سیفلیس چیست؟ علائم، تشخیص و درمان

سیفلیس (Syphilis) یک بیماری بسیار مسری از انواع بیماری‌های مقاربتی است که اکثراً از طریق رابطه جنسی واژینال، دهانی (اورال) و مقعدی منتقل می‌ شود.

این بیماری برای مدت طولانی در بدن می‌ ماند و سپس علائم ایجاد می ‌کند. در این صورت فرد از ناقل بودن خود بی‌ خبر خواهد بود.

علائم اولیه عبارتند از زخم، بثورات پوستی و سایر علائم که در ادامه به آن اشاره می کنیم. اگر سیفلیس درمان نشود مشکلات جدی در بلند مدت ایجاد می ‌شوند که روی مغز، چشم ‌ها، قلب و سایر اندام‌ های بدن تاثیر می ‌گذارد.

سیفلیس در مراحل اولیه با پنی سیلین قابل درمان است. با پیشرفت بیماری، درمان هم مشکل‌ تر می‌ شود.

به همین علت با مشاهده هر کدام از علائم هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید.

علائم و نشانه‌ های سیفلیس

فرد می ‌تواند مبتلا به سیفلیس باشد اما هیچ علائمی را تجربه نکند. همچنین اشتباه گرفتن سیفلیس با سایر بیماری ‌ها و مشکلات هم بسیار رایج است. علائم این بیماری متفاوت هستند و بستگی به مرحله (Stage) بیماری در فرد دارد.

مرحله اولیه

در این مرحله یک یا چند زخم (Chancre یا شانکر) در محل ورود باکتری ایجاد می شود که معمولاً سفت، گرد و بی ‌درد هستند و اغلب فرد متوجه آنها نمی ‌شود.

این زخم ‌ها عموماً با درمان یا بدون درمان ۳ تا ۶ هفته باقی مانده و سپس خود به خود بهبود پیدا می کنند. حتی با رفع زخم، باز هم درمان جهت توقف عفونت و نرسیدن به مرحله ثانویه ضرورت دارد.

مرحله دوم (ثانویه)

این مرحله معمولاً با بثورات پوستی روی یک یا چند نقطه بدن شروع می ‌شود. این بثورات به شکل زائده ‌های زبر، قرمز یا لکه ‌های قرمز مایل به قهوه ای به وجود می‌ آیند.

اما گاهی اوقات زائده ها بی ‌رنگ بوده و فرد متوجه آنها نمی ‌شود. سایر علائم سیفلیس که در مرحله ثانویه خود را نشان می ‌دهند عبارتند از:

• زخم در دهان، واژن یا مقعد
• تب
• تورم غدد لنفاوی
• گلودرد
• ریزش سکه‌ ای مو
• سردرد
• کاهش وزن
• درد عضلات
• خستگی

بدون درمان مناسب و صحیح، عفونت به حالت کمون رفته و احتمالاً وارد مرحله سوم می ‌شود.

مرحله سوم سیفلیس

حدود ۱۵ تا ۳۰ درصد از افراد مبتلا به سیفلیس در صورت عدم انجام درمان های لازم، وارد مرحله سوم سیفلیس خواهند شد.

علائم بستگی به عوارض ایجاد شده دارند اما در مجموع شامل موارد زیر هستند:

• گوم (Gumma) که زخم‌ های بزرگ روی پوست یا داخل بدن هستند
• سیفلیس قلبی و عروقی که روی قلب و رگ‌ های خونی تاثیر می‌ گذارد و منجر به آنوریسم آئورت (اتساع بزرگ ترین شریان بدن به علت ضعیف شدن دیواره شریان) و نارسایی دریچه آئورت می ‌شود
• نوروسیفلیس که سردردهای شدید، مشکل در حرکت دادن عضلات، فلج، بی ‌حسی و زوال عقل (دمانس) ایجاد می ‌کند

تشخیص

پزشک سیفلیس را با نمونه آزمایش های زیر تشخیص می ‌دهد:

