هیپرپلازی آندومتر رحم چیست
هیپرپلازی آندومتر رحم، بیماری است که در آن پوشش داخلی رحم یا همان آندومتر بیش از حد معمول ضخیم می شود.
آندومتر در طول چرخه قاعدگی در پاسخ به هورمون ها تغییر می کند. در بخش اول این چرخه، هورمون استروژن سبب ضخامت آندومتر می شود تا رحم را برای بارداری آماده کند.
در اواسط چرخه، یک تخمک از یکی از تخمدان ها آزاد می شود. اگر این تخمک بارور نشود، هورمون پروژسترون سبب ریزش آندومتر و در نهایت قاعدگی خواهد شد.
در هیپرپلازی آندومتر، آندومتر حتی بعد از تخمک گذاری ضخیم می شود که مشکلاتی را در پی خواهد داشت از جمله:
- خونریزی های شدید قاعدگی
- قاعدگی های نا منظم
- خونریزی بعد از یائسگی
- آنمی
- سرطان آندومتر
با اینکه هیپرپلازی آندومتر بدخیم نیست، اما در صورت عدم درمان ممکن است در مواردی به سرطان آندومتر تبدیل شود.
انواع هیپرپلازی آندومتر رحم
دو نوع هیپرپلازی آندومتر وجود دارد:
- هیپرپلازی آتیپیک که شامل سلول های غیر طبیعی اندومتر می شود..
- هیپرپلازی بدون آتیپی (ساده) که سلول های طبیعی آندومتر را درگیر می کند
در حالی که هر دو این موارد احتمال بروز سرطان آندومتر را افزایش می دهند، اما این خطر در صورتی افزایش می یابد که سلول های آندومتر غیر طبیعی باشند.
علت بروز هیپرپلازی آندومتر رحم
هیپرپلازی آندومتر به علت عدم تعادل هورمونی ایجاد می شود مخصوصاً سطح بالای استروژن در مقایسه با پروژسترون.
استروژن هورمونی است که مسئولیت ایجاد ضخامت نرمال آندومتر را در طول نیمه اول چرخه قاعدگی بر عهده دارد.
وقتی استروژن با مقدار مناسبی از پروژسترون متعادل شود، آندومتر ساخته شده و بعد نازک خواهد شد.
با وجود حجم بالایی از استروژن، این پوشش بیش از حد تحریک می شود و به ضخیم شدن ادامه می دهد.
به مرور، این پوشش ضخیم شروع به ایجاد تغییرات غیر طبیعی می کند.
عوامل خطرساز در هیپرپلازی آندومتر
در حالی که عوامل خطرساز بسیاری وجود دارد که احتمال بروز هیپرپلازی را افزایش می دهد، اما داشتن یک یا چند مورد از عوامل زیر صرفاً به معنای ابتلای قطعی به این بیماری نیست.
برخی عوامل شایع در بروز هیپرپلازی اندومتر عبارتند از:
- سن بالای ۳۵ سال
- شروع زود هنگام قاعدگی یا دیر هنگام یائسگی
- اضافه وزن
- مصرف سیگار
- سابقه خانوادگی سرطان رحم، سرطان روده بزرگ یا سرطان تخمدان
- سابقه دیابت، سندرم تخمدان پلی کیستیک، بیماری کیسه صفرا، بیماری تیروئید
تشخیص هیپرپلازی آندومتر
پزشک ممکن است چند آزمایش برای تشخیص صحیح هیپرپلازی آندومتر و حذف سایر شرایط ایجاد کننده خونریزی های غیر طبیعی رحم تجویز کند. این آزمایشات عبارتند از:
- بیوپسی آندومتر : در این روش سریع، پزشک اندکی از بافت آندومتر را برمی دارد که قدری درد خواهید داشت. این بافت از نظر وجود سلول های غیر طبیعی بررسی می شود.
- هیستروسکوپی : نوعی جراحی سرپایی است که در آن پزشک به صورت مستقیم پوشش داخل رحم را مشاهده می کند و مطمئن می شود از تمامی نواحی آندومتر نمونه برداری شده باشد.
- سونوگرافی ترانس واژینال لگن : این روش از امواج صوتی برای تولید تصاویری از حفره لگن و اندام های درون آن استفاده می کند.
این شیوه برای رد سایر علل خونریزی های غیر طبیعی به کار می رود.
