متخصص زنان و زایمان (Obstetrician Gynecologist) پزشکی است که در درمان بیماری ها و اختلالات دستگاه تولید مثل زنان تخصص دارد. این پزشک بیماری هایی که روی قاعدگی، بارداری، زایمان، کف لگن و اندام های داخلی و خارجی تولید مثل تاثیر می گذارند تشخیص داده و درمان می کند.
متخصص زنان و زایمان در مطب، کلینیک و بیمارستان کار می کند و تشخیص بیماری ها، تجویز نسخه، انجام عمل های سرپایی در مطب را هم انجام می دهد.
حوزه زنان و زایمان بسیار وسیع و متنوع است. برخی از پزشکان انواع مختلفی از مشکلات اندام های تولید مثل را درمان می کنند و عده ای دیگر با تمرکز بر فلوشیپی خاص روی یک حوزه پزشکی مربوط به زنان فوق تخصص می گیرند.
متخصص زنان و زایمان چه کاری انجام می دهد؟
متخصص زنان و زایمان، بیماری های مختلف زنان را در جوانان و سالخوردگان درمان می کند.
تمرکز این تخصص روی مراقبت از سلامت دستگاه تولید مثل، بارداری و زایمان است.
بسیاری از این پزشکان زمان خود را بین بیمارستان و مطب تقسیم می کنند. در بیمارستان نظارت بر زایمان، انجام اعمال جراحی زنان و سرکشی بیماران از وظایف متخصص زنان و زایمان است.
در مطب، این متخصص، مراقبت های پزشکی و معاینات زنان، چکاپ های بارداری، بررسی اختلالات لگن، درمان ناباروری، تشخیص مشکلات ادراری، درد لگن، بیماری های مقاربتی و گزینه های مختلف پیشگیری از بارداری را انجام می دهد.
همچنین برخی اقدامات درمانی خاص مثل وارد کردن برخی تجهیزات و وسایل به داخل رحم و یا سونوگرافی رحم در مطب انجام می شود.

متخصص زنان و زایمان چه مراقبت های پزشکی ای انجام می دهد؟
همانطور که پیش تر اشاره کردیم انواع مختلفی از بیماری ها و اختلالات روی زنان تاثیر گذاشته که متخصص زنان و زایمان آنها را تشخیص داده و رفع می کند.
۵ مورد از رایج ترین این مشکلات در حوزه های زیر قرار دارند:
- بارداری و زایمان
- خونریزی های غیرطبیعی رحم
- مشکلات مربوط به یائسگی
- واژینیت یا التهاب فرج
- درد لگن
متخصص زنان و زایمان چه اقداماتی در مطب انجام می دهد؟
اقدامات درمانی که در مطب انجام می شوند معمولا زیاد جدی نبوده و پزشک بدون نیاز به مراقبت های شدید و مرکز جراحی آن را برعهده می گیرد.
انواع مختلفی از این اقدامات وجود دارد از جمله:
- وارد و خارج سازی وسایل پیشگیری از بارداری داخل رحمی
- تست پاپ اسمیر برای تشخیص سرطان
- معاینه سینه ها
- نمونه برداری
- سونوگرافی و معاینه بالینی
- قرار دادن یا بیرون آوردن پساری جهت درمان اختلال عملکرد کف لگن
تفاوت بین متخصص زایمان و متخصص بیماری های زنان چیست؟
بسیاری از متخصصین زنان و زایمان هم مسائل مرتبط با بارداری و زایمان و هم تشخیص و درمان بیماری های زنان را انجام می دهند.
متخصص زایمان شاخه ای از پزشکی است که هدف آن مراقبت های پزشکی زنان باردار است.
این مراقبت ها شامل نظارت بر مادر در دوران بارداری و زمان زایمان و حتی بعد از زایمان می شود.
متخصص زایمان رشد و سلامت نوزاد را چک می کند، همچنین بررسی سلامت مادر، تجویز آزمایش های مهم غربالگری و برنامه ریزی نحوه زایمان هم از وظایف این پزشک است.
تمرکز متخصص بیماری های زنان بر روی مراقبت های لازم از دستگاه تولید مثل زنان است.
این مراقبت ها عبارتند از:
- غربالگری های سرطان دهانه رحم با انجام پاپ اسمیر
- درمان اختلالات قاعدگی
- تشخیص اختلالات ادراری و درمان
- تجویز انواع وسایل پیشگیری از بارداری
- کنترل اختلالات کف لگن و درمان آنها
- بررسی و تشخیص اختلالات تخمدان و درمان آنها

