پولیپ دهانه رحم در بارداری برای حدود ۲۵ درصد از زنان تشخیص داده می شود که تا حدودی طبیعی است.
در این صورت برای مادر سوال پیش می آید که چگونه این مشکل روی فرزند من تاثیر خواهد گذاشت؟ به همین علت باید رشد توده ای اضافه در دهانه رحم و خطرات آن در دوران بارداری را به خوبی در نظر گرفت.
پولیپ چیست
پولیپ تکثیر اندوسرویکس یا همان لایه بافتی اپیتلیال کانال سرویکال است. ممکن است این مشکل بدون هیچ علامتی باشد اما اغلب علائم آن، در ترشحات فرد دیده می شود.
در معاینه، هم توده های تکی و هم چند گانه تشخیص داده می شوند. پولیپ موجود در کانال سرویکال از نظر ساختاری شبیه قارچ است.
پایه قارچ با چندین مویرگ سوراخ شده و رنگ این توده از صورتی بسیار کم رنگ تا قرمز مایل به بنفش متغیر است.
طول این توده معمولاً بیش از ۲ سانتی متر نیست. با رشد، آنها کم کم وارد کانال واژینال شده و خونریزی و آسیب ایجاد می کنند.
طبق ساختار بافتی ای که دارند، انواع این توده ها به شکل های زیر دسته بندی می شوند:
- نتیجه رشد غده های اندوسرویکس هستند
- پیشرفت از سمت بافت اتصالی و تمایل به بدخیم بودن
اگرچه پولیپ دسیدوا (غشای مخاطی دور جنین) اغلب در دوران بارداری دیده می شود اما بیشتر در نتیجه تغییرات هورمونی در بدن زنان به وجود می آید.
علل بروز پولیپ دهانه رحم در دوران بارداری
در ۹۰ درصد از موارد، پولیپ دهانه رحم در دوران بارداری طبیعتی هورمونی دارد. در این مورد، درباره توده های دسیدوال صحبت می کنیم.
پولیپ دهانه رحم در دوران بارداری پدیده نادری است. اگر چنین پاتولوژی ای تشخیص داده شد، خطر سقط زود هنگام بالا می رود.
با اینکه بروز پولیپ یکی از رایج ترین بیماری های زنان است، علت دقیق آن هنوز هم ناشناخته مانده است.
این مشکل به علت افزایش در تجمع خون هورمون پروژسترون رخ می دهد. در این صورت افزایش غلظت و حجم خون غشای مخاطی رحم و کانال سرویکس ایجاد می شود.
به همین علت سایز آندوسرویکس افزایش یافته و به سمت کانال واژن بیرون می زند. عوامل پیش نیازی که سبب بروز این مشکل می شوند عبارتند از:
- آسیب های سرویکال در زایمان های قبلی
- آسیب ها به علت مداخلات جراحی (سقط، کورتاژ تشخیصی)
- بیماری های عفونی و التهابی اندام های تولید مثل (مثل بیماری های مقاربتی)
- عدم ثبات هورمونی بدن که منجر به پریود های غیر طبیعی می شود
بیشتر بخوانید : درمان پولیپ دهانه رحم
احتمال تشکیل پولیپ با فاکتورهای زیر افزایش می یابد:
- التهاب مزمن دهانه رحم یا حفره رحمی
- سابقه بیماری های آمیزشی
- پاتولوژی هایی که در آن آندومتریوم رشد می یابد
- اختلالات هورمونی
- سابقه خراشیدن بافت دهانه رحم
- تکثیر پاتولوژیکی رگ های خونی
- بیماری های خود ایمنی
- اختلالات اندوکرین
- استعداد ژنتیکی
اسکارهای موجود در کانال سرویکال می توانند علل دیگری هم داشته باشند. مصرف کنترل نشده داروها، اضافه وزن، اختلالات متابولیک همگی منجر به بروز پاتولوژی خواهند شد.
