چسبندگی های درون رحمی (سندرم آشرمن)
یک بارداری موفق نیازمند فاکتورهایی بیش از تخمک با کیفیت و اسپرم سالم است. رحم که کودک در آن رشد می کند، عامل بسیار مهمی قلمداد می شود.
می دانیم دلایل بسیاری از ناباروری ها در زنان، مشکلات موجود در رحم هستند. چسبندگی های درون رحمی که به نام سندرم آشرمن هم شناخته می شوند یکی از این مشکلات است.
چسبندگی درون رحمی (IUA) بیماری است که در آن اسکار جراحی رحم می تواند سبب اختلال در عملکرد قاعدگی و تولید مثل شود.
وقتی که IUA با هماتومتر (انباشته شدن خون در رحم) و انسداد خروجی همراه باشد، سبب دردی خواهد شد که به عنوان سندرم آشرمن شناخته می شود.
اگر چسبندگی مانع از بارداری شود، متخصص ناباروری می تواند به مادر کمک کند. این متخصصین دانش و ابزار کافی جهت تشخیص و درمان این مشکل را دارند.
چسبندگی داخل رحمی چیست
به اسکارهای داخل رحم، چسبندگی داخل رحمی می گویند. این اسکارها ممکن است بعد از انجام برخی روش ها مثل دیلاتاسیون و کورتاژ به وجود بیایند که در این شیوه ها پوشش داخل رحم خراشیده می شود.
این چسبندگی ها، نوارهایی از جنس بافت فیبری هستند که در حفره آندومتر در پاسخ به عمل جراحی انجام شده روی رحم تشکیل می شوند.
شدت این چسبندگی ها، از رشته های نازک بافت، تا از بین رفتن کامل حفره رحم متغیر است.
عواقب بالینی عبارتند از ناباروری، سقط مکرر در حاملگی، اختلالات قاعدگی و درد. چالش های بالینی شامل پیشگیری از بروز چسبندگی و جلوگیری از چسبندگی های مکرر بعد از جراحی است.
از کورتاژ برای سقط جنین، حذف بقایای جفت بعد از زایمان یا سقط و یا برداشتن فیبروم رحم یا میوم استفاده می شود. چسبندگی داخل رحم می تواند سبب خونریزی و ناباروری شود.
نکات مهم درباره سندرم آشرمن
یک رحم سالم، حفره ای باز و دیواره هایی دارد که توسط آندومتر (پوشش رحم) پوشانده شده است.
وقتی فرد دچار چسبندگی رحم می شود، بافت اسکار ایجاد خواهد شد و همین امر سبب چسبیده شدن دیواره های داخلی رحم به هم می شود.
در نتیجه لانه گزینی جنین در آندومتر مشکل است. برخی زنان با مشکل چسبندگی درون رحمی، نوارهای نازکی از بافت اسکار دارند و در برخی دیگر این نوارها ضخیم است.
در موارد بسیار شدید، کل حفره رحم به علت وجود این بافت بسته می شود. سندرم آشرمن معمولاً زمانی به وجود می آید که عفونت و آسیب به حفره رحم وارد شود.
در حالی که روش دیلاتاسیون و کورتاژ یکی از علل شایع چسبندگی به شمار می آید، بیماری های دیگر هم می توانند باعث تشکیل بافت اسکار در رحم بشوند مثل:
- عفونت دیواره رحم (آندومتر)
- برداشتن فیبروم رحم از طریق جراحی
- سزارین
- ابلیشن اندومتر
چسبندگی های درون رحمی به علت آسیب به دیواره رحم
- علت این امر می تواند خراش رحم باردار (کورتاژ) در زمان سقط، ختم بارداری یا بعد از سزارین باشد.
توضیح احتمالی برای تشکیل بافت اسکار در رحم حاوی جنین، سطح پایین استروژن است که در زمان جراحی وجود دارد.
استروژن برای بازسازی لایه داخلی رحم لازم است و سطح پایین استروژن سبب بروز بافت اِسکار می شود.