- آزمایش خون : از برخی آزمایشات خون برای رد سایر علل خونریزی های غیر طبیعی واژن استفاده می شود. آزمایش خون نمی تواند هیپرپلازی آندومتر را تشخیص دهد.
درمان هیپرپلازی آندومتر رحم
هیپرپلازی آندومتر اغلب با پروژستین قابل درمان است. انواع مختلفی از پروژستین وجود دارد از جمله:
- قرص های ضد بارداری
- پروژسترون درمانی
- ابلیشن آندومتر
- کرم و ژل واژینال
- دستگاه داخل رحمی (IUD)
- اگر یائسه هستید، پزشک احتمالاً هیسترکتومی توصیه کند که برداشتن رحم با جراحی است
همچنین برای درمان از هورمون مصنوعی استفاده می شود که به صورت خوراکی، موضعی و به شکل کرم واژینال تزریقی یا با دستگاه داخل رحمی است.
اگر هیپرپلازی ساده دارید که رایج ترین نوع است، خطر سرطانی شدن آن بسیار اندک خواهد بود.
اگر هیپرپلازی آتیپیک دارید، احتمال ابتلا به سرطان بیشتر است. در هیپرپلازی ساده که آتیپیکال است، احتمال سرطانی شدن هرگونه ضایعه با عدم درمان حدود ۸ درصد خواهد بود.
هیپرپلازی پیچیده که غیر معمولاً است، با عدم درمان در ۲۹ درصد از موارد به سرطان تبدیل می شود.
اگر تشخیص هیپرپلازی آتیپیک باشد و دیگر مایل به فرزند آوری نیستید احتمالاً هیسترکتومی تجویز شود چون خطر سرطان رحم با وجود هیپرپلازی آتیپیک افزایش می یابد.
بیشتر بخوانید : نحوه تشخیص پولیپ رحم و راه های پیشگیری
زمان مراجعه به پزشک برای هیپرپلازی آندومتر رحم
در صورت تجربه موارد زیر با پزشک مشورت کنید:
- خونریزی شدید و غیرطبیعی
- خونریزی بعد از یائسگی
- کرمپ های دردناک حین قاعدگی
- درد حین دفع ادرار (دیسوریا)
- مقاربت دردناک (دیسپارونی)
- درد لگن
- ترشح غیر طبیعی واژن
- دوره های قاعدگی که حذف می شوند
هیپرپلازی آندومتر با آتیپی
اگر هیپرپلازی اندومتر با آتیپی همراه است، خطر ابتلا به سرطان آندومتر بیشتر می شود.
به علت افزایش خطر، درمان تهاجمی تر خواهد شد که هیسترکتومی به عنوان اولین خط درمانی برای افرادی که مایل به فرزندآوری نیستند تجویز می شود.
در صورت تشخیص هیپرپلازی آتیپیک و تصمیم فرد برای بارداری، احتمالاً درمان با پروژسترون پیش خواهد رفت.
این کار ترجیحاً با IUD لوونورژسترل انجام می شود و جهت اطمینان از تاثیر درمان، نمونه گیری مکرر آندومتر صورت می گیرد.
پزشک هم توصیه می کند برای اقدامات خاص جهت فرزند آوری، به متخصص باروری مراجعه کنید.
بعد از اتمام فرزند آوری، پزشک هیسترکتومی پیشنهاد می کند چون هیپرپلازی آتیپیک آندومتر احتمال عود بالایی دارد.
بیشتر بخوانید : آندومتریوز + روش‌های درمان خانگی و علائم آن
چشم انداز هیپرپلازی آندومتر رحم
چشم اندازِ بیشتر افراد مبتلا به هیپرپلازی آندومتر خوب است و در اکثر موارد یا خود به خود رفع می شود و یا به درمان پروژسترون پاسخ می دهد.
اگر هیپرپلازی با آتیپی همراه باشد، پزشک درمان های تهاجمی تر برای کاهش یا از بین بردن خطر ابتلا به سرطان آندومتر توصیه می کند.
برای تشخیص و درمان هیپرپلازی آندومتر رحم می توانید به کلینیک دکتر عاطفه نظری متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید.
شماره تلفن های تماس برای دریافت نوبت
09036830686 – 02165833148 – 02166661879
سایر اطلاعات تماس همراه با آدرس کلینیک صفحه تماس با ما
