علت زایمان زودرس و بررسی دقیق آن

اغلب علت زایمان زودرس مشخص نیست و زایمان زودرس به صورت طبیعی و خود به خود اتفاق می افتد.

گاهی اوقات زایمان باید زودتر از موعد انجام شود چون هم به صلاح مادر و هم نوزاد است.

علت این امر وجود مشکلاتی خاص برای مادر یا نوزاد است همچون پره اکلامپسی شدید که باید به ختم بارداری بیانجامد.

در کل در بارداری‌ های پرخطر، زایمان زودتر از موعد توسط پزشک و به روش سزارین انجام می شود.

علت زایمان زودرس چیست

زایمان های زودرس قبلی

اگر قبلا سابقه زایمان پیش از موعد داشتید احتمال بروز دوباره آن بیشتر خواهد بود.

در زایمان های قبلی، هرچه نوزاد زودتر به دنیا بیاید خطر این شکل از زایمان در بارداری های بعدی بالاتر می‌ رود.

سقط های قبلی

علل سقط های اواخر بارداری و زایمان های پیش از موعد هر دو یکسان هستند.

اگر قبلا سابقه سقط جنین در اواخر بارداری و زایمان زودرس داشتید، در بارداری های بعدی هم شانس بروز این مشکل بسیار بالاتر می ‌رود.

البته این امر به معنای وقوع صد درصدی این دو مشکل نیست. هرچه پزشکان درباره علل مشکلات قبلی بیشتر بدانند، در جهت رفع این مشکل در بارداری های بعدی بهتر می توانند کمک کنند.

بارداری چند قلویی

دوقلوها و سه قلو ها اغلب به صورت نارس متولد می ‌شوند. بیش از ۵۰ درصد از دوقلوها و تقریباً همه سه قلو ها قبل از هفته ۳۷ به دنیا می آیند.

در کل به توصیه پزشک، بارداری چند قلویی باید زودتر از موعد ختم شود تا خطر عوارض کاهش یابد.

برخی درمان ها، زایمان پیش از موعد را به تاخیر می اندازند از جمله پساری پروژسترون، بخیه دهانه رحم یا پساری اربین (Arabin) که برای بارداری های چند قلویی معمولاً توصیه نمی شود.

دارویی به نام کورتیکواستروئید در دوران بارداری تجویز می شود تا ریه کودکان داخل شکم سریع تر کامل شود.

این دارو به کاهش عوارض مرتبط با زایمان زودرس کمک می ‌کند.

کاهش سطح گلیکوپروتئین A یا PAPP-A

یکی از علت های زایمان زودرس PAPP-A هورمونی است که توسط جفت آزاد می ‌شود. گلیکوپروتئین به عنوان بخشی از آزمایش های غربالگری قبل از زایمان در بارداری اندازه گیری می شود.

سطح پایین این هورمون ممکن است به معنای عدم کارکرد صحیح جفت باشد. در این صورت احتمال بروز زایمان زودرس یا پره اکلامپسی افزایش می یابد.

در صورت کاهش سطح گلیکوپروتئین، اسکن های بیشتری جهت بررسی روند رشد جنین توصیه می ‌شود.

در صورتی که شاهد کاهش حرکات جنین یا توقف آن بودید هر چه سریع تر به پزشک خود مراجعه کنید.

سیگار هم نقش پررنگی در نحوه عملکرد جفت و کمبود رشد جنین می گذارد.

دیابت نوع ۱ و ۲

زایمان زودرس رایج ترین مشکل مرتبط با دیابت و بارداری است. اما کنترل صحیح قند خون قبل و در دوران بارداری به کاهش خطر این مشکل کمک می کند.

دیابت بارداری

زنانی که دیابت بارداری دارند توصیه به زایمان زودتر از موعد و سزارین می شوند.

در این صورت خطر زیادی مادر را تهدید نخواهد کرد و عوارضی ایجاد نخواهد شد.

برخی تحقیقات نشان داده ‌اند دیابت بارداری خطر زایمان های متعدد زودرس را بسیار افزایش می دهد.

در صورت تشخیص و کنترل صحیح دیابت در این دوران، کودک سالم خواهد بود و بارداری بدون مشکل پیش خواهد رفت.

جفت سرراهی

گاهی اوقات جفت به بخش پایینی رحم متصل می ‌شود و بخشی از دهانه رحم را می پوشاند.