• آزمایش خون : این آزمایش وجود پروتئین ‌هایی به نام آنتی بادی را در خون تایید می‌کند. در واقع سیستم ایمنی این پروتئین‌ها را جهت مبارزه با عفونت می‌ سازد. آنتی بادی ‌های مبارزه ‌کننده با باکتری ‌های عامل ایجاد سیفلیس تا سال‌ ها در بدن باقی می‌مانند بنابراین از آزمایش خون برای تشخیص عفونت کنونی یا قبلی استفاده می ‌شود.
• مایع حاصل از زخم : مسئول آزمایشگاه می ‌تواند این مایع را زیر میکروسکوپ جهت تایید وجود سیفلیس بررسی کند.
• مایع اطراف مغز و نخاع : نام دیگر این مایع، مایع مغزی نخاعی است. اگر پزشک شک به مشکلات سیستم عصبی حاصل از این بیماری جنسی را داشته باشد، احتمالاً جمع آوری این نمونه را پیشنهاد دهد که البته این نوع آزمایش تشخیص در موارد نادر اتفاق می‌افتد. از یک سوزن برای برداشتن نمونه ‌ای از مایع بین دو استخوان کمر استفاده می‌ شود که این عمل پونکسیون کمری (Lumbar Puncture) نام دارد.

روش‌های درمان سیفلیس

دارو درمانی

سیفلیس در مراحل اولیه و با تشخیص زود هنگام به آسانی درمان می‌شود. درمان ترجیحی در تمامی مراحل پنی سیلین است.

این آنتی بیوتیک باکتری ‌های ایجاد کننده بیماری را می‌ کشد اما اگر به پنی سیلین حساسیت دارید پزشک آنتی بیوتیک جایگزین تجویز می ‌کند.

گاهی هم پروسه ‌ای را توصیه می ‌کند که بدن طی آن به پنی سیلین عادت خواهد کرد. درمان توصیه شده برای سیفلیس مرحله اولیه و ثانویه و مرحله کمون تزریق یک تک دوز پنی سیلین است.

اگر بیش از یک سال است که به این بیماری عفونی مبتلا شده اید، احتمالاً به دوزهای بیشتری از پنی سیلین احتیاج باشد.

پنی سیلین تنها درمان توصیه شده برای زنان باردار‌ است. افراد با حساسیت به پنی سیلین پروسه‌ ای را طی می‌ کنند که به آنها اجازه می‌دهد این دارو را استفاده کنند.

این روند، حساسیت زدایی پنی سیلین نام دارد که توسط متخصص آسم و آلرژی یا ایمونولوژیست باید انجام شود.

در این شیوه مقدار بسیار اندکی از پنی سیلین هر ۱۵ تا ۲۰ دقیقه یک بار طی حدود ۴ ساعت تزریق می‌ شود.

حتی اگر در بارداری فرآیند درمان را انجام داده باشید باز هم نوزاد باید برای سیفلیس مادرزادی آزمایش شود.

در صورت مثبت شدن تست، نوزاد باید درمان آنتی بیوتیکی دریافت کند. اولین روزی که بیمار درمان دریافت می‌ کند احتمالاً واکنشی به نام یاریش – هرکس‌هایمر داشته باشد.

علائم شامل تب، لرز، تهوع، درد تیز و سردرد است و معمولاً بیش از یک روز طول نمی ‌کشد.

پیگیری جلسات درمانی

اگر تحت درمان سیفلیس قرار دارید پزشک موارد زیر را درخواست خواهد کرد:

• آزمایش خون منظم انجام دهید تا از تاثیر پنی سیلین جهت درمان آگاه شوید. آزمایشات بعدی بستگی به مرحله سیفلیس دارند
• تا پایان درمان با شرکای جنسی جدید تماس نداشته باشید. آزمایش خون باید نشان دهد که عفونت درمان شده و هر زخمی هم باید از بین برود
• به شرکای جنسی خود بگویید در صورت نیاز برای درمان آماده شوند
• آزمایش HIV بدهید

