آندومتریوز چیست
آندومتریوز رشد بافتی مشابه آندومتر در نواحی نامنظم بدن است. بافت آندومتر معمولا تنها رحم را می پوشاند، اما در این شرایط ایمپلنت های مشابه آندومتر در لوله های فالوپ، تخمدان ها، روده ها و سایر بافت ها دیده می شود.
ایمپلنت های اندومتریوز شباهت هایی به پوشش آندومتر دارند (آنچه در طول قاعدگی می ریزد)، اما در واقع بافت هایی متفاوت هستند.
هنگامی که زیر میکروسکوپ به آن ها نگاه کنید، ضایعات آندومتر بر خلاف پوشش داخلی رحم بافت فیبری و کیست بیشتری دارند.
اندومتریوز نوعی بیماری مزمن است که افراد در هر سن، نژاد و جنسیتی به آن مبتلا می شوند. این بیماری تاثیرات قابل توجهی بر کیفیت زندگی داشته و در موارد شدید، کاملا ناتوان کننده است.
درد هنگام قاعدگی، برقراری رابطه جنسی، تخمک گذاری، ادرار، اجابت مزاج و درد ثابت لگن اولین علائمی است که زنان مبتلا به اندومتریوز تجربه می کنند.
از آنجایی که ایمپلنت های آندومتر نیز به هورمون هایی که منجر به پریود می شوند پاسخ می دهند، بدون توجه به محل قرارگیری در بدن، هنگام قاعدگی خونریزی می کنند.
خون باعث تحریک و التهاب و در نتیجه درد و ایجاد بافت اسکار شده و با گذشت زمان، اندام های تولید مثل، روده ها، مثانه و سایر اندام ها دچار چسبندگی می شوند.
این ضایعات همچنین هورمون هایی تولید می کنند که مشکلات پوست صورت زنان مبتلا به اندومتریوز را تشدید می کند.
تمام زنان مبتلا به این بیماری علائم ندارند. در حقیقت 20 تا 25 درصد از مبتلایان به اندومتریوز علائمی تجربه نمی کنند و این اتفاق تشخیص زودهنگام بیماری را دشوارتر خواهد کرد.
علائم اندومتریوز در هر فردی متفاوت است، به همین دلیل گاهی این بیماری به اشتباه به عنوان سندرم روده تحریک پذیر یا سیستیت بینابینی تشخیص داده می شود.
علائم آندومتریوز چیست
تصور می شود 2 تا 50 درصد از زنان به اندومتریوز “خاموش” مبتلا هستند که تنها علائم خفیف دارد یا اصلا علائم بالینی ندارد، بنابراین مهم است که از علائم این بیماری آگاه باشید.
بافت آندومتر یا ایمپلنت ها خارج رحم یا در دیواره لوله فالوپ نیز رشد می کنند. این بیماری معمولا تخمدان ها، کیسه داگلاس که بین رحم و رکتوم در انتهای روده قرار دارد و بافت همبند در این ناحیه را تحت تاثیر قرار می دهد.
پس از درگیر شدن تخمدان ها یا لوله های فالوپ، زنان مشکلات باروری را تجربه می کنند. علائم رایج آندومتریوز عبارتند از:
- قاعدگی های دردناک (با عنوان دیسمنوره نیز شناخته می شود) یا نامنظم
- مقاربت دردناک
- افزایش درد هنگام اجابت مزاج
- افزایش درد هنگام ادرار
- خون ریزی بیش از حد
- لکه بینی و خونریزی بین دوره های قاعدگی
- هضم دردناک
- یبوست
- حالت تهوع
- درد مزمن کمر و شکم
- درد لگن
- ناباروری
- درد مفاصل
- درد عصبی
- خستگی مزمن
- نفخ
علائم اندومتریوز در بسیاری از زنان آهسته پیشرفت کرده و در طول سالیان متمادی ایجاد می شود.
هر فرد دردی متفاوت را تجربه می کند که این موضوع نیز تشخیص را دشوارتر خواهد کرد.
درد معمولا از قسمت پایین شکم شروع شده و در طول دوره قاعدگی یا مقاربت جنسی تشدید می شود.
درد شدیدتر شده که با نام کرامپ نیز شناخته می شود از قسمت پایین شکم به کمر و پاها گسترش می یابد.
درمان علائم اندومتریوز
در حال حاضر هیچ درمانی برای این بیماری در دسترس نیست، اما روش های مختلفی برای تسکین علائم و مدیریت درد وجود دارد.
داروهای مسکن
بیماران داروهای تجویزی یا داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی بدون نسخه را برای درمان قاعدگی های دردناک مصرف می کنند.
بیشتر بخوانید : کیست اندومتریوز – علت، علائم و درمان
هورمون درمانی
پزشک گاهی داروهایی تجویز می کند که میزان استروژن تولیدی بدن را کاهش می دهند. هورمون درمانی قاعدگی را متوقف کرده یا تعداد دفعات آن را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد.
همچنین التهاب و خطر ایجاد کیست و اسکار تخمدان نیز کاهش می یابد. برای مثال، داروهای ضد بارداری خوراکی حاوی پروژسترون و استروژن برای مدیریت درد مفید هستند.
پزشک در برخی موارد نیز آگونیست های GnRH تجویز می کند که بیمار وضعیتی موقت شبیه به یائسگی را تجربه خواهد کرد.
