در طول بارداری، بدن دستخوش تغییرات بسیاری جهت سازگاری با کودک در حال رشد می‌شود. یکی از این تغییرات، باز شدن و گسترش عضلات شکم است.
با پیش رفتن بارداری، سمت چپ و راست عضله راست شکم از هم جدا می‌شوند چون لینا آلبا (خط سفید) کشیده می‌شود تا برای کودک جا باز شود.
به همین علت بعد از بارداری بسیاری از زنان متوجه فرورفتگی در وسط شکم خود درست در مرکز سیکس پک می‌شوند.
اما برای برخی از زنان، شکاف ذکر شده عریض است و به ترمیم احتیاج دارد. این جدا شدگی دیاستاز رکتوس نام دارد.
علت بروز دیاستاز رکتوس چیست؟
علت اصلی جداشدگی عضلات شکمی بعد از زیمان ، هورمون‌ها، بارداری و رحم در حال انبساط است. برای درک بهتر این مشکل باید یک سیستم عضلانی پیچیده که از نظر حرکات بدن، نشستن، راه رفتن و بلند کردن کودک را پشتیبانی می‌کند در نظر گرفت.
ماهیچه راست شکم دو قسمت دارد که به صورت عمودی از جناق تا جناق استخوان شرمگاهی کشیده شده است.
این بخش‌ها در وسط و در شبکه‌ای از بافت همبند به هم می‌رسند و در بالای سایر ماهیچه‌های هسته‌ای، یعنی عضلات مایل و عضلات عرضی شکم قرار می‌گیرند.
این عضلات در دو طرف بدن می‌پیچند و نوعی محدودیت داخلی ایجاد می‌کنند. وقتی فرد باردار است وزن جنین و رحمِ در حال گسترش، به سمت پایین و به کف لگن و عضلات این ناحیه فشار می‌آورد.
دیاستازرکتوس وقتی رخ می‌دهد که بخش میانی کشیده شده، عضله راست روده را بیشتر جدا کند درست مثل باز کردن زیپ.
همچنین، هورمون‌های بارداری ممکن است این بافت همبند یا همان لینا آلبا را تشویق به کشیدگی کنند.
جدا شدگی با عرض کمتر از هفت سانتی‌متر در یک فرد بعد از زایمان، طبیعی به شمار می‌آید.
رقمی بالاتر از این مقدار، دیاستاز رکتوس تلقی می‌شود اما در کل نباید تمرکز بر روی اندازه جدا شدگی باشد بلکه به نحوه عملکرد دیواره شکم هم بستگی دارد.
چه افرادی دچار دیاستاز رکتوس می‌شوند؟
این مشکل در زنان باردار و بعد از زایمان شایع است و در مردان و نوزادان هم دیده می‌شود.
دیاستاز رکتوس معمولاً در سه ماهه سوم ایجاد شده و فشار دیواره شکم به علت رشد کودک افزایش می‌یابد. اکثر زنان تا پس از زایمان متوجه این مشکل نمی‌شوند.
علائم جداشدگی عضلات شکمی بعد از زیمان چیست؟
اکثر مادران تا بعد از زایمان متوجه دیاستاز رکتوس نمی‌شوند. ممکن است در دوران بارداری هم این مشکل را داشته باشید اما تشخیص آن به علت کشیدگی شکم سخت است.
علائم شایع دیاستاز رکتوس پس از زایمان عبارتند از:
- برآمدگی قابل مشاهده درست از بالا یا زیر ناف بیرون زده است
- حس نرمی یا ژله‌ای در اطراف ناف
- مخروط یا گنبدی شدن عضلات شکم با انقباض
- مشکل در بلند کردن اشیا، راه رفتن یا انجام کارهای روزمره
- درد حین رابطه جنسی
- درد لگن یا کپل
- درد کمر
- وضعیت نامناسب قرارگیری بدن
- نشت ادرار حین عطسه یا سرفه
- یبوست
- احساس ضعف در شکم
نحوه تشخیص دیاستازرکتوس
تشخیص بر عهده پزشک و فیزیوتراپ مجرب است اما ممکن است خودتان هم بتوانید آن را تشخیص بدهید.
برای تشخیص جداشدگی عضلات شکمی بعد از زیمان مراحل زیر را انجام دهید:
- به پشت دراز بکشید و کف پاهای خود را صاف روی زمین قرار دهید. زانوها را خم کنید.
- سر خود را از روی زمین به سمت بالا خم کنید تا ماهیچه‌های سیکس پک شما درگیر شده و در امتداد فرورفتگی در مرکز شکم خود آن را احساس کنید.
این خط لینا آلبا است یعنی بافتی که در زمان بارداری کشیده می‌شود.
- از ناف شروع کنید و دقیقاً از بالا و پایین در یک خط عمودی آن را حس کنید.
اگر انگشتان می‌توانند به سمت پایین فشار بیاورند، ممکن است دچار جدا شدگی شکم شده باشید.
