مرحله بندی سرطان دهانه رحم

برخی افراد تفاوت بین سرطان تخمدان و سرطان دهانه رحم را به درستی نمی ‌دانند و گاهی اوقات هر دو این ‌ها را یکسان فرض می کنند.

در حالی که هر دو این سرطان ‌ها در حوزه زنان و زایمان قرار دارند اما بخش ‌های جداگانه ‌ای از سیستم تولید مثل را درگیر می ‌کنند و عوامل خطرساز، علائم، درمان و نرخ حیات متفاوتی دارند.

سرطان دهانه رحم در سرویکس ایجاد شده که بخش باریک و پایینی رحم است یعنی نقطه اتصال بخش بالایی واژن.

سرطان تخمدان اغلب از لوله فالوپ یا تخمدان ‌ها شروع می ‌شود.

علائم و نشانه ‌های سرطان دهانه رحم

ضایعه پیش سرطانی دهانه رحم اغلب هیچ علامتی ندارد. علائم یا نشانه ‌ها معمولاً در سطوح اولیه سرطان دهانه رحم ظاهر می‌ شوند.

در سرطان پیشرفته دهانه رحم که به بقیه اعضای بدن گسترش می‌ یابد، علائم شدید تر می ‌شوند که همین امر بستگی به بافت ‌ها و اندام ‌هایی دارد که سرطان به آنها رسیده است.

علائم در واقع تغییراتی هستند که در بدن حس می‌ شوند. تغییراتی که با بررسی میزان فشار خون یا انجام تست آزمایشگاهی مورد ارزیابی قرار می گیرند.

علت بروز این علائم می ‌تواند بیماری ای خاص بوده و سرطان نباشد. به همین علت باید در صورت بروز علائم هرچه سریع ‌تر به پزشک مراجعه کنید.

هر یک از موارد زیر می ‌توانند علائم سرطان دهانه رحم باشند:

• لکه بینی یا خونریزی سبک بین پریودها
• خونریزی قاعدگی که سنگین‌ تر و طولانی ‌تر از حد معمول است
• خونریزی بعد از مقاربت، دوش واژینال یا معاینه لگن
• افزایش ترشح واژن
• درد حین رابطه جنسی
• خونریزی بعد از یائسگی
• درد پایدار و بدون دلیل لگن یا کمر

فرد با مشاهده هر یک از این علائم باید به پزشک مراجعه کند. اگر این علائم را تجربه کردید، با پزشک مشورت کنید تا علت بروز آنها مشخص شود.

شاید مشکل، بیماری ای کمتر جدی است. هرچه سلول ‌های پیش سرطانی یا سرطانی دهانه رحم زودتر شناسایی و درمان شوند، احتمال پیشگیری یا درمان کامل بالاتر می‌ رود.

اگر نگران هرگونه تغییر در بدن خود هستید با پزشک تماس بگیرید. پزشک درباره مدت زمان تجربه این علائم، پرسش ‌هایی هم مطرح می‌ کند.

در این صورت تشخیص صورت خواهد گرفت. اگر سرطان دهانه رحم تشخیص داده شد، رفع علائم بخش مهمی از روند درمانی به شمار خواهد آمد.

کنترل علائم و درمان بعد از تشخیص کامل آغاز می‌ شود. با پزشک درباره علائم خود صحبت کنید از جمله علائم جدید یا تغییر در نشانه ‌ها.

انواع سرطان دهانه رحم

انواع سرطان دهانه رحم بر روی سلول ‌های مختلف دهانه رحم تاثیر می ‌گذارند. رایج ‌ترین نوع، سرطان دهانه رحم سلول سنگفرشی، آدنوکارسینوما و آدنوکارسینومای سنگفرشی است.

دو نوع سرطان دهانه رحم اصلی وجود دارد که نام آنها از سلولی که سرطان از آنجا شروع شده گرفته شده است:

• کارسینومای سلول سنگفرشی : شایع ‌ترین نوع (حدود ۷۰ درصد از موارد) در سلول ‌های سنگفرشی دهانه رحم شروع می ‌شود.
• آدنوکارسینوما : نوع کمتر پیچیده (حدود ۲۵ درصد از موارد) سرطان که در سلول ‌های گلاندولار (غده‌ ای) دهانه رحم شروع شده و تشخیص آن کمی مشکل است چون در بخش بالایی دهانه رحم رخ داده که یافتن سلول‌ های گلاندولار دشوارتر است.

تعداد اندکی از موارد سرطان دهانه رحم، هم سلول ‌های سنگفرشی و هم گلاندولار را شامل می ‌شود.

