سعی و تلاش برای باردار شدن گاهی کاری سخت و استرس زا است. برخی اوقات صرف نظر از هر ترفندی که استفاده می کنید (دقت به چرخه قاعدگی، کیت تخمک گذاری، توجه به تغذیه) باز هم باردار شدن با دشواری همراه می شود.
در واقع فاکتورهای بسیاری در ارتباط با سبک زندگی و سلامت وجود دارد که روی باردار شدن فرد تاثیر می گذارند از جمله تاریخ تخمک گذاری، قدرت باروری شریک زندگی، بیماری های زمینه ای مثل سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCO)، بیماری های خود ایمنی یا حتی داروهای مصرفی.
علت بچه دار نشدن زن چیست
در صورت اقدام برای بارداری و عدم موفقیت، باید بدانید چه عواملی روی عدم توانایی شما در بارداری تاثیر می گذارند.
در بسیاری از موارد، کارهای بسیار زیادی برای افزایش قدرت باروری وجود دارند. از مهم ترین عللی که فرد طبق آنها قادر به بارداری نیست در زیر توضیح داده شده است:
1. مشکل در چرخه قاعدگی و نحوه تخمک گذاری
باردار شدن تا حد بسیاری بستگی به چرخه قاعدگی و منظم بودن آن دارد یعنی هر ۲۱ تا ۳۵ روز یک بار.
طی تخمک گذاری در چرخه قاعدگی، تخمدان یک تخمک آزاد می کند که احتمالا بارور شود.
اما زمان کمی برای باروری وجود دارد و باید حتماً تخمک گذاری صورت بگیرد تا بارداری قطعی شود.
طبق گفته دکتر عاطفه نظری، این تخمک تا ۲۴ ساعت برای لقاح زنده می ماند.
چند علل زمینه ای برای به هم ریختگی چرخه قاعدگی و تخمک گذاری وجود دارد که برخی از آنها خارج از کنترل فرد هستند مثل مشکلات تیروئید، سندرم تخمدان پلی کیستیک، استرس، اضافه وزن یا کمبود وزن.
شاید بتوانید تخمک گذاری را با مصرف غذاهای سالم و مملو از میوه ها، سبزیجات، غلات کامل، چربی های سالم (ماهی سالمون و آووکادو) به حالت طبیعی و نرمال برگردانید.
همچنین، ورزش و کاهش مصرف الکل و کافئین هم موثر است. اگر بتوانید استرس را دور کنید و راهکارهای منظم خود مراقبتی داشته باشید نتیجه خوبی حاصل خواهد شد.
2. فاکتور سن
حتماً می دانید که هرچه جوان تر و کم سن تر باشید آسان تر باردار می شوید.
خانم دکتر عاطفه نظری می گویند: “هیچ سن مشخص و واحدی برای بارداری و یا شروع مشکل در بارداری وجود ندارد اما ذخیره تخمدان و کیفیت آن بعد از ۳۵ سالگی به سرعت شروع به کاهش می کند.”
برای افزایش سن کاری نمی شود انجام داد. اگر سن بالای فرد مانع از بارداری شده و بعد از یک سال اقدام موفق نشده اید، درباره نحوه باردار شدن خود تجدید نظر کنید.
در این صورت درباره انجماد تخمک یا جنین و یا ivf با پزشک خود صحبت کنید.
3. وزن مناسب ندارید
چه اضافه وزن و چه کاهش وزن روی توانایی فرد در بارداری تاثیر می گذارد چون هر یک از این ها الگوی تخمک گذاری را تغییر می دهند.
سندرم تخمدان پلی کیستیک تا حد بسیاری به چاقی مرتبط است چون روی توانایی بدن در تنظیم انسولین تاثیر می گذارد.
همچنین، مشکل در وزن روی نحوه تخمک گذاری هم اختلال ایجاد می کند. وزن پایین باعث به هم ریختگی چرخه قاعدگی می شود و در کل حفظ وزن مناسب اهمیت بسیار دارد.
طبق گفته خانم دکتر عاطفه نظری، برای افراد با اضافه وزن، کاهش حداقل دو و نیم تا ۵ کیلوگرم از وزن می تواند تفاوت چشمگیری در توانایی جهت بارداری ایجاد کند.
4. ناباروری شریک زندگی
مردان به علت مشکلات هورمونی یا ژنتیکی یا فاکتورهای محیطی ممکن است دچار ناباروری شوند.
عدم باروری در مردان می تواند به علت اختلال در هورمون سیگنال دهی به غده هیپوفیز در بیضه ها، انسداد بیضه ها یا قرارگیری در معرض سموم و مواد شیمیایی مثل BPA (در پلاستیک)، الکل یا مواد مخدر باشد.
