روش لیپ (LEEP) یا برداشتن الکتریکی حلقه ای برای پاپ اسمیر غیر طبیعی

در زمان انجام روش لیپ (LEEP) یا برداشتن الکتریکی حلقه ای، بافت دهانه رحم با استفاده از لوپ سیمیِ گرم شده توسط جریان برق، برداشته می شود. ممکن است به LEEP برای ارزیابی بهتر سلول های پیش سرطانی دهانه رحم که در پاپ اسمیر یا کولپوسکوپی مشخص شدند احتیاج شود.

روش لیپ LEEP عملی ایمن و سریع بوده و در مطب هم قابل انجام است. جلسات بعدی ویزیت و نظارت مداوم، کلید عدم تبدیل سلول های پیش سرطانی به سرطان دهانه رحم و پیشرفت و گسترش آن ها است.

روش لیپ (LEEP) یا برداشتن الکتریکی حلقه ای چیست؟

روش لیپ (LEEP) یا برداشتن الکتریکی حلقه ای یکی از رایج ترین اقدامات درمانی برای دیسپلازی دهانه رحم (سلول های پیش سرطانی سرویکس) به شمار می ‌آید.

 این اقدام حدود ۲۰ دقیقه طول می‌ کشد و در مطب و کلینیک تحت بی حسی موضعی انجام خواهد شد.

برخی زنان بیهوشی را ترجیح می دهند که در این صورت باید در بیمارستان یا مرکز جراحی انجام شود.

بعد از تزریق داروی بی حسی به دهانه رحم، پزشک میله ای باریک و سیمی وارد واژن می کند.

به محض رسیدن به دهانه رحم، جریان برق از درون سیم عبور کرده، لایه های غیر طبیعی دهانه رحم را برداشته و از بین می برد.

در کنار روش لیپ (LEEP)، اقدامات دیگری هم برای حذف این سلول ‌های غیرطبیعی دهانه رحم وجود دارد از جمله:

• کونیزاسیون (مخروط برداری) با لیزر یا چاقوی سرد : بافت غیر طبیعی دهانه رحم بریده شده و با لیزر یا چاقوی اسکالپ برداشته می ‌شود.
• کرایوتراپی : بافت غیر طبیعی دهانه رحم با دمای سرد از بین می رود.
• ابلیشن با لیزر یا گرما : بافت غیر طبیعی دهانه رحم با لیزر یا پروب فلزی گرم شده برداشته می شود

پزشک بر پایه فاکتورهایی همچون سن، مکان سلول های غیرطبیعی، سایز و تعداد نقاط درگیر، احتمال سرطانی بودن سلول ها و تجربه درمان های قبلی تصمیم به انجام LEEP یا شیوه درمانی دیگری می گیرد.

در صورت بروز التهاب و عفونت شدید دهانه رحم، روش برداشتن الکتریکی حلقه ای انجام نمی شود. همچنین در دوران بارداری هم صورت نمی گیرد مگر اینکه احتمال بالایی برای وجود سلول های مهاجم سرطانی وجود داشته باشد.

بیشتر بخوانید : غیرطبیعی بودن نتیجه تست پاپ اسمیر نشانه چیست؟

خطرات احتمالی روش لیپ یا برداشتن الکتریکی حلقه ای

خطرات احتمالی این اقدام درمانی عبارتند از:

• خونریزی سنگین
• سوختن واژن
• عفونت
• اسکار و باریک شدن دهانه رحم (در قاعدگی مشکل ایجاد می کند)

هدف عمل برداشتن الکتریکی حلقه ای

معمولا برداشتن الکتریکی حلقه ای وقتی انجام می شود که تست پاپ اسمیر یا کولپوسکوپی حضور سلول های غیرطبیعی یا دیسپلازی دهانه رحم را تایید کنند.

دیسپلازی دهانه رحم ممکن است مقدمه‌ ای برای بروز سرطان دهانه رحم باشد و اغلب توسط ویروس پاپیلومای انسانی (hpv) ایجاد می ‌شود.

خبر خوب این است که وقتی دیسپلازی دهانه رحم زود شناسایی و درمان شود اکثر زنان به سرطان دهانه رحم مبتلا نخواهند شد.

روش لیپ (LEEP) سلول ‌های غیرطبیعی دهانه رحم را حذف می ‌کند اما درمان کننده hpv نیست. حتی با وجود پاکسازی این سلول ‌های غیرطبیعی هنوز هم hpv به قوت خود باقی است.

در این صورت نظارت مداوم توصیه شده تا هرگونه سلول غیر طبیعی به محض ظهور به سرعت رفع شود.