- ضربه به رحم غیر باردار هم می تواند سندرم آشرمن را در پی داشته باشد. بعد از خراش دادن (کورتاژ تشخیصی)، جراحی برای حذف فیبروم ها (میوکتومی) و قرار دادن دستگاه IUD امکان بروز مجدد بافت اسکار وجود دارد.
- جراحی هیسترسکوپی می تواند منجر به بافت اسکار شود. جراحی هایی که باعث بروز بافت اسکار می شوند، برداشتن فیبروم (۳۰ تا ۴۵ درصد احتمال)، برداشتن سپتوم رحم (۶ تا ۷ درصد) و ابلیشن آندومتر (۳۵ درصد) هستند.
- نقش عفونت ها هم بحث برانگیز است. بافت اسکار ناشی از بیماری سل می تواند کل پوشش داخل رحم را کاملا تحریک کند.
- از استعداد ژنتیکی هم نباید غافل شد. برخی از بیماران مستعد بافت اسکار هستند و می توانند شکل شدید چسبندگی در رحم حتی با یک کورتاژ ملایم یا بدون هیچ دلیلی پیدا کنند.
بیشتر بخوانید : فیبروم رحم چیست؟ عوامل، تشخیص و درمان
علائم چسبندگی داخل رحم
چسبندگی های داخل رحم می توانند باعث مشکلات قاعدگی، (خونریزی کم یا قطع قاعدگی، قاعدگی دردناک)، نا باروری و سقط مکرر شوند.
همچنین گاهی اوقات بدون علامت هستند. علائم این مشکل، بر پایه شدت بیماری متفاوت است.
بیمارانی که برخی درجات چسبندگی را دارند ممکن است دچار قاعدگی های سبک شوند و در موارد شدید قاعدگی قطع می شود.
اگر انسداد جریان قاعدگی به وجود بیاید، خون در حفره رحم جمع شده (هماتومتر) و درد ایجاد خواهد شد.
از علائم سندرم آشرمن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پریود های بسیار خفیف (هیپومنوره)
- قطع پریود (آمنوره)
- کرمپ و درد بسیار شدید
- عدم بارداری یا عدم حفظ بارداری تا زایمان
- برخی زنان هیچ علائمی ندارند و برخی دیگر دارای پریود های طبیعی هستند
بیشتر بخوانید : آشنایی با تلقیح داخل رحمی (IUI) برای درمان ناباروری
هیستروسکوپی برای چسبندگی داخل رحم
هیستروسکوپی برای حذف چسبندگی داخل رحم استفاده می شود. سونوگرافی شکمی در ترکیب با هیستروسکوپی مفید است و به پزشک در پیشگیری از سوراخ شدن رحم کمک می کند.
در موارد شدید، احتمالاً بیش از یک روش برای درمان موفق چسبندگی رحم احتیاج شود. بعد از عمل، بیمار باید دوزهای بالایی از استروژن مصرف کند تا پوشش رحم (آندومتر) بازسازی شود و روی سطوحی که قبلاً بافت اسکار وجود داشت بپوشاند.
در موارد چسبندگی شدید، بعد از عمل، بالُنی داخل رحم (چند روز تا دو هفته) قرار داده می شود تا دیواره های رحم در زمان بهبودی از هم جدا شوند.
پزشک توصیه به پیگیری های آتی (سونوهیستروگرام HSG) ۴ تا ۶ هفته بعد از جراحی برای تایید حذف کامل چسبندگی ها می کند.
بعد از برداشتن چسبندگی های شدید رحم از طریق هیستروسکوپی، هر بارداری ای که بعد از آن ایجاد می شود با عوارضی مثل زایمان زودرس، خونریزی در سه ماهه سوم و چسبیدن غیر طبیعی جفت به پوشش رحم روبرو خواهد شد.
برای زنانی که آندومتر در آنها آسیب گسترده دیده و به درمان هیستروسکوپی پاسخ نمی دهند، رحم اجاره ای بهترین گزینه است.
برای درمان چسبندگی داخل رحمی می توانید به کلینیک دکتر عاطفه نظری مراجعه کنید.
شماره تلفن های تماس برای دریافت نوبت
09036830686 – 02165833148 – 02166661879
سایر اطلاعات تماس همراه با آدرس کلینیک صفحه تماس با ما