شکاف کوچک، طبیعی است و باید عرض شکاف را تعیین کنید. به آرامی به پایین فشار دهید و در این صورت متوجه می‌شوید که آیا کشش یا فشاری وجود دارد و یا انگشتان پایین می‌روند یا خیر.
هدف، بررسی عرض و مهم‌تر از آن عمق شکاف است. عرض را می‌توانید با انگشتان خود بسنجید که 1 تا 2 انگشت طبیعی است و 3 یا بیشتر نشانه دیاستازرکتوس است.
برای دقت بالا و تشخیص دقیق بهتر است این کار توسط پزشک و پس معاینه و گزارش شرح حال انجام شود.
نحوه درمان دیاستاز رکتوس
اگر دچار جداشدگی عضلات شکم بعد از زایمان شده‌اید، این شکاف احتمالاً یک تا دو ماه بعد از زایمان بسته می‌شود. باید قبل از شروع حرکات کرانچ یا دراز و نشست صبر کنید تا بهبود یابید.
در غیر این صورت در معرض خطر آسیب‌هایی مثل فتق قرار خواهید گرفت که به مداخله پزشکی نیاز دارد.
شاید بتوانید با تلاش برای تقویت عضلات عرضی عمیق شکم، به ترمیم سریع‌تر جداشدن عضلات شکم خود کمک کنید.
اگر زایمان طبیعی داشتید، تمرینات زیر را باید بلافاصله بعد از زایمان و هر وقت بی‌خطر بود شروع کنید.
اگر سزارین کرده‌اید ابتدا با پزشک مشورتی داشته باشید، شاید باید اندکی بیشتر صبر کنید تا برش بهبود یابد.
تمرینات جداشدگی عضلات شکمی بعد از زیمان
شما می‌توانید با استفاده از تمریناتی که پزشک متخصص به شما تجویز می‌کند اکثر مشکلات جداشدگی عضلاتی شکم را رفع کنید.
توجه داشته باشید که بهتر است قبل از انجام هرگونه تمرین به خصوص به صورت فشرده حتما با یک متخصص زنان و زایمان یا جراح زیبایی زنان مشورت کنید.
انجام هر نوع تمرینی که معمولا از فضای مجازی (سایت‌ها یا شبکه‌های اجتماعی) با آن آشنا شده‌اید به صورت نادرست، میتواند برای شما مشکل ساز شود پس سعی کنید قبل از انجام هر کدام از قبل روش صحیح آن را از پزشک خود بپرسید.
ورزش‌های ممنوع بعد از زایمان در صورت داشتن دیاستاز رکتوس
بعد از تایید جداشدگی عضلات شکمی بعد از زیمان ، باید از انجام حرکات ورزشی که سبب برآمدگی شکم شده و فشار بیشتری به عضلات راست شکم وارد می‌کنند اجتناب کنید مثل:
- کرانچ
- دراز و نشست
- تمرینات کششی در یوگا مثل آپوارد فیسینگ داگ یا چرخش کامل که در آن کمر کاملاً قوس دارد و شکم باز می‌شود. این حرکات سبب ایجاد کشش اضافه روی عضلات شکم می‌شوند
معمولا شکل ظاهری اندام‌های مختلفی از بدن زنان بعد از زایمان دچار تغییراتی می‌شود از جمله ناحیه تناسلی، شکم، سینه‌ها و سایر نقاط بدن. اگر به هر دلیلی ظاهر یکی از اعضا به شیوه‌ای تغییر کرده است که از نظر زیبایی برای شما دغدغه ذهنی به وجود آورده است توصیه میکنیم که حتما به یک متخصص زنان و زایمان یا جراح زیبایی زنان مراجعه کنید.
روش‌ها و جراحی‌های کم خطر و بدون عارضه‌ای وجود دارد که با راهنمایی دقیق پزشک و انجام آن، اندام‌های دچار مشکل شده از نظر زیبایی را بهبود بخشید و یا حتی از حالت اولیه هم بهتر کرد.
لابیاپلاستی، تنگی واژن، لیفت باسن و سینه، کربوکسی تراپی و یا روش‌های دیگری وجود دارند که میتواند به جوانسازی و زیبایی اندام‌های خانم‌ها کمک‌ها زیادی کند.
دکتر عاطفه نظری متخصص زنان و زایمان و یکی از باتجربه‌ترین متخصصین جراحی زیبایی زنان در تهران است که پس از معاینه دقیق و انجام بررسی‌های لازم، هر نوع راهنمایی را در جهت نیاز به انجام جراحی زیبایی و یا مشکلات پس از زایمان کمک ارائه خواهد داد.
در بسیاری از مواقع با روش‌های ساده میتوان مشکل را برطرف کرد و نیازی به انجام روش‌های پیچیده یا جراحی نیست.
شماره تلفن های تماس برای دریافت نوبت
09036830686 – 02165833148 – 02166661879
سایر اطلاعات تماس همراه با آدرس کلینیک صفحه تماس با ما