در موارد نادر، از LEEP برای تشخیص یا درمان مشکلات زیر استفاده خواهد شد:

• پولیپ دهانه رحم
• زگیل تناسلی
• قرارگیری در معرض دی اتیل استیل بسترول (DES) در دخترانی که مادران آنها این شکل استروژن مصنوعی را در زمان بارداری مصرف کرده اند، چرا که در خطر بالاتری برای ابتلا به سرطان دهانه رحم و واژن قرار دارند.

نحوه آمادگی برای روش لیپ (LEEP)

در روزی که خونریزی قاعدگی ندارید پزشک تصمیم به انجام LEEP می ‌گیرد. در این صورت دید بهتری از دهانه رحم خواهد داشت.

این اقدام توسط پزشک متخصص زنان و زایمان در مطب، بیمارستان یا مرکز جراحی انجام می شود.

باید لباس ها را از کمر به پایین در بیاورید و نیاز به حذف یا محدودیت در مصرف غذا یا نوشیدنی خاصی وجود ندارد مگر اینکه بخواهید بیهوش شوید.

اگر آسپرین یا سایر انواع رقیق کننده های خون را مصرف می کنید باید قبل از روز عمل مصرف آنها قطع شوند.

پزشک را از تمامی داروهای مصرفی، مکمل ها، ویتامین ها و داروهای گیاهی مطلع کنید.

پزشک احتمالا بخواهد ۴ قرص ایبوپروفن با دوز متوسط یا دو تایلنول (استامینوفن) یک ساعت قبل از روش برداشتن الکتریکی حلقه ای بخورید.

این امر به کاهش درد در بعد از اتمام کار کمک می‌ کند. این وسایل را در روز عمل با خود همراه بیاورید:

• مدارک پزشکی و شناسایی
• پد بهداشتی برای بعد از عمل چون ممکن است ترشح صورتی یا قهوه ای داشته باشید
• لباس راحتی

همچنین پزشک توصیه به عدم رابطه جنسی، دوش واژینال یا مصرف تامپون و کاپ قاعدگی ۲۴ ساعت قبل از LEEP می کند.

بیشتر بخوانید : کولپوسکوپی چیست؟ چه مراحلی دارد؟

روز عمل لیپ (LEEP) چه می شود؟

 انجام روش لیپ (LEEP) یا برداشتن الکتریکی حلقه ای، مدت زیادی طول نمی ‌کشد و نداشتن احساس خوبی درباره آن طبیعی است. اما اینکه بدانید از ابتدا تا انتها قرار است چه رخ دهد بسیار کمک کننده خواهد بود.

قبل از شروع کار از فرد درخواست می ‌شود مثانه خود را خالی کند. سپس باید لباس های خود را در آورده و گان بپوشید.

سپس پزشک مراحل زیر را انجام می دهد:

• مشاهده دهانه رحم : اول بیمار روی صندلی معاینه مخصوص زنان قرار می‌ گیرد و اسپکولوم دهانه رحم را باز می کند. از کولپوسکوپ برای بهتر دیدن ناحیه مورد نظر استفاده می شود. دهانه رحم با اسید استیک یا محلول یودین شسته شده تا هرگونه ضایعه قابل دید باشد. در واقع با این مایع سلول های غیرطبیعی سفید شده و متمایز می شوند. این محلول کمی سوزش ایجاد می کند.
• بی حسی دهانه رحم : با سوزنی کوچک داروی بی حسی به دهانه رحم تزریق می شود که کمی احساس سوزش خواهید داشت.
• برداشتن سلول ‌های غیرطبیعی دهانه رحم : میله ای سیمی از طریق اسپکولوم وارد شده و به دهانه رحم می رسد. جریان الکتریکی فرستاده شده به این نقطه سبب گرم شدن سریع و بریدن بافت های غیر طبیعی دهانه رحم خواهد شد. شاید کمی احساس گرفتگی و فشار پیدا کنید. برخی زنان احساس از حال رفتن می کنند که در این صورت حتما باید به پزشک اطلاع دهید.

• پیشگیری / توقف خونریزی سرویکس : بعد از حذف سلول ‌های غیرطبیعی، پزشک دهانه رحم را می سوزاند تا از هرگونه خونریزی پیشگیری شود.
• برداشتن اسپکولوم : اسپکلوم برداشته می‌ شود و بعد بیمار به کمک فردی بلند شده و لباس می پوشد.

بافت های برداشته شده به آزمایشگاه جهت بررسی های بیشتر فرستاده خواهد شد.