درمان شرکای جنسی

هر فردی که با شخص مبتلا به سیفلیس اولیه، ثانویه یا نهفته تماس جنسی داشته است باید مطلع شده و تحت درمان قرار بگیرد، مخصوصاً این افراد:

• هر شخصی که طی سه ماه اخیر با بیمار مبتلا به سیفلیس اولیه رابطه جنسی داشته است.
• هر شخصی که طی ۶ ماه گذشته با بیمار مبتلا به سیفلیس ثانویه رابطه جنسی داشته است.
• هر شخصی که طی ۱۲ ماه گذشته با بیمار مبتلا به سیفلیس نهفته رابطه جنسی داشته است.

اگر تماس جنسی کمتر از ۹۰ روز قبل از تشخیص رخ داده باشد شریک جنسی احتمالاً تحت درمان قرار بگیرد حتی اگر تست سیفلیس او منفی باشد.

اگر تماس جنسی بیش از ۹۰ روز قبل از تشخیص اتفاق افتاده باشد، شریک جنسی می‌ تواند آزمایش سیفلیس را انجام دهد. در صورت منفی بودن نتیجه نیازی به درمان نیست.

پیشگیری از ابتلا به سیفلیس

بعد از درمان بیماری، می ‌توانید باز هم به سیفلیس مبتلا شوید. تنها راه جلوگیری از ابتلای مجدد، عدم داشتن رابطه جنسی مقعدی، دهانی یا واژینال است.

اما می‌ توانید با برخی اقدامات خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهید:

• در صورت شک به آلوده بودن فرد با او تماس جنسی نداشته باشید
• اگر نمی ‌دانید شریک جنسی آلوده است یا خیر، در رابطه از کاندوم استفاده کنید. مطمئن شوید کاندوم به خوبی همه نقاط را پوشش داده چون در غیر این صورت ضایعات، سیفلیس را انتقال می‌ دهند.
• در رابطه جنسی دهانی از سد دهانی استفاده کنید. سد دهانی ورقه ‌های نازکی از پلی اورتان هستند که برای ایجاد مانعی بین دهان و واژن یا مقعد به کار می ‌رود.
• اسباب بازی‌ های جنسی را به اشتراک نگذارید.
• در رابطه بلند مدت و متقابل تک همسری، با فردی که سیفلیس دارد آمیزش نداشته باشید

اگر با فرد مبتلا به سیفلیس در ارتباط هستید پس شما هم در معرض خطر قرار دارید. در این صورت بر اساس مورد خاص خود نیاز به درمان خواهید داشت.

با پزشک صحبت کنید تا بهترین راه درمان یا پیشگیری از دریافت این بیماری را بیابد.

سخن پایانی

سیفلیس بیماری جدی و مسری است که اغلب از راه تماس جنسی منتقل می ‌شود. سیفیلیس از دسته بیماری های انتقال جنسی یا مقاربتی (STDs) به حساب می‌آید و در صورت درمان صحیح با آنتی بیوتیک، این بیماری کاملاً قابل درمان است.

اگر عفونت درمان نشود، حتی با رفع علائم هم مشکلات بسیار جدی، طولانی مدت و حتی مرگ را شاهد خواهیم بود .

در صورتی که مشکوک به ابتلا به بیماری سیفلیس هستید یا در معرض این بیماری قرار گرفته‌ اید هرچه سریع‌تر با پزشک متخصص زنان یا پزشک بیماری های عفونی صحبت کنید.

دکتر عاطفه نظری یکی از متخصصین برجسته زنان و زایمان در تهران است که در زمینه انجام تست های تشخیص و درمان بیماری های زنان مانند زگیل تناسلی، تبخال تناسلی و سایر بیماری‌های جنسی زنان مانند سیفیلیس تخصص دارد. در این مرکز آزمایش هایی مانند کولپوسکوپی و تست پاپ اسمیر زنان هم انجام می‌شود.

شماره تلفن های تماس برای دریافت نوبت
09036830686 – 02165833148 – 02166661879
سایر اطلاعات تماس همراه با آدرس کلینیک صفحه تماس با ما