در اکثر موارد، جفت به بالا حرکت کرده و از سر راه دهانه رحم خارج می‌ شود اما گاهی اوقات هم این اتفاق نمی افتد.

اگر جفت کمتر از ۲۰ میلی متر از دهانه رحم فاصله داشته باشد و یا اینکه دهانه رحم را بپوشاند، به آن جفت لولایینگ می گویند.

که این یک علت زایمان زودرس بوده و احتمال آن بسیار شدیدتر می شود.

پلی هیدرآمنیوس (افزایش مایع آمنیوتیک)

مایع آمنیوتیک مایعی است که کودک را در رحم احاطه می ‌کند. وقتی این مایع بیش از حد باشد، پلی هیدرآمنیوس ایجاد می شود.

این امر به تدریج خطر عوارض بارداری از جمله زایمان پیش از موعد را افزایش می دهد. هیچ وقت علت تجمع مایع اضافی را در کیسه آب نفهمیدیم اما چندین احتمال وجود دارد:

• چند قلویی
• دیابت و دیابت بارداری
• گرفتگی و انسداد در شکم کودک (آترزی روده)
• عفونت در دوران بارداری
• مورد هجوم قرار گرفتن سلول های قرمز کودک توسط سلول های خونی مادر (بیماری رزوس)
• بیماری ژنتیکی کودک

افزایش مایع آمنیوتیک در چکاپ های مراحل پایانی بارداری مشخص می‌ شود. معمولاً افزایش حجم مایع آمنیوتیک مشکل مهمی نیست اما احتمالاً به چکاپ های بیشتر احتیاج پیدا کنید.

پارگی زودتر از موعد کیسه آب

اگر در بارداری های قبلی هم کیسه آب زودتر از موعد پاره شده بود احتمال کمی در بروز مجدد چنین اتفاقی در بارداری های بعدی وجود دارد.

پارگی کیسه آب، سبب سقط جنین و یا زایمان زودتر از موعد می شود.

ناهنجاری های رحم (شکل غیر طبیعی رحم)

شکل غیر طبیعی رحم میتواند یکی از علت های زایمان زودرس باشد. این مشکل مادرزادی بوده و بسته به شکل آن، خطر بالایی برای بروز زایمان زودرس وجود دارد.

اکثر زنان از شکل غیر طبیعی رحم خود آگاهی ندارند و بعد از تست های تشخیصی معلوم می شود.

بیشتر بخوانید : بارداری بعد از سقط جنین | چه مدت بعد از سقط می توان باردار شد؟

خونریزی بعد از هفته ۲۴ بارداری

خونریزی بعد از سه ماهه اول می تواند نشانه وجود مشکل در جفت باشد از جمله جفت لولایینگ یا جدا شدن جفت که هردو باعث زایمان پیش از موعد می‌ شوند.

هر شکلی از خونریزی در دوران بارداری باید علت یابی شود حتی اگر علائم دیگری نداشته باشید.

اگر بیش از ۱۲ هفته دارید و دچار خونریزی شدید حتما با پزشک تماس بگیرید.

مشکل در دهانه رحم (نارسایی سرویکس)

گاهی اوقات دهانه رحم در دوران بارداری کوتاه می شود، پزشکان علت آن را نمی دانند اما در صورت آسیب دهانه رحم، احتمال زایمان زودرس وجود دارد.

مثلاً مواردی مثل وقوع پارگی در دوران کودکی یا غربالگری دهانه رحم با سلول های غیر طبیعی همچون بیوپسی مخروطی یا LLEZ (استفاده از حلقه سیم گرم برای برداشتن سلول ‌ها).

در این صورت دهانه رحم ضعیف شده که یعنی به آسانی باز می شود. بنابراین زایمان پیش از موعد رخ می‌ دهد.

اگر اسکن ها حاکی از وجود مشکل در دهانه رحم بود، احتمالاً سرکلاژ یا بخیه دهانه رحم تجویز شود.

همچنین هورمون تراپی (پروژسترون) برای پیشگیری از زایمان زودرس هم توصیه خواهد شد.

سندرم انتقال خون دوقلوها

دوقلوهایی که یک جفت مشترک دارند (بارداری های مونوکوریونیک) از یک منبع خونی مشترک تغذیه می کنند.