بعد از انجام روش لیپ (LEEP)

بعد از این اقدام به علت بروز زخمی کوچک در دهانه رحم درد خواهید داشت. کمی استراحت کنید و پد بهداشتی در لباس زیر خود قرار دهید.

بعد از شنیدن دستورالعمل ‌های لازم از پزشک به خانه خواهید رفت.

دوران نقاهت

بعد از انجام روش لیپ (LEEP) یا برداشتن الکتریکی حلقه ای، توصیه های پزشک از این قرار خواهند بود:

• با تجربه هرگونه درد یا گرفتگی عضلات داروی مُسکن مثل تایلنول بخورید
• در صورت مشاهده لکه بینی، خونریزی و ترشح قهوه ای پد بهداشتی استفاده کنید
• این لکه بینی ها و ترشحات بعد از LEEP طبیعی هستند
• از رابطه جنسی، تامپون، کاپ قاعدگی یا هر چیز دیگر برای سه تا چهار هفته اجتناب کنید
• تا ۴۸ ساعت فعالیت های کششی انجام ندهید. ورزش ایروبیک و برداشتن وزنه های سنگین تا دو هفته نباید انجام شوند
• دوش گرفتن بعد از روش لیپ (LEEP) مشکلی ندارد اما از شستشوی کامل ناحیه مورد نظر طی ۲ تا ۴ هفته اجتناب کنید.

در صورت مشاهده موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:

• تب
• لرز
• خونریزی شدید واژن یا خونریزی همراه با لخته
• ترشح واژینال با بوی بد
• درد شدید شکمی

مراقبت در بلند مدت

دو هفته بعد از روش لیپ (LEEP) باید دوباره به پزشک مراجعه کنید تا نتایج آزمایش بررسی بافت برداشته شده تحلیل شوند.

اگر دیسپلازی دهانه رحم به خوبی درمان شده باشد (تمام سلول‌ های غیرطبیعی برداشته شدند)، بسته به پرونده پزشکی و وضعیت خود، می توانید پاپ اسمیر ها و تست های بیشتری انجام دهید.

هدف این تست ها اطمینان از عدم عود مجدد دیسپلازی است. اگر نتیجه تمامی تست ها طبیعی بود هر سه سال یک بار به غربالگری احتیاج پیدا می کنید.

اگر حاشیه بافت های نمونه، حاوی سلول ‌های غیرطبیعی مثبت بود، درمان و جلسات پیگیری بعدی متفاوت می‌ شوند. گاهی اوقات انجام مجدد LEEP توسط پزشک توصیه خواهد شد.

اقدامات احتمالی آتی

اگر هر یک از تست های ذکر شده دیسپلازی دهانه رحم را نشان داد، LEEP یا سایر عمل های مشابه مثل ابلیشن، کونیزاسیون با لیزر یا کرایوسرجری احتمالاً نیاز شوند.

در بعضی موارد اگر سلول‌ های غیرطبیعی باقی ماندند، هیسترکتومی توصیه می شود.

اگر هرگونه سلول سرطانی پیدا شد تصویر برداری جهت تشخیص پیشرفت سرطان انجام خواهد شد.

همچنین به آنکولوژیست ارجاع داده می شوید. درمان سرطان دهانه رحم عبارت است از پرتو درمانی، شیمی درمانی و جراحی.

بیشتر بخوانید : تخریب لایه پوششی رحم یا ابلیشن آندومتر

تغییرات سبک زندگی

موارد زیر به پیشگیری از بروز سرطان دهانه رحم کمک می کنند:

• واکسن hpv : اگر بین ۲۷ تا ۴۵ سال دارید احتمالاً بتوانید واکسن hpv دریافت کنید.
• کاهش خطر قرارگیری در معرض hpv : این ویروس از طریق تماس پوستی با فرد مبتلا منتقل می‌ شود. در حالی که استفاده از کاندوم در رابطه جنسی توصیه می شود اما باز هم از طریق بخش های بدون کاندوم قابلیت انتقال وجود دارد.
• ترک سیگار : سیگار کشیدن خطر سرطان دهانه رحم را افزایش می دهد پس هر چه سریع تر نسبت به ترک آن اقدام کنید.

 اگر هر گونه علائم شدید و غیرعادی دارید می توانید با مراجعه به پزشک وضعیت خود را مشخص و در صورت وجود هر گونه مشکل درمان ها را سریع تر شروع کنید. اگر در تهران هستید از طریق شماره های زیر با کلینیک دکتر عاطفه نظری متخصص زنان و زایمان تماس بگیرید.