درمان عفونت مخمری واژن زنان + علت‌ها و علائم
توسط: دکتر عاطفه نظری
یک واژن سالم حاوی باکتری و قارچ است که در مجموع به عنوان فلور واژن نامیده می‌شوند. گاهی اوقات تعادل این باکتری‌ها به هم می‌خورد و رشد بیش از حد رخ می‌دهد. همین امر منجر به بروز عفونت مخمری می‌شود.
این نوع از عفونت سبب تحریک و ناراحتی شدید خواهد شد. عفونت مخمری واژن که با نام کاندیدیازیس شناخته می‌شود بسیار شایع است.
این بیماری توسط قارچی به نام کاندیدا آلبیکنس ایجاد می‌شود که روی پوست و سایر قسمت‌های بدن مثل دهان، گلو، روده و واژن قرار دارد.
علائم عفونت مخمری واژن
از اصلی‌ترین علائم کاندیدیاز می‌توان به خارش شدید و ناراحتی در اطراف واژن اشاره کرد.
به علاوه، موارد زیر هم از علائم هشدار دهنده عفونت قارچی هستند:
- سوزش، قرمزی، ورم واژن و فرج
- درد حین مقاربت در زنان
- جوش‌ها و ضایعات پوستی
- حس سوزش حین دفع ادرار
ترشحات غلیظ و خاکستری مایل به سفید در واژن هم نشان دهنده عفونت قارچی هستند. گاهی اوقات ترشحات پنیری و بی بو هم گزارش شده‌اند.
در صورت عدم درمان، علائم از خفیف به شدید تغییر یافته و مشکلات جدی‌تری برای سلامت ایجاد می‌شود.
چون این علائم شباهت بسیاری به علائم واژینوز باکتریایی دارند، باید پزشک ماهر این بیماری را بعد از ارزیابی دقیق تشخیص دهد.
علت های بروز عفونت مخمری واژن زنان
واژن محیطی است که تعادل میکروارگانیسم خود را حفظ می‌کند. با برهم خوردن این تعادل، مثل تکثیر بدون کنترل قارچ کاندید آلبیکانس، احتمالاً عفونت مخمری واژن ایجاد شود.
موارد زیر، نمونه‌هایی از عواملی هستند که می‌توانند تعادل طبیعی میکروارگانیسم‌های موجود در واژن را بر هم بزنند:
- مصرف آنتی بیوتیک : آنتی بیوتیک می‌تواند باکتری‌های محافظ واژن را از بین ببرد و یا تعادل باکتری‌های طبیعی واژن را تغییر دهد.عفونت مخمری واژن ممکن است در طول یا بعد از استفاده از آنتی بیوتیک‌ها ایجاد شود.
- استفاده از استروئیدها
- دیابت : این بیماری گلیکوژن ذخیره شده در برخی سلول‌های واژن را می‌کاهد. همچنین ممکن است محتوای قند (و PH) واژن را افزایش دهد که همین امر خطر ابتلا به عفونت مخمری واژن را در زنان زیاد خواهد کرد.
- عوامل تضعیف کننده سیستم ایمنی بدن مثل HIV، استفاده از استروئیدها، بارداری، شیمی درمانی سرطان، داروهای ضعیف کننده سیستم ایمنی
- استفاده از دوش یا اسپری واژینال
- خراش یا زخم درون واژن (حین قرار دادن تامپون یا اشیا دیگر)
- لباس زیر تنگ که نخی نیست چون می‌تواند دما، رطوبت و تحریک موضعی را افزایش دهد
- تغییرات هورمونی مثل تخمک گذاری، یائسگی، بارداری، قرص‌های ضد بارداری، هورمون درمانی
بیشتر بخوانید : بررسی 11 علت خارش واژن در زنان
تشخیص عفونت
جهت تشخیص عفونت مخمری دستگاه تناسلی زنان پزشک اقدامات زیر را انجام می‌دهد:
- گرفتن سابقه پزشکی و بیماری‌ها
- معاینه فیزیکی که شامل بررسی درون واژن می‌شود
- برداشتن نمونه ترشحات و قدری از پوست در محل عفونت جهت بررسی وجود مخمر
- تجویز آزمایش‌های بیشتر در صورت وجود عفونت‌های مکرر یا شدید برای یافتن علت
- در صورت تکرار عفونت‌های مخمری، باید شرکای جنسی هم آزمایش بدهند
تمایز از سایر عفونت‌ها
وقتی صحبت از عفونت‌های واژن می‌شود باید بتوانید عفونت مخمری ناشی از قارچ کاندیدا را از سایر انواع عفونت‌ها تشخیص دهید.
در حالی که برخی از علائم ممکن است هم پوشانی داشته باشند اما تفاوت‌های اصلی وجود دارد که باید هنگام تشخیص و درمان عفونت‌های مخمری واژن در نظر گرفت.
