانی خود را از دست می دهند بنابراین مقاربت دردناک می شود.
همچنین کاهش استروژن فرد را بیشتر مستعد عفونت های ادراری و واژینال می کند. به علاوه، کاهش حجم بافت باعث بی اختیاری ادراری هم خواهد شد.
- کاهش باروری : با اختلال تخمک گذاری، توانایی باروری هم کاهش می یابد. تا زمانی که پریود اتفاق می افتد، بارداری هم امکان پذیر است.
اگر می خواهید از بارداری پیشگیری کنید، تا زمانی که پریود برای دوازده ماه متوقف نشده شیوه های پیشگیری از بارداری را به کار ببرید.
- اختلال در عملکرد جنسی : در دوران پیش یائسگی، تحریک و برانگیختگی جنسی ممکن است تغییر کند.
اگر قبل از پیش یائسگی رابطه جنسی رضایت بخشی داشتید، احتمالاً در پیش یائسگی و بعد از آن هم همین روند ادامه پیدا کند.
- پوکی استخوان : با کاهش سطح استروژن، پوکی استخوان و کاهش تراکم استخوان بیش از مواقع دیگر رخ می دهد.
- تغییر سطح کلسترول : کاهش سطح استروژن منجر به تغییرات نامطلوبی در سطح کلسترول می شود از جمله افزایش کلسترول بد (LDL) و افزایش خطر بیماری های قلبی.
در عین حال، کلسترول خوب (HDL) با افزایش سن در بسیاری از زنان کاهش می یابد.
همین امر خطر بیماری های قلبی را افزایش می دهد.
این نکات را فراموش نکنید:
- یائسگی وقتی رخ می دهد که چرخه قاعدگی به اتمام برسد. متوسط سن یائسگی ۵۱ است که این عدد طبق نژاد، رفتار، محیط افراد مختلف تغییر می کند.
- پیش یائسگی دوران عبور به سمت یائسگی است که برای همه یکسان نیست. شروع تغییرات قاعدگی حدودا چهار سال قبل از یائسگی است.
- اصلاح سبک زندگی، مصرف داروها و مکمل ها، به کاهش تغییرات اذیت کننده یائسگی کمک می کنند.
بسیاری از متخصصین به خانم ها توصیه به مشاوره با متخصص زنان در زمان شروع علائم یائسگی مثل اختلالات قاعدگی می کنند.
معاینه سالیانه کف لگن فرصت خوبی برای تشخیص علت پریود های نامنظم است مخصوصا اگر با درد و ناراحتی همراه باشد. برای تشخیص علت و درمان بی نظمی قاعدگی قبل از یائسگی می توانید به کلینیک دکتر عاطفه نظری در تهران مراجعه کنید.
شماره تلفن های تماس برای دریافت نوبت
09036830686 – 02165833148 – 02166661879
سایر اطلاعات تماس همراه با آدرس کلینیک صفحه تماس با ما