این سرطان‌ ها آدنوکارسینومای سنگفرشی یا کارسینومای میکس نام دارند. سایر انواع نادرتر سرطان که از سرویکس آغاز می ‌شوند شامل کارسینومای سلول کوچک، آدنوکارسینومای سلول روشن و سارکومای دهانه رحم هستند.

بیشتر بخوانید : زخم دهانه رحم چیست و چگونه درمان میشود

انواع مرحله بندی سرطان دهانه رحم

بعد از تشخیص سرطان، پزشک مرحله یا همان استیج سرطان را تعیین می ‌کند.

مرحله بندی سرطان دهانه رحم، گسترش احتمالی آن و میزان گسترش را مشخص خواهد کرد.

مرحله بندی سرطان به پزشک در یافتن بهترین نوع درمان کمک می کند. سرطان دهانه رحم ۴ مرحله دارد:

• مرحله 1 : سرطان کوچک است و ممکن است به غدد لنفاوی رسیده باشد اما هنوز به بخش ‌های دیگر بدن نرسیده است.
• مرحله 2 : سرطان بزرگ است. احتمالاً به خارج از رحم و دهانه رحم یا غدد لنفاوی رسیده اما هنوز به اندام ‌های دیگر بدن گسترش نیافته است.
• مرحله 3 : سرطان به بخش پایینی واژن یا لگن گسترش یافته، شاید میزنای را مسدود کند یعنی لوله ‌ای که ادرار را از کلیه به مثانه می ‌رساند. در این مرحله هنوز سرطان به اندام ‌های دیگر نرسیده است.
• مرحله 4 : سرطان احتمالاً به خارج از لگن و اندام‌ هایی مثل ریه ‌ها، استخوان ‌ها یا کبد گسترش یافته است.

مرحله 1 سرطان دهانه رحم

مرحله ۱ یعنی سرطان فعلاً در گردنه رحم بوده و مهم ترین درمان جراحی است.

در مرحله 1B شاید پرتو درمانی و شیمی درمانی به صورت ترکیبی با هم استفاده شوند. مرحله سرطان مشخص می ‌کند که سرطان چقدر گسترش یافته و به نقاط دیگر رسیده یا خیر.

همچنین به پزشک در تعیین نوع درمان کمک خواهد کرد. پزشکان از سیستم مرحله بندی بین المللی برای سرطان دهانه رحم استفاده می ‌کنند. ۴ مرحله از ۱ تا ۴ وجود دارد.

مرحله ۱ یعنی سرطان در دهانه رحم است و به بافت ‌ها یا سایر اندام‌ ها گسترش نیافته و اغلب به این دو دسته تقسیم می‌ شود:

• مرحله 1A
• مرحله 1B

مرحله 1A

در مرحله 1A رشد کم بوده و فقط با میکروسکوپ یا کولپوسکوپ قابل مشاهده است. همچنین به دو گروه کوچک تقسیم می ‌شود یعنی :

• مرحله 1A1 یعنی سرطان کمتر از ۳ میلی ‌متر به داخل بافت دهانه رحم رشد کرده است.
• مرحله 1A2 یعنی سرطان بین ۳ تا ۵ میلی‌ متر به داخل بافت دهانه رحم گسترش یافته است.

مرحله 1B

در مرحله 1B ناحیه سرطانی شده بزرگتر است اما سرطان هنوز در بافت‌ های دهانه رحم باقی مانده و گسترش نیافته است.

همچنین بدون میکروسکوپ قابل مشاهده است اما نه همیشه. این مرحله به سه گروه دسته ‌بندی می ‌شود:

• مرحله 1B1
• مرحله 1B2
• مرحله 1B3

مرحله سرطان به پزشک در تصمیم برای نوع درمان کمک می ‌کند. درمان به موارد زیر بستگی دارد:

• نوع سرطان (نوع سلول‌ هایی که سرطان از آنجا شروع ‌شده است)
• محل بروز سرطان
• سایر بیماری ‌ها و مشکلات جسمانی فرد

مرحله 1 سرطان دهانه رحم معمولا با موارد زیر درمان می ‌شود:

• جراحی
• شیمی درمانی و پرتو درمانی با هم

مرحله ۲ سرطان دهانه رحم

مرحله ۲ یعنی سرطان به خارج از دهانه رحم و بافت ‌های اطراف رسیده است. مهم ترین درمان، ترکیبی از شیمی درمانی و پرتو درمانی و گاهی اوقات جراحی است.