ویژگی‌های عفونت‌های مخمری واژن
عفونت مخمری واژن در درجه اول با وجود ترشحات غلیظ، سفید و توده‌ای مشخص می‌شود.
این ترشحات معمولاً بدون بو هستند اما گاهی بویی مثل بوی مخمر دارند. خارش و سوزش در واژن و اطراف آن هم از علائم شایع هستند که ناراحت کننده و مشکل‌زا بوده و در طول مقاربت و دفع ادرار بدتر می‌شود.
تفاوت عفونت مخمری و واژینوز باکتریایی
واژینوز باکتریایی یکی دیگر از عفونت‌های رایج واژن است که گاهی اوقات علائمی مثل خارش و ترشحات غیر طبیعی دارد و با عفونت مخمری اشتباه گرفته می‌شود.
با این حال، ترشحات واژینوز باکتریایی رقیق، سفید مایل به خاکستری، زرد با بویی مثل ماهی است.
برخلاف عفونت مخمری، واژینوز باکتریایی به علت عدم تعادل در باکتری‌های واژن، به جای رشد بیش از حد مخمر ایجاد می‌شود.
تشخیص صحیح، نیازمند معاینه دقیقه پزشک متخصص زنان است.
تفاوت عفونت مخمری با بیماری‌های مقاربتی
بیماری‌های مقاربتی می‌توانند برخی علائم را با عفونت مخمری واژن مثل خارش، قرمزی، ناراحتی و درد، به طور مشترک داشته باشند.
با این حال، بیماری‌های مقاربتی اغلب با علائمی مثل ادرار دردناک، زخم‌های تناسلی یا بوی غیر عادی هم همراه می‌شوند.
اگر فکر می‌کنید علائم عفونت مقاربتی دارید و نه مخمری، باید برای تشخیص صحیح و درمان به پزشک مراجعه کنید.
درمان عفونت مخمری واژن
درمان عفونت‌های مخمری بستگی به شدت و فراوانی عفونت دارد. برای علائم خفیف تا متوسط، پزشک موارد زیر را توصیه می‌کند:
درمان واژینال کوتاه مدت : مصرف داروی ضد قارچ برای سه تا هفت روز معمولاً عفونت مخمری را از بین می‌برد.
داروهای ضد قارچ که به صورت پماد، کرم، قرص، شیاف در دسترس هستند شامل میکونازول و ترکونازول هستند.
داروی خوراکی تک دوز : پزشک احتمالاً یک دوز داروی خوراکی فلوکونازول تجویز کند.
در صورت بارداری، مصرف داروهای خوراکی توصیه نمی‌شود. برای مدیریت علائم شدیدتر، ممکن است دو دوز را با فاصله 3 روز مصرف کنید.
اگر درمان، علائم را برطرف نکرد و طی دو ماه برگشت، مجدد به پزشک مراجعه کنید.
در صورت شدت علائم یا عفونت‌های مخمری مکرر، پزشک موارد زیر را توصیه می‌کند:
درمان واژینال طولانی مدت : پزشک داروی ضد قارچ به صورت روزانه برای مصرف دو هفته تجویز می‌کند و بعد یک بار در هفته برای 6 ماه باید استفاده شود.
داروهای خوراکی چند دوز : ممکن است پزشک به جای درمان واژینال، دو یا سه دوز از یک داروی ضد قارچ را به صورت خوراکی تجویز کند اما برای زنان باردار توصیه نمی‌شود.
درمان با آزول : شاید پزشک ابتدا اسیدبوریک را توصیه کند یعنی کپسولی که در واژن قرار داده می‌شود.
این دارو در صورت مصرف خوراکی ممکن است کشنده باشد و فقط برای درمان قارچ کاندیدا که به عوامل ضد قارچی معمول مقاوم شده استفاده می‌شود.
بیشتر بخوانید : درمان عفونت قارچی واژن + علائم و پیشگیری
چند روش درمان خانگی عفونت مخمری واژن
درمان‌های خانگی برای عفونت مخمری واژن می‌توانند به کاهش علائم و تسکین ناراحتی کمک کنند، اما بهتر است این روش‌ها در کنار مشورت با پزشک و به عنوان مکمل درمان‌های دارویی استفاده شوند.
چند روش خانگی رایج که ممکن است برای برخی افراد مؤثر باشد، عبارتند از:
روغن نارگیل : روغن نارگیل دارای خواص ضد قارچی طبیعی است و ممکن است در کاهش علائم مؤثر باشد. می‌توانید مقداری از روغن نارگیل خالص را به ناحیه آلوده بمالید.
مصرف سیر به صورت خوراکی : سیر به عنوان یک آنتی‌بیوتیک و ضد قارچ طبیعی شناخته شده است. می‌توانید سیر را در غذاهای خود استفاده کنید یا با مشورت پزشک، از مکمل‌های سیر استفاده کنید.