زمینه های پزشکی
آیا متخصص زنان و زایمان می تواند در زمینه های پزشکی مثل پزشکی باروری تخصص داشته باشد؟
درست مثل سایر زمینه های پزشکی، متخصص زنان و زایمان می تواند در زمینه خاصی از پزشکی تخصص داشته باشد.
این امر نیازمند یک سال تحصیل در آن رشته خاص است که به آن فلوشیپ می گویند.
بعد از اتمام فلوشیب، امتحان بورد تخصصی جهت دریافت گواهینامه تخصص گرفته می شود.
چند مورد از تخصص های فلوشیپ عبارتند از:
سرطان شناسی (آنکولوژی) زنان
این تخصص، تمرکز روی درمان سرطان های دستگاه تولید مثل زنان دارد.
پزشک سرطان شناس زنان، تومورهای سرطانی را جراحی کرده، بر داروهای شیمی درمانی سرطان زنان نظارت داشته و با سایر پزشکان متخصص مثل دکتر پرتو درمانی برای کنترل سرطان همکاری می کند.
پزشکی مادر و جنین
تمرکز این تخصص بر مراقبت از زنان باردار است. این پزشک، زنان با حاملگی های پرخطر و آنهایی که بیش از یک کودک را باردار هستند نظارت می کند.
پزشک غدد درون ریز و ناباروری
در این تخصص تمرکز متخصص زنان بر روی زنانی است که در باردار شدن مشکل دارند.
در این صورت درمان بیماری های غدد که روی باروری تاثیر گذاشته اند انجام می شود.
بیشتر بخوانید : متخصص زنان و زایمان و نازایی در تهران

آیا متخصص زنان و زایمان جراح لگن است؟
بله متخصص زنان و زایمان جراحی های لگن هم انجام می دهد. رایج ترین جراحی ای که این متخصص انجام می دهد عمل سزارین است.
سزارین روی سلامت مادر تاثیر گذاشته و به علل مختلف ضروری است از جمله:
- قرارگیری نامناسب نوزاد در شکم
- وضعیت نامناسب جفت (جفت سرراهی)
- قرارگیری رگ در مجرای دهانه رحم (عروق سرراهی – وازوپریا)
- بارداری های دوقلویی یا بیشتر
- ابتلای مادر به بیماری هایی همچون تبخال تناسلی یا اچ آی وی
- زایمانی که پیش نمی رود و مدت زیادی طول کشیده است
- بیماری های مهلک
- نقص های جنینی
- وزن بسیار بالای جنین
سایر جراحی های رایج که متخصص زنان و زایمان انجام می دهد عبارت است از:
- هیسترکتومی (با یا بدون اوفورکتومی) – برداشتن رحم با یا بدون تخمدان
- میومکتومی – برداشتن تومورهای لیومیومای خوش خیم (که فیبروئید هم نامیده می شود)
- جراحی اندام های لگن برای اصلاح افتادگی ها (پرولاپس)
- اوفورکتومی – برداشتن تخمدان ها
- سالپینگکتومی – برداشتن لوله های فالوپ
- ابلیشن اندومتر– برداشتن غشاء حفره آندومتر، اغلب جهت رفع پریود های سنگین
بیشتر بخوانید : پریود یا قاعدگی غیر طبیعی در زنان + علت ها و درمان
جدید ترین نوآوری های پزشکی در زمینه زنان و زایمان چیست؟
یکی از خطرناک ترین عوارض بعد از زایمان هموراژی است یعنی از دست دادن حجم بالایی از خون.
قبلا داروها، محصولات خونی، عمل ها و حتی هیسترکتومی برای پیشگیری از از دست دادن خون تجویز می شد.
گزینه های غیر جراحی هم فقط محدود به بالون رحم بود که با افزایش حجم و باز شدن، جریان خون را مثل تامپون به خود جذب می کرد. گرچه به ندرت بعد از زایمان استفاده می شد.
اخیر نوآوری های جدیدی در زمینه وکیوم خون و دستگاه های مربوط برای خونریزی های بعد از زایمان به عنوان یک روش درمانی عرضه شده است.
این وسایل به متخصص زنان و زایمان امکان می دهند از فشار منفی در رحم برای قطع خونریزی رگ های خونی استفاده کند.
این روش های کم تهاجمی برای درمان هموراژی بعد از زایمان عوارض بسیار اندکی دارند. نوآوری دیگر در حوزه زنان و زایمان، توانایی فراهم کردن جنین درمانی (فتال تراپی) در رحم است.
این تکنولوژی به پزشک اجازه می دهد بدون قطع حاملگی، جنین را در داخل رحم درمان کند.
عوارضی مثل سندرم انتقال خون دوقلوها (که در آن یک قل در رحم بیشترین حجم خون و مواد مغذی را دریافت می کند) و اسپینابیفیدا (سندرم بدشکلی نخاع) پیش از تولد قابل درمان هستند.
برای تشخیص و درمان بیماری های زنان و ناباروری و دریافت مراقبت های بارداری و زایمان در تهران به کلینیک دکتر عاطفه نظری مراجعه کنید. ما در کلینیک دکتر عاطفه نظری متخصص زنان و زایمان بهترین خدمات تشخیص و درمان را برای بیماری های زنان ارائه می دهیم.
شماره تلفن های تماس برای دریافت نوبت از کلینیک دکتر عاطفه نظری
09036830686 – 02165833148 – 02166661879
سایر اطلاعات تماس همراه با آدرس کلینیک صفحه تماس با ما