واژینوز باکتریایی (باکتریال) در دوران بارداری

تقریبا 10% تا 30% زنان باردار واژینوز باکتریایی (BV) را در دوران بارداری خود تجربه خواهند کرد. مشخصه BV اینست که با یک تغییر از میکروبیوم واژینال سالم که حاوی باکتری هایی تولید شده از اسید بوده و بر محیط حاکم هستند (باکتری های سالم مثل لاکتوباسیلوس)، به واژنی تبدیل می شود که حالا باکتری های ناسالم بر آن حاکم شده اند. 

علائم واژینوز باکتریایی در دوران بارداری کدامند؟

برجسته ترین و غالبا نگران کننده ترین نشانه واژینوز باکتریایی (BV) یک بوی تند ماهی از واژن است، اما بیشتر زنان مبتلا به این عارضه از مقدار زیاد ترشحات خاکستری رنگ شکایت دارند. احساس سوزش در هنگام ادرار، خارش در ناحیه مهبلی و دردناکی هنگام رابطه جنسی هم از سایر نشانه های واژینوز باکتریایی است.

واژینوز باکتریایی چگونه تشخیص داده می شود؟

ترشحات واژن یک پایه مرطوب ( تست اسلاید میکروسکوپی)، تست pH (واژینوز باکتریایی باعث pH سطح 4.5 یا بالاتر می شود)، KOH (تست اسلاید میکروسکوپی) یا یک تست Whiff (ترکیبی که باعث بوی تند ماهی می شود) مورد آزمایش قرار می گیرند.

چه عاملی باعث واژینوز باکتریایی می شود؟

در زنان مبتلا به واژینوز باکتریایی (BV) سطح آمیلاز در واژن کاهش می یابد، آمیلاز آنزیمی است که کربوهیدرات های بزرگ را به کربوهیدرات های کوچک تر به نام گلیکوژن تجزیه می کند تا باکتری های سالم از آن تغذیه کنند. بدون این منبع غذایی ترجیحی، باکتری های خوب باکتولاسیلوس نمی توانند رشد و تلاش کنند.

در زنان مبتلا به BV همچنین سطوح پپتیدهای ضدمیکروبی (AMPs) کاهش می یابد. این باکتری ها می توانند با باکتری های مهاجم مقابله کنند. در واژن های سالم، سلول های مخاط واژن به طور نرمال پپتیدهای ضدمیکروبی می سازند.

این بیماری از راه رابطه جنسی منتقل نمی شود، اما با برقراری رابطه جنسی واژینال مرتبط است. بنابراین وقتی آن را جستجو می کنید باید جزو بیماری های قابل انتقال مقاربتی دسته بندی شود.

شما در معرض خطر خواهید بود اگر:

• شریک جنسی جدید داشته باشید
• بیش از یک شریک جنسی داشته باشید
• باردار باشید
• از دوش واژینال استفاده می کنید (از همان آب یا سایر مایعات برای تمیز کردن داخل واژن استفاده کنید)
• از زنان آفریقایی آمریکایی هستید. زنان آفریقایی- آمریکایی دوبرابر بیشتر از زنان سفیدپوست به این بیماری مبتلا می شوند
• از دستگاه داخل رحمی استفاده می کنید (که همان IUD نامیده می شود)

چگونه این بیماری بر بارداری تاثیرگذار است؟

مرکز کنترل و پیشگیری ایالات متحده (CDC)، تخمین می زند که 1 میلیون زن باردار هرسال به BV مبتلا می شوند. زنان باردار به خاطر تغییرات هورمونی که در بارداری اتفاق می افتد، در معرض خطر افزایش ابتلا به BV هستند. هورمون ها مواد شیمیایی هستند که توسط بدن تولید می شوند.

اگر در دوره بارداری به واژینوز باکتریایی (BV) مبتلا باشید، خطر زایمان زودرس نوزاد و نیز امکان کم وزنی وجود دارد. زایمان زودرس به  زایمان قبل از 37 هفتگی بارداری می گویند. کم وزنی نوزاد هنگام تولد نیز بدین معناست که کمتر از 2.5 کیلو وزن داشته باشد. زودتر از موعد و کم وزن به دنیا آمدن باعث مشکلات سلامتی برای نوزاد می گردد.

واژینوز باکتریایی همچنین می تواند بیماری التهاب لگنی (PID هم نامیده می شود) به همراه بیاورد. التهاب لگنی یک عفونت در رحم است که می تواند خطر ناباروری را افزایش دهد (فرد دیگر نمی تواند باردار شود)

بیشتر بخوانید : آشنایی با ترشحات طبیعی واژن و غیر طبیعی آن

اگر باردار باشم، می توانم برای واژینوز باکتریایی آزمایش بدهم؟

آزمایش زنان بارداری که علامت بیماری BV ندارند ضروری نمی باشد. هنگام دریافت مراقبت های بارداری در همان ابتدا، به طور معمول برای واژینوز باکتریایی غربالگری انجام می شود. مهم اینست که درباره هر نگرانی بابت BV با پزشک مراقب خود تماس بگیرید.

چرا باید برای واژینوز باکتریایی مورد غربالگری قرار بگیرم؟

مرکز کنترل و پیشگیری ایالات متحده (CDC) به همه زنان باردار با علائم واژینوز باکتریایی توصیه می کند مورد آزمایش و درمان قرار بگیرند. CDC از غربالگری زنانی که قبلا زایمان زودرس داشته اند حمایت می کند. تصمیم انجام آزمایش غربالگری برای بیماری BV بر عهده پزشک مراقب است.