از هر ۱۰۰ بارداری دوقلو، جریان خون در ۱۵ مورد نامتعادل است یعنی یک کودک خون بسیار اندکی دریافت کرده و فشار خون پایین دارد، در حالی که کودک دیگر خون بیشتری گرفته و فشار خون بالاتری دارد.

به این مشکل سندرم انتقال خون دوقلوها می ‌گویند که گاهی اوقات منجر به زایمان زودرس می ‌شود.

اگر دوقلو باردارید، اسکن های بیشتر و متعددی برای بررسی علائم انجام خواهد شد.

سندرم آنتی فسفولیپید (APS)

سندرم آنتی فسفولیپید یک اختلال خونی سیستم ایمنی است که باعث عوارضی همچون زایمان زودتر از موعد می شود.

اگر سقط های مکرر داشته اید، با انجام برخی تست ها به علت آن پی خواهید برد از جمله تست APS.

در صورت تشخیص APS، درمان منجر به بارداری موفقیت ‌آمیزی می شود. اگر از قبل از وجود این مشکل خبر داشتید، بهترین کار صحبت با پزشک قبل و بعد از بارداری است.

در این صورت درمان به موقع بسیار موثر خواهد بود.

محدودیت رشد جنین (FGR)

محدودیت رشد جنین مشکلی است که در آن کودک کوچکتر از حد انتظار بوده و در واقع رشد او اندک است.

گاهی اوقات رشد جنین در رحم متوقف می شود که به این مشکل محدودیت رشد درون رحمی (IUGR) می گویند.

اگر کودک محدودیت رشد دارد، خطر بروز عوارض دیگر افزایش می ‌یابد. پزشک رشد جنین را نظارت کرده و توصیه به زایمان زودتر از موعد می کند.

پره اکلامپسی

پره اکلامپسی در برخی زنان باردار رخ می دهد که ترکیبی از فشار خون بالا و دفع پروتئین در ادرار است.

پره اکلامپسی معمولا بعد از هفته ۲۰ بارداری یا بلافاصله بعد از زایمان آغاز می شود.

شدت آن از خفیف تا شدید متغیر است و اگر شدید باشد بلافاصله زایمان به صورت سزارین انجام خواهد شد.

پارگی زود هنگام کیسه آب (PPROM)

پارگی زود هنگام کیسه آب قبل از موعد زایمان تا قبل از هفته ۳۷ رخ می دهد. حدود ۵۰ درصد از زنان با این مشکل، طی هفته اول بعد از پارگی زایمان انجام می دهند.

از هر ده زایمان زودرس، سه تا چهار مورد به علت پارگی کیسه آب است.

بیشتر بخوانید : علائم نزدیک شدن به زایمان به همراه پاسخ به سوالات متداول

کلستاز داخل کبدی بارداری (ICP)

ICP یک اختلال کبدی است که در دوران بارداری ایجاد می شود. اسید های صفراوی از کبد به خون جهت هضم غذا ها می ریزند.

در ICP این اسید های صفراوی در بدن تجمع می یابند و هیچ درمانی به غیر از زایمان وجود ندارد.

کلستاز خطر زایمان پیش از موعد را افزایش می دهد. اکثر این زایمان های زودرس به صورت سزارین انجام می ‌شوند.

عفونت در رحم

عفونت هایی که به سمت رحم بالا می روند شامل ای کولی، استرپتوکوک گروه b، واژینوز باکتریال، کلامیدیا، تریکومونا، سوزاک، سفلیس، ویروس اچ پی وی، اچ آی وی می شوند.

عفونت رحم سبب زایمان پیش از موعد خواهد شد.

عفونت دستگاه ادراری

عفونت دستگاه ادراری در صورت عدم درمان باعث زایمان زودرس می ‌شود. این عفونت جزء فوریت های پزشکی نیست ولی باید هرچه سریع تر درمان صورت بگیرد.

قطع شدن جفت

قطع و جدا شدن جفت وقتی رخ می دهد که جفت از دیواره رحم جدا شود. این مشکل درد شدید، خونریزی واژینال و انقباضات رحمی ایجاد می کند.

همین امر خطر زایمان پیش از موعد را افزایش می ‌دهد. اگر مشکل جدی بوده یا زمان زایمان نزدیک شده زایمان باید هر چه سریع تر انجام شود.

اما اگر هنوز در اوایل بارداری هستید و جداشدگی جزئی است، باید در بیمارستان تحت نظر باشید.

سن

سن نیز مهمترین علت زایمان زودرس است. بارداری زیر ۱۸ و بالای ۴۰ سال خطر زایمان زودرس دارد.