مهارکننده های آروماتاز
مهارکننده های آروماتوز شکلی جدیدتر از هورمون درمانی هستند و آروماتاز که یک ماده شیمیایی افزایش دهنده تولید استروژن در بدن است را مسدود می کنند.
مهارکننده های آروماتاز برخلاف داروهای ضد بارداری خوراکی و داروهای GnRH، استروژن تخمدان را تحت تاثیر قرار نداده و تنها سنتز استروژن خارج از تخمدان را سرکوب می کنند. بر اساس تحقیقات، این دارو به ویژه برای زنان یائسه مفید است.
لاپاراسکوپی
لاپاراسکوپی به عنوان یک درمان جراحی نیز در نظر گرفته شده و بافت آندومتر پس از تشخیص پزشک در طول این عمل برداشته می شود.
جراح برای از بین بردن زائده ها برش های کوچکی در شکم ایجاد کرده یا آن ها را با حرارت از بین می برد و رگ های خونی را مجدد می بندد.
هیسترکتومی
پزشک در موارد شدید بیماری، هیسترکتومی کامل یا جزئی را توصیه می کند. جراح در طول در هیسترکتومی کامل، رحم و دهانه رحم را به طور کامل خارج کرده و در هیسترکتومی جزئی، تنها قسمت بالایی رحم را برمی دارد.
اگر اندومتریوز به تخمدان ها و لوله های فالوپ گسترش یافته باشد، جراح آن اندام ها را نیز خارج می کند.
این عمل رایج و بسیار ایمن است، اما مانند تمام جراحی های دیگر عوارضی همچون تب، عفونت، خونریزی شدید یا لخته شدن خون به همراه خواهد داشت.
بیمار پس از هیسترکتومی دیگر قادر به باردار شدن نیست. بنابراین قبل از انتخاب هیسترکتومی باید به دنبال مشاوره پزشکی باشید و به خصوص اگر قصد دارید بچه دار شوید گزینه های موجود را با دقت در نظر بگیرید.
عمل جراحی
در صورتی که علائم بیمار شدید باشد، پزشک جراحی را برای برداشتن یا حذف توده های آندومتر بدون آسیب زدن به اندام های تناسلی توصیه می کند.
روش های خانگی برای درمان آندومتریوز
چندین گزینه درمانی مختلف و مکمل از جمله طب سوزنی، طب گیاهی و روش های کایروپراکتیک وجود دارد.
با این حال شواهد کافی مبنی بر میزان اثربخشی این درمان ها در دسترس نیست و بیماران باید برای یافتن بهترین راه و مدیریت درد تلاش کنند.
ماساژ درمانی
محققان در مطالعه ای که در سال 2010 انجام شد دریافتند که ماساژ آرام ناحیه لگن، شکم، کمر و پهلوها بلافاصله قبل از شروع قاعدگی به کاهش درد مرتبط با اندومتریوز کمک می کند.
گرما درمانی
قرار دادن یک بطری آب گرم یا پد گرم در قسمت پایین شکم یا حمام آب گرم به شل شدن عضلات منقبض لگن کمک کرده و احتمالا درد را کاهش می دهد.
گرما یک درمان رایج برای دردهای قاعدگی است و در برخی از بیماران منجر به تسکین فوری یا تدریجی درد می شود.
یک مطالعه اثر پدهای گرم بر روی 81 بیمار دارای قاعدگی های دردناک را مورد بررسی قرار داد. محققان دریافتند که پد گرم به اندازه ایبوپروفن درد را تسکین می دهد.
رژیم غذایی
محققان برای کنترل درد آندومتریوز توصیه می کنند رژیم غذایی خود را تغییر دهید.
یک مطالعه نشان داده است که مصرف بلادراک (نوعی جلبک دریایی قهوه ای) به کاهش استروژن و تسریع رشد بافت ها کمک می کند.
مطالعه دیگری نشان می دهد که مصرف مقادیر زیاد میوه و چربی احتمال ابتلا به اندومتریوز را افزایش می دهد.
بیشتر بخوانید : نارسایی دهانه رحم
ورزش سبک
ورزش منظم باعث ترشح اندورفین یا هورمون شادی شده و درد را تسکین داده و به کاهش سطح استروژن بدن و بهبود علائم کمک می کند.
بهتر است برای آمادگی بدن قبل و بعد از هر تمرین حرکات کششی انجام دهید.
مدیریت استرس
محققان بر این باورند که استرس بر اندومتریوز تاثیر منفی دارد. هرچند این بیماری به خودی خود باعث استرس یا اضطراب ناشی از درد و سایر عوارض جانبی بالقوه می شود.
اما می توان علائم را با روش هایی برای کنترل استرس از جمله مدیتیشن، یوگا یا صرفا زمانی برای مراقبت از خود تسکین داد.
همچنین عاقلانه است که قبل از انجام تکنیک های مختلف با یک درمانگر مشورت کرده و نکاتی برای مدیریت استرس دریافت کنید.
برای تشخیص علائم بیماری آندومتریوز و درمان می توانید به کلینیک دکتر عاطفه نظری مراجعه کنید.
شماره تلفن های تماس برای دریافت نوبت از کلینیک دکتر عاطفه نظری
09036830686 – 02165833148 – 02166661879
سایر اطلاعات تماس همراه با آدرس کلینیک صفحه تماس با ما