بیشتر بخوانید : 15 علامت و علائم اولیه بارداری

گزینه های درمانی جایگزین برای واژینوز باکتریایی در بارداری کدامند؟

اغلب آنتی بیوتیک ها مانند مترونیدازول (معروف به Flagyl)، کلیندامایسین و تینیدازول تجویز می شوند که برخی از علائم واژینوز باکتریایی را از بین می برد.

اما همانطور که همه می دانند، آنتی بیوتیک ها باکتری های خوب را هم همزمان با باکتری های عامل عفونت می کشند، که این تاثیر احتمالی مستقیم و طولانی مدت بر سلامت واژن دارد.

در یک مطالعه جدید که در مجله نیچر به چاپ رسیده، مارتین بلاسر از مرکز پزشکی لانگون دانشگاه نیویورک اذعان دارد که تاثیر منفی آنتی بیوتیک ها بر باکتری های خوب ماندگار است.

به استدلال وی، نتیجه مصرف آنتی بیوتیک کاملا جدی است و نباید برای زنان باردار و کودکان خردسال آنتی بیوتیک تجویز شود.

از آنجا که سلامت واژن با حضور باکتری های خوب همراستا می باشد، آنتی بیوتیک ها باید فقط زمانی تجویز شوند که واقعا ضروری هستند. کشتن باکتری های خوب همراه با باکتری های بد می تواند تعادل واژینال را به هم ریخته و بازهم باعث واژینوز باکتریایی گردد.

مطالعات نشان داده که بیش از 50 درصد زنان درمان یافته از واژینوز باکتریایی (BV) انتظار بازگشت بیماری طی 12 ماه را داشته باشند. BV معمولا پس از مصرف یک دوره آنتی بیوتیک دوباره عود می کند.

با توجه به اینکه هیچ راه حل آسانی برای درمان BV وجود ندارد، بهترین دوره درمانی اینست که اجازه دهید واژن خودش را درمان کند و باکتری های خوب را به جای خودشان بازگرداند. گزینه های جایگزین آنتی بیوتیک می تواند شامل پروبیوتیک واژینال با دوزهای سالم از ریزمغذی ها باشد که برای یک اکوسیستم سالم واژن لازم هستند (مانند آهن، روی و منگنز)

تحقیقاتی که در سال 2004 توسط مک دونالد اچ، بروکوک لهارست پی و پارسونز جی انجام شده نشان می دهد درمان با آنتی بیوتیک ها می تواند باعث کاهش خطر پارگی زودرس کیسه آب و تولد نوزاد کم وزن را برای زنانی که سابقه زایمان زودرس و بیماری واژینوز باکتریایی داشته اند. در این آزمایش شواهدی برای کاهش زایمان زودرس بر اثر این درمان ارائه نشده است.

بیشتربخوانید : درمان عفونت قارچی واژن + علائم و پیشگیری

چگونه می توان از واژینوز باکتریایی جلوگیری کرد؟

باکتری های سالم بهترین دفاع در برابر واژینوز باکتریایی هستند، پس هر اقدامی جهت رشد باکتری های لاکوباسیلوس می تواند قدم مثبتی در راه مقابله با واژینوز باکتریایی باشد.

اولین و مهمترین قدم هم عدم استفاده از دوش واژینال است. دوش گرفتن سبب از بین رفتن همه باکتری های خوب و بد می شوند و بسیاری از دوش ها حاوی مواد شیمیایی قوی هستند.

وقتی به دنبال محصولات سلامتی واژینال هستید، محصولاتی که معطر هستند را حذف کنید و آنهایی که pH را متعادل نگه می دارند انتخاب نمایید. وقتی می خواهید لوبریکانت آمیزشی خرید کنید هم محصولاتی فاقد گلیسرین، پوشش روغنی یا پارابن را انتخاب نمایید.

انتخاب محصولاتی که با سلول های واژن هماهنگ باشند اهمیت دارد، بدین معنا که غلظت نمک/ یون آن محصول همانند بافت واژن باشد. بسیاری از روان کننده ها و ژل های شاداب کننده حاوی غلظت 4 برابر نمک (یون) بیشتر از مایع واژینال هستند.

سطح بالای نمک آب را از درون سلول ها بیرون کشیده و باعث آسیب دائمی به سلول های مخاطی واژن و لاکتوباسیلوس می شود. 

هرگز از روغن های خانگی مانند روغن نارگیل در واژن خود استفاده نکنید. روغن نارگیل می تواند به خاطر قرار گرفتن در معرض نور و ذخیره در دمای اتاق حاوی پراکسیدهای سمی و مواد التهابی گردد که ممکن است واژن را بپوشاند و بدین ترتیب در تمیز کردن خود واژن اختلال ایجاد کند.

نکاتی بیشتر در مورد pH: به یاد داشته باشید که pH یک واژن سالم اسیدی بوده و سطح آن 4.5 می باشد. وقتی محصولی معطر یا لوبریکانت انتخاب می کنید، از pH محصول اطمینان یابید که کمتر از 4 یا بیشتر از حدود 5.5 نباشد.

برای تشخیص و درمان واژینوز باکتریایی و دیگر بیماری های زنان و مشکلات بارداری در تهران به کلینیک دکتر عاطفه نظری متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید.

شماره تلفن های تماس برای دریافت نوبت
09036830686 – 02165833148 – 02166661879
سایر اطلاعات تماس همراه با آدرس کلینیک صفحه تماس با ما