نژاد

زنان سیاهپوست سه برابر بیشتر از سایر نژادها دچار زایمان زودرس می‌ شوند.

مسلما هیچ کاری درباره نژاد و سن خود نمی توانید انجام دهید بنابراین بهترین کار، سالم ماندن در دوران بارداری است.

وزن

زنانی که وزن مناسبی ندارند (اضافه وزن یا کاهش وزن)، در بارداری بیشتر احتمال زایمان زودرس در آنها وجود دارد.

در اولین ویزیت پزشک بعد از بارداری، قد و وزن و شاخص توده بدنی اندازه ‌گیری شده تا وضعیت سلامت وزنی فرد بررسی شود.

از اطلاق کلماتی همچون فربه، چاق، دارای اضافه وزن و کمبود وزن توسط پزشک ناراحت نشوید چون کسی شما را قضاوت نمی کند.

استرس روانی و سبک زندگی

طبق برخی تحقیقات، استرس شدید و افسردگی در بارداری با زایمان زودرس در ارتباط هستند که علت مشخص نیست.

این استرس اغلب همراه با مسائل مرتبط می آید از جمله فقدان حمایت اجتماعی، خشونت خانگی، تعرض احساسی.

کارهایی که فرد اغلب در زمان استرس شدید انجام می دهد مثل تغذیه غلط یا مصرف سیگار روی سلامت جنین تاثیر بسیار می گذارد.

قدری استرس و اضطراب در زمان بارداری طبیعی است. اما اگر با این مشکل در حال کشمکش هستید به پزشک مراجعه کنید.

بارداری تجربه ای بسیار احساسی است و کنترل احساسات گاهی سخت می ‌شود. برخی اوقات هم نشانه وجود مشکلی است که باید به روان درمانگر مراجعه کرد.

سبک زندگی روی بارداری تاثیر می گذارد اما اقداماتی جهت کاهش خطر زایمان زودرس وجود دارد.

الکل و زایمان زودرس

مصرف مقادیر بالای الکل در بارداری علاوه بر زایمان زودرس خطر موارد زیر را افزایش می دهد:

• سقط
• کاهش وزن نوزاد
• مشکلات یادگیری و رفتاری در زندگی کودک

با نوشیدن، الکل وارد خون شده و از طریق جفت به جنین می رسد. هیچ سطح ایمنی برای مصرف الکل در بارداری وجود ندارد بنابراین بهترین کار قطع مصرف است.

مواد مخدر و زایمان زودرس

انواع مواد مخدر از جمله ماریجوانا خطر زایمان زودرس را افزایش می ‌دهند.

سیگار کشیدن و زایمان زودرس

سیگار کشیدن موثرترین علت زایمان زودرس است. سیگار کشیدن خطر موارد زیر را نیز افزایش می دهد:

• سقط
• مرده زایی
• سندرم مرگ ناگهانی نوزاد
• بارداری خارج از رحم

ترک سیگار هیچ وقت دیر نیست. هر روز بارداری بدون سیگار به رشد و سلامت کودک کمک می‌ کند.

سیگار الکترونیکی

هنوز داده های معتبری درباره امنیت سیگار الکترونیکی در بارداری وجود ندارد بنابراین از مصرف آنها اجتناب کنید.

اگر سیگار الکترونیکی باعث ترک مصرف سیگار می شود پس از آن استفاده کنید.

اگر می خواهید در بارداری سیگار را ترک کنید، نیکوتین جایگزین مثل آدامس و برچسب توصیه می شود.

این محصولات تست شده و در بارداری ایمن هستند.

جلوگیری از زایمان زودرس

نوع مراقبت دریافتی بستگی به علت خطر زایمان زودرس در فرد دارد. مثلا اگر پره اکلامپسی دارید یا بیش از یک جنین را باردار هستید، مراقبت ها متفاوت هستند.

برای دریافت مشاوره در خصوص بررسی دقیق علت زایمان زودرس زیر نظر پزشک متخصص زنان و زایمان در تهران، انجام آزمایشات لازم و جلوگیری از این موضوع با کلینیک دکتر عاطفه نظری تماس بگیرید.

شماره تلفن های تماس برای دریافت نوبت
09036830686 – 02165833148 – 02166661879
سایر اطلاعات تماس همراه با آدرس کلینیک صفحه تماس با ما