مرحله سرطان، وسعت و میزان گسترش سرطان را مشخص می ‌کند. همچنین نوع درمان مشخص خواهد شد.

مرحله ۲ یعنی سرطان شروع به گسترش در خارج از دهانه رحم و بافت ‌های اطراف کرده اما به عضلات یا رباط ‌های لگن یا بخش پایینی واژن نرسیده است.

مرحله ۲ به دو بخش زیر تقسیم می ‌شود:

• مرحله 2A
• مرحله 2B

مرحله 2A

در مرحله 2A سرطان به بخش بالایی واژن رسیده و به موارد زیر دسته ‌بندی می ‌شود:

• مرحله 2A1
• مرحله 2A2

مرحله 2A1 یعنی سرطان ۴ سانتی‌ متر یا کمتر است. مرحله 2A2 یعنی سرطان بیش از ۴ سانتی ‌متر است.

مرحله 2B

در مرحله 2B سرطان به بافت ‌های بالا و اطراف دهانه رحم گسترش یافته است. درمان مرحله 2A سرطان دهانه رحم طبق دسته ‌بندی زیر است:

• شیمی درمانی و پرتو درمانی ترکیبی
• گاهی اوقات با مرحله 2A1 به جراحی هم نیاز می‌ شود

مرحله 2B سرطان دهانه رحم معمولاً با شیمی درمانی رفع می‌ شود.

بیشتر بخوانید : بیوپسی دهانه رحم | جزئیات تست و نتایج آن

مرحله ۳ سرطان دهانه رحم

مرحله ۳ یعنی سرطان از دهانه رحم به ساختارهای اطراف لگن رسیده است. گاهی اوقات هم به غدد لنفاوی لگن نمی‌ رسد.

ممکن است سرطان به بخش پایین واژن و عضلات و ربات‌ های لگن رسیده و یا میزنای را مسدود کند.

مرحله ۳ به بخش ‌های زیر تقسیم می ‌شود:

• مرحله 3A
• مرحله 3B
• مرحله 3C که در صورت گسترش به غدد لنفاوی به 3C1 و 3C2 تقسیم می ‌شود.

مرحله 3A

مرحله 3A وقتی ایجاد می ‌شود که سرطان به یک سوم انتهایی واژن رسیده اما هنوز دیواره لگن درگیر نشده است.

مرحله 3B

مرحله 3B یعنی تومور به دیواره لگن رسیده یا یک یا هر دو میزنای را مسدود کرده است.

مرحله 3C

مرحله 3C یعنی سرطان می ‌تواند هر سایزی در لگن داشته باشد اما به نقاط دیگر نرسیده است.

اگر اسکن ‌ها نشان از درگیری غدد لنفاوی داشته باشند، 3C به دسته های زیر تقسیم می ‌شود:

• 3C1
• 3C2

مرحله 3C1 یعنی سرطان در غدد لنفاوی لگن است. باید ترکیبی از شیمی درمانی و پرتو درمانی برای مرحله ۳ سرطان دهانه رحم انجام شود.

مرحله ۴ سرطان دهانه رحم

مرحله ۴ یعنی سرطان به مثانه یا راست روده (رکتوم) رسیده است. درمان اصلی معمولاً جراحی، پرتو درمانی، شیمی درمانی یا ترکیبی از این ‌ها است.

مرحله 4A

مرحله 4A وقتی اتفاق می ‌افتد که سرطان به اندام‌ های کناری مثل مثانه یا راست روده گسترش یافته باشد.

مرحله 4B

مرحله 4B وقتی رخ می ‌دهد که سرطان به اندام ‌های دورتر همچون ریه‌ ها رسیده باشد. پزشک این مرحله را متاستاز سرطان می ‌نامد.

برای مرحله ۴ سرطان دهانی رحم درمان ‌های زیر به کار می‌ روند:

• جراحی
• پرتو درمانی
• شیمی درمانی
• داروها با هدف رفع سرطان

ممکن است ترکیبی از این درمان ‌ها استفاده شوند. همچنین گاهی اوقات برخی زنان فقط برای کنترل علائم درمان را انتخاب می ‌کنند.

برای تشخیص و درمان سرطان دهانه رحم می توانید به کینیک دکتر عاطفه نظری، متخصص زنان و زایمان در تهران مراجعه کنید.

شماره تلفن های تماس برای دریافت نوبت
09036830686 – 02165833148 – 02166661879
سایر اطلاعات تماس همراه با آدرس کلینیک صفحه تماس با ما