یک نئوپلاسم ممکن است به علت حاملگی نا موفق که منجر به سقط می شود به وجود بیاید.
استفاده طولانی مدت از آی.یو.دی، ساختار طبیعی بافت آندومتر را تغییر خواهد داد. شروع بارداری ممکن است با شکل گیری پولیپ ها پیچیده شود.
هیچ داده قابل اطمینانی برای تعیین بروز این مشکل وجود ندارد و نباید مصرف داروهای تجویزی را سر خود به علت افزایش خطر بروز چنین پاتولوژی هایی متوقف کرد.
علائم و نشانه های پولیپ دهانه رحم در دوران بارداری
اغلب پولیپ ها بدون علامت هستند. تا وقتی تومور کوچک است، درد و ناراحتی ایجاد نمی شود.
فرد بعد از بارداری باید بداند چگونه این مشکل خود را نشان می دهد. اغلب، بررسی ناحیه کانال سرویکال، لقاح را به عقب می اندازد.
علت این امر تا حدودی ناتوانی اسپرم در نفوذ به ناحیه تناسلی است. همچنین به دلیل تغییرات هورمونی، تخمک گذاری ممکن است اصلا رخ ندهد.
موارد مختلفی چرخه قاعدگی را برهم می زنند و حتی تلاش برای ivf هم بی ثمر می شود.
اگر در هرصورت بارداری رخ داد، علائم بالینی زیر، شکل گیری پولیپ را نشان خواهند داد:
اگر در هرصورت بارداری رخ داد، علائم بالینی زیر، شکل گیری پولیپ را نشان خواهند داد:
- درد زیر شکم و کرمپ
- رنگ قهوه ای روشن کانال سرویکال
- ترشح سفید با بویی خاص
- خونریزی جزئی بعد از ورزش
- بروز مخاط خونی بعد از معاینه متخصص زنان
پولیپ دهانه رحم در زنان باردار به ندرت دچار خونریزی می شود. اگر بزرگ باشد، خطر آسیب ها افزایش می یابد و ترشحات قرمز یا قهوه ای به وجود می آیند.
سوزش تنها وقتی رخ می دهد که عفونت هم در بدن باشد. این مسئله در دوران بارداری خطرناک است چرا که پاتوژن ها می توانند روی رشد جنین و غذا رسانی به آن تاثیر منفی بگذارند.
عوارض و خطرات پولیپ دهانه رحم در بارداری
توده هایی که رشد و تکثیر ندارند اصولا نباید هیچ آسیبی به فرد وارد کنند. اصلی ترین نگرانی برای این مادر، بروز تغییرات جزئی در ترشحات است.
پولیپ دهانه رحم که در دوران بارداری افزایش سایز پیدا می کند، باعث بروز عوارض زیر خواهد شد:
- تهدید به ختم بارداری در سطوح اولیه
- التهاب کانال سرویکال و واژن
- نارسایی دهانه رحم که منجر به زایمان زودرس می شود
- خونریزی شدید از کانال سرویکال
برای پیشگیری از بروز چنین مشکلات پاتولوژیکی ای در دوران بارداری، فرد باید از دستورات و توصیه های پزشک در خصوص تشخیص و درمان تبعیت کند.
بیشتر بخوانید : برداشتن پولیپ رحم در تهران و انتظارات آن
برداشتن پولیپ در دوران بارداری
در صورت تشخیص پولیپ دهانه رحم در دوران بارداری، مهم ترین اقدام، یافتن طبیعت و علت بروز آن است.
پس در اکثر موارد هیچ اقدامی انجام نمی شود و فقط نظارت صورت می گیرد. گاهی اوقات، به جراحی نیاز است و علت آن را می توان این گونه نام برد:
- خونریزی بر اثر تماس
- زخم روی سطح پولیپ
- شک به بدخیم بودن
- با رشد پولیپ، تهدید به سقط وجود دارد (کرمپ، درد شکم، اتساع کانال سرویکال)
برداشتن پولیپ دهانه رحم بدون درد بوده و برای زن باردار کاملا ایمن است. رشد توده به داخل کانال واژن با اقدامات مختلفی متوقف می شود.