آسان ترین راه برای دریافت این موضوع، انجام آزمایش تحلیل اسپرم جهت بررسی شمارش اسپرم، شکل و حرکت پذیری آن است.
پزشکان توصیه به داشتن رژیم غذایی متعادل، ورزش، ترک سیگار و مواد مخدر و مصرف منظم مولتی ویتامین ها می کنند.
5. آندومتریوز
آندومتریوز بیماری ای است که در آن بافت آندومتر به جای داخل رحم در خارج از رحم رشد می کند یعنی در تخمدان ها، لوله های فالوپ و هر جایی از حفره لگن.
این مشکل نه تنها درد شدیدی دارد بلکه می تواند شانس بارداری را در فرد بکاهد. دکتر عاطفه نظری بر این باورند که این امر سبب بروز التهاب و درد حین پاره شدن بافت آندومتر می شود، اما از بدن دفع نشده و به مرور منجر به اِسکار و چسبندگی خواهد شد.
این عوارض روی توانایی باروری تاثیر می گذارند و سبب انسداد لوله فالوپ می شوند. با وجود آندومتریوز، بارداری به شکل طبیعی تقریباً غیر ممکن است و درد حین رابطه جنسی و قاعدگی تجربه می شود.
دکتر عاطفه نظری می گویند: “بافت آندومتریوز قابل برداشتن است اما ممکن است فرد به لقاح مصنوعی و یا سایر برنامه های کمک باروری احتیاج داشته باشد.”
6. انسداد لوله های فالوپ
لوله فالوپِ مسدود شده می تواند از علل آندومتریوز، بافت اسکار یا چسبندگی ها باشد. در این صورت تخمک نمی تواند راه خود را به رحم باز کند و بارور شود.
معمولا جراحی لاپاروسکوپی این انسداد را رفع می کند. گاهی اوقات پزشک هیستروسالپنگوگرافی تجویز می کند که در آن رنگ، از طریق دهانه رحم به داخل رحم تزریق می شود تا هرگونه انسداد مشخص شود.
هرگونه انسداد احتمالی هم با این روش رفع خواهد شد.
7. سندرم تخمدان پلی کیستیک
احتمال اختلال غدد درون ریز به نام سندرم تخمدان پلی کیستیک هم وجود دارد. در واقع از هر ده زن یک مورد دچار این مشکل است که روی تخمک گذاری طبیعی تاثیر می گذارد.
دکتر عاطفه نظری می گوید: ” در زنان با این مشکل، هورمون های مورد نیاز برای بالغ شدن تخمک وجود ندارد و همین امر مانع از تخمک گذاری می شود. همچنین کیست هایی هم در تخمدان شکل می گیرند.”
علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک عبارتند از رشد بیش از حد موی زائد، جوش، اضافه وزن، افسردگی، فشار خون بالا.
درست مثل آندومتریوز، سندرم تخمدان پلی کیستیک هم مانع از بارداری می شود اما این مشکل به احتمال زیاد روی تخمک گذاری تاثیر می گذارد.
اگر به PCO مبتلا هستید با پزشک جهت بهبود وضعیت تخمک گذاری صحبت کنید.
بیشتر بخوانید : راه کارهای درمان نازایی و ناباروری
8. بیماری های زمینه ای
ممکن است بیماری های دیگری داشته باشید که مانع از بارداری شوند. طبق گفته دکتر عاطفه نظری، انواع مختلفی از بیماری های خود ایمنی مثل لوپوس، با قطع چرخه قاعدگی و تخمک گذاری روی باروری تاثیر می گذارند.
سابقه بیماری های مقاربتی مثل سوزاک یا کلامیدیا منجر به بیماری التهابی لگن می شود که یکی از عوامل انسداد لوله های فالوپ است.
انواع داروهای تجویزی مثل داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب روی باروری تاثیر می گذارند چون هورمون ها را تحت تاثیر قرار می دهند.
9. فیبروم رحم
یکی دیگر از علل احتمالی (و اغلب دردناک) ناباروری، فیبروم رحم است. فیبروم ها تومورهای خوش خیمی هستند که داخل رحم ایجاد می شوند.
اگر فیبروم ها داخل حفره رحم باشند، مانع از کاشت تخمک بارور شده در دیواره رحم خواهند شد.
اگر فیبروم رحم دارید، پزشک هیستروسالپنگوگرافی و سونوگرافی تجویز می کند تا مشخص شود فیبروم ها روی باروری و لانه گزینی تاثیر گذاشته اند یا خیر. فیبروم ها از طریق جراحی هم قابل برداشته شدن هستند.
10. نیاز بدن به تنظیم شدن بعد از قطع قرص های ضد بارداری
وقتی تصمیم به بارداری می گیرید و قرص های پیشگیری را قطع می کنید بلافاصله حاملگی اتفاق نمی افتد (گاهی هم دو هفته بعد از قطع قرص بارداری ایجاد می شود).