ماست پروبیوتیک : مصرف ماست پروبیوتیک یا ماست طبیعی بدون قند، می‌تواند به تقویت باکتری‌های مفید در بدن کمک کند. همچنین می‌توانید با مشورت پزشک، مقدار کمی ماست پروبیوتیک را مستقیماً به ناحیه واژن بمالید.
روغن درخت چای : روغن درخت چای به دلیل خاصیت ضدقارچی خود ممکن است مفید باشد. برای استفاده، حتماً روغن را با روغن پایه مانند روغن نارگیل یا زیتون رقیق کنید و سپس با پنبه به آرامی روی ناحیه آلوده بمالید.
سرکه سیب : سرکه سیب ممکن است به کاهش pH واژن کمک کند و رشد مخمر را کاهش دهد. برای استفاده، یک فنجان سرکه سیب را به آب حمام اضافه کنید و به مدت 20 دقیقه در آن بنشینید.
پرهیز از شکر و مواد قندی : کاهش مصرف شکر و مواد قندی در رژیم غذایی می‌تواند به کنترل رشد مخمر در بدن کمک کند، زیرا مخمرها از قند تغذیه می‌کنند.
لباس زیر نخی و گشاد : استفاده از لباس زیر نخی و گشاد به جریان هوا کمک کرده و از ایجاد محیط مرطوب جلوگیری می‌کند، که شرایط مناسبی برای رشد مخمرها است.
به خاطر داشته باشید که این روش‌ها معمولاً برای عفونت‌های خفیف و در مراحل ابتدایی مفید هستند و در صورت شدت یافتن علائم یا ماندگاری آنها توصیه اصلی مراجعه به یک متخصص زنان و زایمان جهت معاینه و انجام درمان قطعی به وسیله دارو است.
آیا عفونت مخمری بدون درمان رفع می‌شود؟
عفونت مخمری خفیف خود به خود رفع می‌شود اما علائم در صورت شدت، به درمان احتیاج دارند. عفونت مخمری در سایر نقاط بدن اغلب نیازمند درمان‌های صحیح هستند.
چه مدت طول می‌کشد تا عفونت مخمری بهبود یابد؟
معمولا دارو برای 1 تا 7 روز مصرف می‌شود و باید دستور مصرف پزشک را به خوبی رعایت کنید.
بعد از مصرف دارو، علائم طی چند روز بهبود می‌یابند اما شاید یک هفته طول بکشد تا عفونت درمان شود.
پس اتمام کامل دوره درمان اهمیت بسیار دارد، حتی اگر حس بهتر شدن دارید. اگر طی چند روز بعد از پایان درمان باز هم علائم را مشاهده کردید به پزشک مراجعه کنید.
پیشگیری از عود مجدد عفونت مخمری واژن
برای کمک به پیشگیری از عود عفونت مخمری واژن، رعایت بهداشت و انجام اقدامات لازم جهت حفظ محیط سالم واژن مهم است از جمله:
- از دوش واژن، شوینده‌های عطری اجتناب کنید
- لباس زیر نخی بپوشید تا هوا به خوبی جریان داشته باشد و رطوبت حبس نشود
- انجام رابطه جنسی ایمن با کاندوم جهت پیشگیری از گسترش مخمر یا سایر عفونت‌ها
- عدم مصرف بی مورد آنتی بیوتیک چون باعث برهم خوردن تعادل باکتری‌های واژن می‌شود
- با انجام این اقدامات پیشگیرانه، خطر ابتلا به عفونت‌های مخمری مکرر کاهش می‌یابد و سلامت واژن حفظ می‌شود.
سخن پایانی
عفونت‌های مخمری واژن، ناشی از رشد بیش از حد قارچ کاندیدا است که علائم ناراحت کننده‌ای مثل خارش و ناراحتی ایجاد می‌کنند.
خوشبختانه گزینه‌هایی درمانی موثری مثل داروهای ضد قارچ بدون نسخه و تجویزی وجود دارد.
درمان توصیه شده و اقدامات لازم برای جلوگیری از عفونت‌های بعدی بسیار مهم است. در صورت تداوم علائم یا عود مجدد، به پزشک جهت رد علل زمینه‌ای یا انواع دیگر عفونت‌ها مراجعه کنید.
با مراجعه به دکتر عاطفه نظری به عنوان یکی از بهترین متخصصین زنان و زایمان در تهران (مرکز، غرب و شمال غرب تهران) می‌توانید از تمامی خدمات مرتبط با تشخیص و درمان بیماری‌های مرتبط با دستگاه تناسلی و واژن زنان از جمله عفونت مخمری واژن بهره مند شوید.
در مرکز درمانی ما از تجهیزات پیشرفته و به روز دنیا جهت بررسی و ارائه راه‌کارهای درمانی لازم استفاده خواهد شد.
شما می توانید اولین دیدگاه این مطلب را از طریق فرم بالا ارسال کنید.