برداشتن کامل بافت پولیپ بسیار مهم است چرا که در غیر این صورت دوباره رشد مجدد خواهد داشت.
به همین منظور کورتاژ عمیق کانال سرویکال انجام می شود. تاکتیک های بیشتر بستگی به مکان پولیپ دارد.
اگر پولیپ نزدیک بخش داخلی رحم رشد کند، احتمالا نیازمند بخیه روی سرویکس جهت پیشگیری از سقط باشد.
جراحی با مدارک و شواهد کافی و مناسب معمولا طی هفته ۱۶ تا ۲۸ بارداری انجام خواهد شد.
این زمان ایمن ترین دوره برای جنین است. اگر موقعیت اضطراری و اورژانسی باشد (خونریزی شدید یا تشخیص سلول های سرطانی)، جراحی در هر دوره ای از بارداری ضروری خواهد بود.
پولیپ دسیدوال
شکل خاصی از این بیماری که فقط در دوران بارداری رخ می دهد پولیپ دسیدوال نام دارد.
این پولیپ از غشای دسیدوال شکل می گیرد یعنی بخشی از آندومتریوم که وظیفه غذارسانی و محافظت از جنین را تا هفته ۴۰ بر عهده دارد.
بافت مخاطی رحم گسترش می یابد تا موقعیت مناسبی برای رشد نوزاد ایجاد کند. گاهی اوقات بافت دسیدوال پیش از حد شکل گرفته و بخشی از آن به خارج از رحم می رود. سپس در کانال سرویکال آویزان می شود.
در معاینه این توده به شکل پولیپ دیده می شود یعنی چیزی شبیه توده ای قارچ مانند.
بسیاری از فاکتورها در ایجاد پولیپ دسیدوال دخیل هستند اما عامل اصلی، تغییرات هورمونی در دوران بارداری است.
تکثیر بیش از حد بافت سبب سقط جنین می شود اما این نظریه به اثبات نرسیده است.
پولیپ دسیدوال برای جنین و مادر خطرناک به حساب نمی آید. در کلِ بارداری وجود دارد و با امنیت کامل حین زایمان با جفت دفع می شود و به همین علت به درمانی هم نیازی نیست.
بیشتر بخوانید : فیبروم رحم چیست + علائم تشخیص و درمان
انواع پولیپ
در دوران بارداری، فقط پولیپ دسیدوال ایجاد نمی شود بلکه سایر انواع پولیپ دهانه رحم هم به وجود می آید.
این ها پولیپ هایی هستند که قبل از تشکیل جنین به وجود می آیند. در هر صورت بروز این مشکل در هر بخش از دوران بارداری امکان پذیر است.
این پولیپ ها به گروه های مختلفی تقسیم می شوند:
- گلاندولار : منحصراً متشکل از سلول های لایه مخاطی است. این توده کوچک بوده و به ندرت به دو سانتی متر می رسد. خطر بدخیمی بسیار اندک است و بعد از حذف، تقریباً هرگز عود نخواهد کرد.
- فیبروز گلاندولار : متشکل از بافت های اتصالی و سلول های مخاطی است، حدود ۲ تا ۳ سانتی متر طول دارد و به ندرت بدخیم می شود. بعد از حذف، امکان عود مجدد وجود دارد.
- فیبروز : پولیپی که حاصل از بافت های اتصالی است، افزایش سایز دارد و در سال های نزدیک به یائسگی ایجاد می شود. بنابراین به ندرت در بارداری مشاهده شده است. امکان تبدیل آن به تومور بدخیم وجود دارد و اغلب بعد از حذف عود مجدد را شاهد هستیم.
- آدنوماتوز : از اپیتلیوم مخاطی رشد می کند اما حاوی سلول های نامعمول است. بیشتر در اواخر سال های باروری و نزدیک به یائسگی مشاهده می شود، پیش سرطانی بوده و اغلب عود مجدد دارد.