طبق گفته خانم دکتر عاطفه نظری، برای برخی زنان ۱ تا ۲ ماه زمان نیاز است تا بعد از قطع قرص باردار شوند.
بهترین کار، زمان دادن به بدن است. اگر بعد از یک سال تلاش موفق به بارداری نشدید با متخصص زنان صحبت کنید.
11. استرس زیاد
استرس را به عنوان فاکتوری در پیشگیری از بارداری فراموش نکنید. هورمون استرس که کورتیزول نام دارد باعث اختلال در همه هورمون ها می شود و همین امر در تخمک گذاری منظم و پریود اختلال ایجاد خواهد کرد.
کنترل استرس مزمن از طریق یوگا، طب سوزنی و ماساژ کمک کننده است. استرس داشتن درباره باردار شدن لزوماً شانس بارداری را افزایش نمی دهد.
12. به اندازه کافی برای بارداری وقت نگذاشته اید یا زمان های مناسب مقاربت نداشته اید
اگر فقط یک تا دو ماه بدون جلوگیری رابطه داشته اید و باردار نشده اید عجله نکنید. طبق گفته دکتر نظری، ناباروری وقتی معنا پیدا می کند که زوجین برای یک سال یا بیشتر مرتب رابطه جنسی بدون پیشگیری داشته اند (هر یک روز در میان و در زمان تخمک گذاری).
همچنین این امر بستگی به سن فرد هم دارد. مثلاً زنان زیر ۳۵ سال نیاز به یک سال اقدام دارند اما در زنان بالای ۳۵ سال در صورت عدم بارداری طی ۶ ماه باید به متخصص زنان مراجعه کرد.
چند روش برای افزایش قدرت باروری
رژیم غذایی متعادل
برای باردار شدن، وزن باید در محدوده سالمی قرار بگیرد و رژیم غذایی در این زمینه دخیل است.
دکتر عاطفه نظری توصیه می کنند رژیم غذایی کامل داشته باشید که شامل سبزیجات، میوه ها، غلات کامل، پروتئین بدون چربی و چربی های سالم است.
عادات بد خود را قطع کنید از جمله مصرف شیرینی ها و غذاهای فرآوری شده. همچنین سعی کنید کافئین و الکل را محدود کرده و بیش از دو فنجان در هفته نخورید.
ورزش منظم و رهایی از استرس
برای کاستن سطح استرس و افزایش شانس بارداری، خود مراقبتی ها و روش هایی مثل مدیتیشن، یوگا و ترکیب این دو را به همراه ورزش فراموش نکنید.
خانم دکتر عاطفه نظری درباره شروع به یکباره ورزش و بدون عادت قبلی هشدار می دهند. حتی اگر BMI نرمالی دارید این امر منجر به به هم ریختگی پریود و کاهش وزن در برخی موارد می شود.
بیشتر بخوانید : چند درصد از ناباروری مربوط به زنان است
مدام از کیت تخمک گذاری استفاده کنید
کیت تخمک گذاری عموماً دقیق بوده و استفاده از آن آسان است.
این تست ها به فرد در برنامه ریزی جهت مقاربت در روزهای تخمک گذاری کمک می کنند.
اگر تخمک گذاری ندارید با پزشک خود درباره داروهای تحریک تخمک گذاری مشورتی داشته باشید.
در صورتی که استرس یا بیماری مزمنی مانع از بارداری شده به پزشک متخصص جهت تشخیص و درمان مراجعه کنید.
از لوبریکانت های بدون تاثیر روی اسپرم استفاده کنید
در زمان مقاربت لوبریکانت های حاوی اسپرم کش به کار نبرید.
مکمل های افزایش دهنده قدرت باروری میل کنید
زنان باید ویتامین های بارداری حاوی فولیک اسید را جهت پیشگیری از نقص های جنینی میل کنند.
فولیک اسید برای سلامت اسپرم هم مفید است. دکتر عاطفه نظری توصیه می کنند مردان هر روزی ۲۰۰ میلی گرم آنزیم کوکیوتن و ۱۰۰۰ میلی گرم روغن ماهی جهت تقویت اسپرم بخورند. روغن ماهی برای زنان هم مزایای بسیاری دارد.
برای تشخیص و درمان ناباروری زنان می توانید به کلینیک دکتر عاطفه نظری متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید. برای دریافت نوبت حضوری با شماره های زیر تماس بگیرید.
شماره تلفن های تماس برای دریافت نوبت از کلینیک دکتر عاطفه نظری
09036830686 – 02165833148 – 02166661879
سایر اطلاعات تماس همراه با آدرس کلینیک صفحه تماس با ما