تعیین نوع پولیپ بعد از بیوپسی مشخص می شود. طبق مکان بروز پولیپ ها، همه آنها به دو دسته تقسیم می شوند:
- پولیپ کانال سرویکال که در اندوسرویکس ایجاد شده و به حفره رحمی مرتبط نیست
- پولیپ اندومتریال که به کانال سرویکال و اطراف آن می رسد
با مشاهده پولیپ ها در داخل آینه واژینال، تعیین تفاوت آنها از یکدیگر دشوار است. بنابراین پزشک فقط درباره پولیپ کانال سرویکال صحبت می کند.
تعیین محل دقیق، بعد از هیستروسکوپی انجام می شود.
تشخیص پولیپ دهانه رحم در بارداری
پولیپ ها تنها با معاینه پزشک قابل تشخیص هستند. تشخیص شامل مراحل زیر می شود:
- بررسی دهانه رحم روی صندلی معاینه با استفاده از آینه واژینال
- سیتولوژی
- کولپوسکوپی در دوران بارداری
- بیوپسی
- سونوگرافی
بررسی کانال سرویکال در دوران بارداری برای شناسایی پولیپ، به پزشک مشاهده تومور بیرون زده را اجازه می دهد.
در این مرحله تعیین نوع توده و بررسی های بیشتر ضروری است. ظاهر توده صورتی، بنفش یا قهوه ای بوده و بررسی سیتولوژی بیماری های رحم، به شناسایی نوع توده کمک می کند.
تحلیل آزمایشگاهی هم خوش خیم یا بدخیمی آن را تشخیص می دهد. در صورت لزوم، بعد از بررسی و معاینه توسط متخصص زنان، کولپوسکوپی انجام می شود.
این روش بیهوشی نیاز نداشته و برای جنین مضر نیست. در کولپوسکوپی، تصویر دهانه رحم با وضوح چند برابر قابل مشاهده است.
بیوپسی در دوران بارداری در صورتی انجام می شود که مدارک جدیدی وجود داشته باشد. انجام سونوگرافی جهت شناسایی شکل گیری نئوپلاسم سرویکال همیشه معقول و منطقی نیست.
پولیپ خونی در دوران بارداری
معمولا وجود پولیپ عمل لقاح را با مشکل مواجه کرده و بارداری موفقی برای فرد به همراه نخواهد داشت.
وقتی که نئوپلاسم بزرگ باشد بیشتر آسیب دیده و خونریزی ایجاد می کند. مکان پولیپ در کانال سرویکال نیازمند نظارت مداوم توسط پزشک است.
در زمان مقاربت، پولیپ آسیب دیده و درد و خونریزی ایجاد می کند. تهدید آن برای جنین هم به علت عفونت، وجود دارد.
اگر سطح نازک پولیپ آسیب ببیند، عفونت از طریق این منفذ وارد می شود. این امکان وجود دارد که نه فقط مادر، بلکه جنین هم اذیت شود.
برخی ضایعه های باکتریایی منجر به سقط های مکرر و اختلالات مادرزادی جنین می شوند.
دفع حجم بالایی از خون روی سلامت مادر تاثیر منفی می گذارد. بنابراین در صورت خونریزی، هر چه سریع تر با اورژانس تماس بگیرید.
پولیپ فقط در اوایل بارداری قابل مشاهده است و همه انواع توده ها با معاینه قابل تشخیص نیستند. برای تشخیص و درمان پولیپ در بارداری می توانید به کلینیک دکتر عاطفه نظری مراجعه کنید.
شماره تلفن های تماس برای دریافت نوبت از کلینیک دکتر عاطفه نظری
09036830686 – 02165833148 – 02166661879
سایر اطلاعات تماس همراه با آدرس کلینیک صفحه تماس با ما
داود طنوریان
در دهانه رحم است وممکن است در دوران بارداری موجب خونریزی شود موفق باشید